Israël in Openbaring door Hendrik Rijk van de Kamp

die reeds in zijn jonge jaren zijn levenseinde menigmaal zeer nabij vermoedde, zich
ook ernstig heeft beziggehouden met de vraag naar de toestand van de mens na zijn
sterven. Stellig zullen de tragische sterfgevallen van naaste bloedverwanten hem tot
nadenken over dit punt hebben gebracht. Het overlijden van zijn oudste zoon was voor
hem een directe aanleiding om zijn "Gedachten over de toestand van de zielen in de
staat van de afgescheidenheid tussen de dood en de opstanding" 50 op schrift te stellen.
De titel van genoemd geschrift drukt reeds voldoende uit, dat Capadose zich het
sterven denkt als een scheiding, een ontbinding, een uiteenvallen van de drie
samenstellende delen van de mens; ziel, geest en lichaam. Capadose gelooft niet, dat
de ziel in verbondenheid met het lichaam in een soort doodslaap blijft verkeren om
eenmaal tezamen met dit tot het leven te worden opgewekt; hij gelooft ook niet aan
een zieleslaap na de dood, bestaande in een totale bewusteloosheid tot aan de dag van
de opstanding, maar denkt zich de ziel als gescheiden van het lichaam en in een
toestand van eeuwig en volkomen heil of onheil, welke bewust ervaren wordt.
De ziel van de gelovige bereikt na de dood een trap van zaligheid, welke, in een
nauwere gemeenschap met de Heere bestaande, die van de beste ogenblikken op aarde
verre te boven gaat, maar nog niet gelijkstaat met de volmaakte zaligheid, welke eerst
op de dag van de opstanding met het aanschouwen een aanvang zal nemen.
Naar de regel van het "eo quod est, est sibi conscia anima" acht Capadose het
ontologisch ten enenmale ondenkbaar, dat de ziel, onder welke omstandigheid dan
ook, zonder bewustzijn zou zijn. De toestand van het lichaam kan alleen de
uitwendige werkzaamheid van de ziel, haar communicatie met de buitenwereld, maar
niet haar inwendige werkzaamheid, haar bewustheid, de conscientia sui, belemmeren.
Bij de dood, eigenaardig genoeg "ontbinding" genoemd, ontvangt de tevoren
"gebonden" ziel haar volle vrijheid en zal er dus te minder sprake van kunnen zijn, dat
zij de werkzaamheid van het "for interne" verliest.
Men heeft op grond van teksten als Gen. 2: 17; 3: 3 en Rom. 6: 23 gemeend een
bewusteloosheid van de ziel na het sterven te moeten aannemen; de dood zou namelijk
bij een onmiddellijk intreden van het zaligheidsgenot zijn betekenis als straf, als
bezoldiging van de zonde verliezen, daarentegen bij een toestand van bewusteloosheid
behouden. Capadose echter constateert hier een verwarring van twee begrippen: dat
van het sterven als zodanig, de "actus moriendi", en dat van de toestand na de dood,
de "status mortis".
Natuurlijk blijft er ook voor de gelovige in het eerste iets pijnlijks zitten, maar hij zal
tevens bedenken, dat Christus alles, ook de dood als de bezoldiging van de zonde,
voor hem aan het kruis heeft betaald. Noch in dit leven, noch in de eeuwigheid blijft er
iets over, dat naar straf gelijkt. De gelovige ondergaat derhalve de dood als gevolg,
niet als straf, terwijl de goddeloze èn ten gevolge van èn wegens straf voor de zonde
sterft. Met behulp van nog andere teksten in het Oude Testament 51 tracht Capadose
zijn gevoelen te staven, dat geen toestand van volstrekte bewusteloosheid als straf of
kastijding tot de dag van de opstanding dient.
Ook het Nieuwe Testament noemt de dood niet "kata to on", overeenkomstig het
wezen", maar "kata to phainomenon", "overeenkomstig het verschijnsel", een slaap.
Het doelt hierbij nog bepaaldelijk op het lichaam (Joh. 11: 11-14). Joh. 11: 14 geeft
zelfs duidelijk te kennen, dat de dood slechts een slaap wordt genoemd, maar in
werkelijkheid geen slaap is. Duidelijker dan in Matth. 27: 52 kan niet gezegd worden,
dat zowel het slapen als het opgewekt worden op de lichamen betrekking heeft. Uit
Hand. 7: 60 zal men niet kunnen opmaken, dat Stephanus' ziel ging inslapen. Ook
50 ’s-Gravenhage 1845.
51 Deut. 31: 16; 2 Sam. 7: 12; Psalm 13: 4; 76: 6; Jer. 51: 39, 57; Dan. 12: 2; Job 13: 15; Psalm 118: 17.
80