Interventies voor een leefbare wijk: van theorie naar - Instituut ISW

71
We zijn van plan te verhuizen. In deze wijk zijn sociale contacten moeilijk te leggen
omdat de mensen te veel op zichzelf zijn. Praten over problemen wordt niet gedaan, dit
wordt anoniem naar instanties doorgegeven en woningbouw, politie e.d. Bij problemen
op straat sta je echt alleen, niemand helpt of steekt een vinger uit. Na twee of drie keer
iemand aanspreken over zwerfvuil, grote monden e.d. stop je hiermee om escalatie te
voorkomen. Na zeven jaar wonen wij hier niet met plezier en willen daarom snel weg uit
deze wijk. Buitenlandse medemensen hebben hier niets mee van doen; het betreft de
autochtone mensen uit de wijk!
Zowel het kental sociale kwaliteit als het citaat hierboven geven op een indirecte
manier aan dat het ervaren buurtgebonden sociale kapitaal zorgt voor het negatief
ervaren van de leefbaarheid in de buurt. Het is belangrijk om met gerichte sociale
interventies te investeren in de sociale contacten binnen de buurt.
Daarnaast is het belangrijk te investeren in interventies die gericht zijn op het
stimuleren van buurtoverstijgende sociale contacten. De buurtoverstijgende contacten
zijn belangrijk voor het tegengaan van gettovorming. Voor buurtoverstijgend sociaal
kapitaal gaan we uit van de (voorbeeld)indicatoren ‘werk’, ‘samen sporten’ en
‘uitgaan’ 9 . Naast het feit dat werk inkomen genereert, levert het ook sociale contacten
- variërend van het bediscussiëren van het nieuws of een gebeurtenis tot het vragen
van advies in een moeilijke omstandigheid - met collega’s op. Dezelfde contacten
ontstaan tijdens of na het samen sporten en uitgaan. Deze indicatoren geven weer aan
dat het buurtoverstijgende sociaal kapitaal van de ontwikkelingswijken over het
algemeen, met uitzondering van Presikhaaf Oost, onder het gemiddelde niveau van
Arnhem ligt. Het is belangrijk om met gerichte sociale interventies de sociale
contacten buiten de buurt te stimuleren. Deze contacten zorgen er immers voor dat
een buurt zichzelf niet uit- en afsluit van de rest van de samenleving.
Cijfers en uitspraken van buurtbewoners laten zien dat er zowel binnen als buiten de
buurt geïnvesteerd moet worden in sociale relaties tussen individuen. Daarnaast moet
er geïnvesteerd in individuen zelf. Het tot stand brengen van sociale relaties heeft
immers weinig zin als individuen niet weten hoe ze met anderen moeten omgaan of
überhaupt niet in staat zijn om de relatie in stand te houden omdat ze reeds genoeg
hebben aan zichzelf. Het investeren in individuen kan door middel van interventies
gericht op cultureel kapitaal en economisch kapitaal. In de volgende paragraaf leggen
we deze twee vormen van kapitaal uit en beschrijven we de noodzaak voor het
investeren in deze twee vormen van kapitaal, zowel theoretisch als toegepast op
Arnhem.
9 Indicatoren die hier niet genoemd worden, maar wel een aanvullende indicatie geven van het
buurtoverstijgende sociale kapitaal, zijn: samen hobby’s beoefenen, vrijwilligerswerk en het ontmoeten
van vrienden / familie.
I n t e r v e n t i e s v o o r e e n l e e f b a r e w i j k