Interventies voor een leefbare wijk: van theorie naar - Instituut ISW

Interventies gericht op buurtconflicten
Naast deze drie typen interventies die zich op beeldvorming tussen groepen in een
wijk richten, kijken we ook naar interventies gericht op het oplossen van
conflictsituaties. Conflictinterventies kunnen uitgevoerd worden door verschillende
partijen. Voorbeelden van bewoners of instellingen in de buurt die kunnen proberen
een conflict op te lossen, zijn Buurtbemiddeling, bewonersconsulenten of de politie.
De vraag: ‘welke partij voert wanneer welk soort interventie uit?’ is bij
conflictinterventie belangrijk, aangezien de rol van een interveniërende partij grote
invloed heeft op de interventie zelf. Onderzoek laat bijvoorbeeld zien dat hoe meer
conflictpartijen (in dit geval bewoners) zelf meewerken aan een oplossing, hoe
tevredener partijen uiteindelijk met de uitkomsten zijn en hoe structureler een
uitkomst is (Pel, 2004).
Het eerste type conflictinterventie dat we bespreken richt zich op het
ondersteunen en trainen van bewoners in het zelf aanpakken van conflicten. We
hebben het hier bijvoorbeeld over weerbaarheidtrainingen of ‘coaching’ van
bewoners. Op deze interventies en de voorwaarden voor het slagen van deze
interventies zullen we dieper ingaan in paragraaf 3.4.4.
Echter, in sommige gevallen kan een conflictsituatie zodanig geëscaleerd zijn
dat bewoners er zelfstandig niet uitkomen. In dit geval kan het noodzakelijk zijn dat
een derde partij zich in de situatie mengt om bewoners te helpen tot een oplossing te
komen of op een andere wijze een conflict te beëindigen. Er zijn verschillende typen
derde partijen die bij een conflict tussen buurtbewoners betrokken kunnen raken. Zo
kan een derde partij de rol van coach of adviseur hebben (bijvoorbeeld de vrijwilligers
van buurtbemiddeling) en conflictpartijen ondersteunen in het zelf vinden van een
uitkomst. Een derde partij zou de rol van scheidsrechter op zich kunnen nemen
(bijvoorbeeld een politieagent) die na verkenning van de situatie een beslissing oplegt.
Elk van dit soort derde partijen hebben hun eigen voor- en nadelen. In paragraaf 3.4.5
zullen we dieper ingaan op de voorwaarden voor adviserende
bemiddelingsinterventies en vervolgens zullen we in paragraaf 3.4.6 de belangrijkste
voorwaarden voor arbitraire derde partij-interventies behandelen.
Net als bij de beeldvormingsinterventies hebben we bij bovenstaande conflict-
interventies onderscheid gemaakt tussen drie typen interventies. Het is afhankelijk van
de mate van escalatie van de situatie welk type het geschiktst is om in te zetten. Voor
elk van deze drie typen zullen we hieronder belangrijke factoren voor het slagen van
de interventie bespreken.
3.4.4 Interventies gericht op conflictstrategieën voor buurtbewoners
Er zijn twee soorten interventies binnen dit type interventie te onderscheiden.
Allereerst een meer preventieve soort die erop gericht is om door middel van een
vorm van training zoals bij buurbemiddeling gebeurt, bewoners conflictstrategieën
aan te leren. Daarnaast een meer curatieve soort waarbij bewoners telefonisch
‘gecoacht’ worden om eerst zelf een oplossing te zoeken, zoals in eerste instantie door
overlastconsulenten van de verschillende woningbouwverenigingen,
buurtbemiddeling en politie in Arnhem wordt gedaan.
Belangrijk hierbij is om de verschillende onderdelen van een conflict te
onderscheiden en duidelijk voor ogen te krijgen. Een conflict kan grofweg in drie
verschillende onderdelen worden ingedeeld: de conflictkwestie, de perceptie van de
46
I n t e r v e n t i e s v o o r e e n l e e f b a r e w i j k