SOA consensus 1997 - Huidziekten.nl

SOA DIAGNOSTIEK & THERAPIE RICHTLIJNEN 1997
16 Hepatitis B virus (HBV) infectie: diagnose/preventie
16.1 Inleiding
Het hepatitis B virus (HBV) is de oorzaak van hepatitis B, een aangifteplichtige ziekte groep B. Van de
Nederlandse bevolking heeft ±5% een HBV infectie doorgemaakt. Ongeveer 10% daarvan (overeenkomend met
±0.5% van de totale populatie) is chronisch geïnfecteerd en drager van het virus. Er bestaan mogelijkheden tot
behandeling van chronische hepatitis B.
De belangrijkste risicogroepen wat betreft HBV besmetting zijn de mensen, die afkomstig zijn uit hoogendemische
gebieden (Azië, tropisch Afrika, Oost-Europa en landen rond de Middellandse Zee) en hun kinderen,
spuitende druggebruikers en personen met frequent wisselende seksuele contacten. Op de SOA-polikliniek van
het Academisch Ziekenhuis Dijkzigt in Rotterdam waren in 1994 322/1648 (20%) mannen en 160/1228 (13%)
vrouwen anti-HBc positief (landelijk ±5%) en 35 mannen (2.1%) en 17 vrouwen (1.4%) HBsAg positief (landelijk
±0.5%). Risicofactoren voor anti-HBc-positiviteit waren: geslacht, geboorteland, leeftijd, huidig intraveneus
druggebruik of druggebruik in het verleden, homoseksuele contacten met mannen, betaalde seksuele contacten,
totaal aantal partners, orogenitaal contact in het laatste halfjaar en een SOA in de voorgeschiedenis.
Besmetting met HBV vindt plaats via bloed en bloedproducten en in mindere mate via genitaal slijm en semen.
Transmissie vindt ook plaats via microlaesies van de huid en slijmvliezen. De belangrijkste besmettingswegen zijn
parenteraal contact, seksueel contact en moeder-kind transmissie. Uitgangspunt is dat iedere HBsAg-positieve
persoon als besmettelijk moet worden beschouwd. Infectiepreventie bij patiënten met risicogedrag met betrekking
tot SOA wordt gerealiseerd door profylactische maatregelen: veilig vrijen ("safe sex") en HBV vaccinatie.
Van de andere veroorzakers van virale hepatitis (A, C t/m G) is alleen van het hepatitis A virus bekend dat het
via de faeco-orale route in het kader van seksueel contact overdraagbaar kan zijn. Dat soort contact vindt met name
tussen homoseksuele mannen plaats. Hoewel aanvankelijk verschillende publicaties poneerden dat hepatitis C ook
seksueel overdraagbaar kan zijn, bleek uit latere studies in Nederland, Ierland en Duitsland bij honderden paren,
waarvan één partner jarenlang HCV-drager was, dat de kans op HCV transmissie door seksueel contact zeer
waarschijnlijk zo klein is, dat men er geen praktische consequenties aan hoeft te verbinden.
16.2 Indicaties voor Hepatitis B vaccinatie
16.2.1 Anti-HBc negatieve personen komen in het kader van de SOA-zorg in aanmerking voor hepatitis B vaccinatie
indien zij tot één van de volgende groepen behoren:
- personen met frequent wisselende seksuele contacten*
- vaste seksuele partner van een HBsAg positieve persoon
- leden van het gezin of de woongemeenschap van een HBsAg positieve persoon
- personen die i.v. drugs gebruiken
* Bij SOA-onderzoek wordt inzake de indicatie voor hepatitis B vaccinatie aanbevolen met name aandacht te
besteden aan homoseksuele mannen met risicogedrag. Er zijn twee andere populaties met een relatief hoge HBV
infectie prevalentie: personen die i.v. drugs gebruiken en personen uit landen met een hoge HBV incidentie. De
personen die i.v. drugs gebruiken worden, voor zover zij deelnemen aan een opvangprogramma voor
druggebruikers, in dat circuit vaak al geadviseerd wat betreft HBV problematiek. Voor immigranten is eventueel
HBV-dragerschap het voornaamste probleem. Bij homoseksuele mannen is risicogedrag een veel frequenter
probleem dan HBV-dragerschap.
16.2.2 Vaccinatie kan worden verricht door de huisarts of de GGD. Op grond van het advies van de Gezondheidsraad
anno 1983 wordt het vaccin door de zorgverzekeraar vergoed voor de volgende risicogroepen:
- hemodialysepatiënten
- hemofiliepatiënten
- bewoners van tehuizen voor zwakzinnigen
- 53 -