Een Vlaamse spiegel - Nederlandse Vereniging voor Kriminologie

GOD SCHIEP DE WERELD, BEHALVE NEDERLAND, DAAR DEDEN ZE HET ZELF
In een vroegere publicatie hebben we de private veiligheidszorg trachten
te vatten aan de hand van de ‘onderstromen’ die ten grondslag liggen aan
ontwikkelingen en verschijningsvormen op dit gebied: een maatschappelijke
met aandacht voor de ontwikkeling van de veiligheidsstaat en de globalisering
van de economie, een bestuurlijke die de ‘state failure’ en het ‘managerialism’
in kaart brengt en een wetenschappelijke die verwijst naar de wijzigingen in de
criminologie, het ontstaan van een forensische dienstverlening en de ‘law and
economics’ benadering (Cools, 2002b: 134-135). Dit referentiekader zullen we
gebruiken om een besluit te formuleren.
DE SMETVREES VOORBIJ
De Nederlandse criminologische aandacht voor de private veiligheidszorg
is vertrokken vanuit een argwanende visie op de weerkorpsen en werpt
tegenwoordig beleidsmatig de blik op de internationale evoluties en trends. De
smetvrees lijkt te zijn overwonnen en net als ten tijde van de jonge Republiek
wordt over de dijken heen gekeken. De handelsgeest van weleer lijkt nu een
kristallisatie te hebben bereikt in het werk dat de collega’s uit Leiden en
Nijenrode presteren.
Hun aandacht voor de forensische dienstverlening in het algemeen en de
forensische accountancy in het bijzonder lijkt het overheidsmonopolie inzake
de veiligheidszorg niet echt te doorbreken. De discussie tussen rekkelijken,
preciezen en autonomen (Hoogenboom, 2000b) bestaat nog steeds. Ook in de
Hoogenboom-scenario’s blijft het bij publiek-private samenwerkingsverbanden
tussen de overheid en het bedrijfsleven. Ja voor het ‘managerialism’, doch neen
voor de ‘state failure’. Het water in de rivier tussen de private veiligheidszorg
en de economische benadering van het strafrechtssysteem lijkt te diep en van
een mogelijke kruisbestuiving is nog geen sprake.
Met betrekking tot de ‘inlichtingenstudies’ staat België vrijwel nergens.
Samen met Hoogenboom heb ik in deze context de aandacht gevestigd op het
bestaan van bedrijfseconomische spionage en informatiebeveiliging in hun
meest ruime betekenis (Cools en Hoogenboom, 1996). De inlichtingenstudies
in Nederland zijn wel van niveau. De openheid inzake de acties van de
Philipspolitie en haar jacht op linkse medewerkers (Dekkers, 1981), de
handhaving van de bedrijfseconomische orde in de Limburgse mijnen door
de Mijnpolitie, de werking van de Stichting Opleiding Arbeidskrachten
Nederland (Hoogenboom, 1996; Hoogenboom, 1999b; Hoogenboom, 2001b)
alsook de werking van de Inlichtingendienst Buitenland en haar ‘incestueuze
verhouding’ met het bedrijfsleven (De Graaf en Wiebes, 1998; Slats, 2001) is
dan weer een aanmoediging om in België dit onderzoeksdomein op te starten.
De geest van de Vereenigde Oost-Indische Compagnie leeft hier voort in de
aandacht die men geeft aan het bedrijfsleven ‘an sich’.
M. Cools - In het land van Rembrandt
27