Interventies voor een leefbare wijk: van theorie naar - Instituut ISW

Voorwoord
Sociale problemen die spelen in wijken, zoals een toename van gevoelens van
onveiligheid, overlast van bepaalde groepen jongeren, of toenemend schooluitval, zijn
volop onderwerp van het publieke en politieke debat in Nederland. Organisaties en
instellingen investeren miljoenen in wijken om deze problemen op te lossen. De
afgelopen jaren is gebleken dat het investeren in de fysieke leefomgeving van bewoners
niet voldoende is om de leefbaarheid en veiligheid van wijken duurzaam te verbeteren.
Daarom wordt er tegenwoordig steeds meer geïnvesteerd in sociale interventies om
problemen in wijken op te lossen. We kennen ze allemaal, de buurtbemiddeling,
“wijkvaders”, multiculturele festivals, of ontmoetingscentra voor jongeren of juist
ouderen in de wijk. Dit soort sociale interventies wordt vaak gekozen op basis van
praktijkervaring. Er is weinig structurele kennis over wat werkt en wat niet werkt, of over
de condities waaronder ingrepen in sociale factoren in de buurt precies zinvol zijn.
Organisaties en instellingen in Nederland worstelen dan ook met vragen als: “Is het
verstandig om in een wijk met veel conflicten buurtpreventie in te zetten? Is er ook een
andere aanpak denkbaar? Als we buurtpreventie willen inzetten, hoe moet deze
interventie dan worden opgezet om een zo groot mogelijk kans op succes te hebben?
Dit boek beschrijft de bruikbaarheid en effectiviteit van verschillende soorten interventies
die gericht zijn op problemen die spelen op het gebied van integratie, conflicten tussen
bewoners, veiligheid, en participatie in de wijk. De interventies worden geanalyseerd met
behulp van wetenschappelijke inzichten en theorieën en door gebruik te maken van de
kennis en inzichten van professionals die dagelijks in de wijk opereren. De kennis in het
boek is gebaseerd op een grootschalig onderzoek dat wij vanuit het instituut voor
Integratie en Sociale Weerbaarheid van de Rijksuniversiteit Groningen uitvoeren in vijf
ontwikkelingswijken in Arnhem. Het onderzoek vindt plaats met een financiële
ondersteuning van het Gemeenschappelijk Overleg Woningcorporaties Arnhem. Het
GOW-Arnhem bestaat uit de corporaties Vivare, Volkshuisvesting, Portaal, Omnia
Wonen en DrieGasthuizenGroep. Daarnaast wordt het onderzoek actief ondersteund door
de gemeente Arnhem, Rijnstad, ROC Rijn IJssel, Stichting Vitesse Betrokken en de
politie Arnhem. In dat onderzoek worden wetenschappelijke inzichten en ervaringen in
de dagelijkse praktijk op systematische wijze samengebracht met als doel meer zicht te
krijgen op de effectiviteit van sociale interventies.
In Interventies voor een leefbare wijk: van theorie naar praktijk en terug komen geen
kant en klare oplossingen voor de problemen die spelen in wijken naar voren, maar wel
richtlijnen voor een succesvolle keuze, opzet en uitvoering van sociale interventies. Dit
biedt inzichten die beleidsmakers en professionals kunnen benutten om een constructieve
bijdrage te leveren aan de leefbaarheid en veiligheid in de Nederlandse samenleving.
Groningen, 20 juli 2009
Prof. Dr. Karen I. van Oudenhoven-van der Zee
Directeur Instituut voor Integratie en Sociale Weerbaarheid
8
I n t e r v e n t i e s v o o r e e n l e e f b a r e w i j k