Een Vlaamse spiegel - Nederlandse Vereniging voor Kriminologie

De ‘beleidsvoorlichters’ zijn werkzaam in de afdeling beleidsrealisatie en
vertalen de resultaten van onderzoek (afkomstig van extern uitbesteed of
intern gevoerd onderzoek) naar concrete acties en doelstellingen waarmee
de beleidsmaker aan de slag kan. Ze staan in voor implementatie van de
beleidsaanbevelingen en markante onderzoeksresultaten in het werkveld,
dat ze vanuit bevoorrechte contacten goed kennen. Acties die ze ondernemen
kunnen bestaan uit valorisatie van onderzoeksresultaten, variërend van
gebruikersopleidingen en het schrijven van omzendbrieven, richtlijnen en
wetteksten tot omzetting van onderzoeksresultaten in de beleidspraktijk.
Juist omdat het spanningsveld tussen onderzoek (theorie en empirie) en
beleid een continue aandacht verdient, lijkt een dergelijke tweedeling binnen
eenzelfde dienst me een best practice. In België, met haar politieke kabinetten,
die toch een vijftigtal universitaire ‘medewerkers-adviseurs’ rondom een
minister scharen, is een ‘mediator’ of tussenschakel tussen onderzoeks- en
beleidswereld geen overbodige luxe. Ieder spreekt zijn eigen waarheid en zijn
eigen taal. De wetenschap helpt beleidsfunctionarissen en praktijkmensen
door het presenteren van goed onderbouwde keuzemogelijkheden maar niet
door beslissingen voor te schrijven (Van de Bunt, 1999: 18).
Onderzoekers mogen niet in rolverwarring komen. Men zou wel concrete
handelingsrecepten kunnen aanbieden, maar men mag niet uit het oog verliezen
dat wetenschap die niet direct toepasbaar is ook heel bruikbaar kan zijn. De
wetenschappelijke onderzoeker is geen consulent waarbij de beleidsmaker
na consultatie het geschikte recept zou kunnen uitschrijven om deze of gene
maatschappelijke kwaal ‘efficiënt’, ‘effectief’, ‘legitiem’ en ‘kwalitatief’ te
genezen (Ponsaers en Hebberecht, 2000). De beleidsvertalers zorgen er dan weer
voor dat ook de beleidsmaker tevreden is en dat onderzoeksresultaten niet in de
kast blijven liggen. Kritiek die het WODC te verwerken kreeg als zou het alleen
maar bestaan om te informeren, te weinig beleidsbepalend zijn en weinig gericht
op beleidsinnovatie (Van Dijk, 1998) kunnen door een dergelijke tweedeling
worden ondervangen. De beleidsvoorlichter of beleidsvertaler kan wel de
rol van ‘sociale medicijnman’ of ‘social engineer’ op zich nemen, waarbij de
overheden vanuit hun gezichtspunt de problemen formuleren en de criminoloog
als ‘criminologisch ingenieur’ de oplossingen kan aanreiken.
ACADEMISCHE TRADITIE – ONDERZOEK VOOR DE OVERHEID
In deze bijdrage werd aan de hand van een beschrijving van de beleidsrelevante
criminologie in België en Nederland een antwoord gezocht op de vraag naar de
beste organisatiestructuur voor beleidsrelevant criminologisch onderzoek. De
communicerende vaten van de beleidsrelevante criminologie werden zichtbaar.
België kent een jarenlange academische traditie, maar de overheidsinvesteringen
in wetenschappelijk onderzoek en in degelijke onderzoeksinstituties zijn
bedroevend. In Nederland zien we een omgekeerde beweging: een stevige
overheidsinspanning in WODC en andere overheidsinstituties en een geringere
academische traditie.
De concrete institutionele kenmerken van het oord waar men zijn kennis
ontwikkelt (universiteit of overheidsinstantie) zouden niet van invloed
E. Devroe - Over communicerende en complementaire vaten
63