Een Vlaamse spiegel - Nederlandse Vereniging voor Kriminologie

van daders en hoe een anomalie als rondtrekkende dadergroepen een aantal
criminologische ‘accepted wisdoms’ mogelijkerwijs op hun grondvesten doet
schudden. Wat betekent dit voor centrale aannames zoals het modelleren van
ruimtelijk keuzegedrag als individueel keuzegedrag en het toekennen van een
centrale rol aan het woonadres van de dader bij theorievorming en empirisch
onderzoek?
Daarna behandelt Cools het onderzoek naar private veiligheidszorg
in Nederland en België. Hij besteedt daarbij niet alleen aandacht aan
particuliere beveiliging, maar ook aan forensische accountancy en onderzoek
naar financieel-economische criminaliteit. Ook de rechtseconomie en
inlichtingenstudies passeren de revue. Hij komt tot de vaststelling dat in
Nederland, veel meer dan in Vlaanderen, het pad geëffend werd om deze
sector op een meer onbevangen wijze wetenschappelijk te bestuderen.
De voorwaardelijke invrijheidstelling in Nederland en België staat
centraal bij Goethals en Maes. De overweging om in Nederland over te
gaan tot de herinvoering van een, overigens zeer bijzonder, stelsel van
voorwaardelijke invrijheidstelling (VI) doet verschillende criminologisch
relevante (onderzoeks)vragen rijzen: mogelijke recidiveverminderende
effecten, factoren die discrimineren tussen succes en mislukking van de VI,
effecten van discretionaire VI-verlening tegenover automatische vervroegde
invrijheidstelling met voorwaarden, gehanteerde besluitvormingscriteria en de
impact van de (herinvoering van) VI op de penitentiaire capaciteit.
Bruggeman trekt een andere vergelijking tussen Nederland en België, over
politiestatistiek. Na een algemeen overzicht van de problematiek van het
verzamelen en interpreteren van gegevens legt hij uit waardoor de kwaliteit
en het gebruik van de criminaliteitsstatistieken in Nederland de Belgische
situatie overtreffen, ondanks de veel ruimere verankering van criminologische
instituten in België. Hij vermoedt dat dit mede het gevolg is van een grotere
stabiliteit in de politie gedurende de laatste jaren, ondanks de veranderingsdrift
die in Nederland ook frequent woedt. Wel ziet hij dat er in beide landen een
groeiende behoefte bestaat aan systemen om prestaties te meten.
Devroe behandelt de relatie tussen criminologisch onderzoek en strafrechtelijk
beleid en de concrete organisatie van beleidsrelevant criminologisch
onderzoek. België kent een jarenlange academische traditie, maar de
overheidsinvesteringen in wetenschappelijk onderzoek en in degelijke
onderzoeksinstituties zijn gering. In Nederland ziet zij een omgekeerde
beweging: een stevige overheidsinspanning in het WODC en andere
overheidsinstituties, evenals een grote mate van uitbesteding aan particuliere
onderzoeksbureaus, maar een geringere academische traditie. Ook gaat zij in
op de historische achtergronden van deze verschillen, zoals de discussies in
de jaren zeventig in Nederland over de zogenaamde gouvernementele en niet-
gouvernementele criminologie.
Waar deze discussie in Nederland al lang tot de verleden tijd lijkt te behoren,
is dit in Franstalig België beslist niet het geval, zoals blijkt uit de bijdrage
van Brion. Volgens haar heeft overheidsfinanciering en overheidssturing
een onderzoekszwaartepunt opgeleverd dat typisch (‘eigen’-aardig) is voor
Nederland: het onderzoek naar criminaliteit onder allochtonen. Deze
E. Kleemans, P. van der Laan & P. Ponsaers - Belgische criminologen & Nederlandse criminologie
3