Interventies voor een leefbare wijk: van theorie naar - Instituut ISW

allochtonen die in een wijk wonen waar meer autochtonen wonen, spreken beter
Nederlands.
Echter, zoals eerder genoemd in dit hoofdstuk, blijkt contact alleen soms niet
voldoende te zijn om de houdingen ten opzichte van andere groepen te beïnvloeden. Al in
1961 liet onderzoek in Amerika zien dat het gezamenlijk doorbrengen van tijd van twee
groepen jongens in een zomerkamp niet tot wederzijdse acceptatie leidde (Sherif et al.,
1961). Pas nadat de jongens gemeenschappelijk een aantal opdrachten moesten uitvoeren,
veranderden de meningen over de andere groep. Met betrekking tot buitenschoolse
activiteiten laat ander en recenter onderzoek uit de VS zien dat jongeren die lid zijn van
een sportvereniging of club (waar aan de voorwaarden van de contacttheorie wordt
voldaan) meer vrienden van een andere etniciteit hebben dan jongeren die geen lid zijn
(Moody, 2001). Ons is geen onderzoek uit Nederland bekend waarin het effect van
deelname aan buitenschoolse activiteiten op de beelden of vriendschappen van kinderen
wordt onderzocht.
2.4.1 Interventies met contact tussen verschillende groepen
Uit onze theoretische redenering in de vorige paragrafen blijkt dat interventies waarbij er
contact tussen verschillende etnische groepen is een positief effect kunnen hebben,
zolang de omgang tussen de groepen vooraf niet al te negatief is. Bovendien moet de
meerderheidsgroep niet het gevoel hebben in hun meerderheidspositie te worden
bedreigd. Voor het opzetten van dit soort interventies formuleert de contacttheorie, zoals
eerder genoemd, een aantal voorwaarden die als succesfactoren kunnen worden
beschouwd. Is er bijvoorbeeld een autoriteit aanwezig in de vorm van een toezichthouder
die positieve contacten bevordert? Werken de kinderen samen aan een
gemeenschappelijk doel en zo ja, zijn ze daarin afhankelijk van elkaar? Hebben de
groepen die deelnemen aan de activiteit dezelfde status of is er een dominante groep
aanwezig? Naarmate meer aan deze voorwaarden wordt voldaan verwachten wij, in lijn
met de contacttheorie, meer positieve effecten van activiteiten, zoals minder
stereotypering en meer vriendschappen tussen groepen. Hieronder zullen we voor de
interventies waarbij er sprake is van contact tussen verschillende etnische groepen
bekijken in hoeverre deze interventies aan de voorwaarden van onze theorie voldoen.
Type 1
Zoals al eerder gesteld kunnen bijna alle interventies die door de ‘verlengde schooldag’
worden georganiseerd onder type 1 worden gecategoriseerd. Van deze activiteiten
voldoen alle activiteiten al aan één voorwaarde van de contacttheorie, namelijk de
voorwaarde van herhaaldelijk contact. Doordat VSD-activiteiten bestaan uit cursussen
van tussen de zes en tien weken, waarvan kinderen maximaal één mogen missen, is deze
voorwaarde gegarandeerd. De meeste van de scholen hebben deze eis ingesteld, omdat er
vaak te veel kinderen zich inschrijven voor de cursus. Ook aan de voorwaarde dat er een
autoriteit aanwezig moet zijn die positieve contacten kan bevorderen, wordt bij alle
activiteiten voldaan. De kinderen zijn te jong om niet te worden begeleid, bovendien
leren ze tijdens deze activiteiten nieuwe dingen en is het noodzakelijk dat er een
cursusleider aanwezig is. Ook is er op alle scholen nog een leerkracht op school aanwezig
die eventueel kan ingrijpen. Verder wordt er bij bijna alle activiteiten voldaan aan de
29
I n t e r v e n t i e s v o o r e e n l e e f b a r e w i j k