Een Vlaamse spiegel - Nederlandse Vereniging voor Kriminologie

mogen zijn op de wetenschappelijke kwaliteit en onafhankelijkheid. De
indruk dat de communicerende vaten werken en dat een solide uitbouw van
onderzoeksinstituties binnen de overheid universitair onderzoek sowieso zou
droogleggen, kan ik niet delen.
Ik pleit niet voor ‘communicerende’ maar voor ‘complementaire’ vaten.
Waarom kan onze Belgische academische traditie niet behouden blijven
en terwijl tezelfdertijd een significante uitbouw van wetenschappelijke
studiecentra bij de overheid wordt aangemoedigd? Er is nood aan beide
formules en deze vergelijking toont aan dat een grotere geldinjectie van
de overheid in criminologisch onderzoek sowieso prioritair is. In Europees
verband hinkt België achterop als het om overheidsinspanning voor
criminologisch onderzoek gaat. Terwijl het contractonderzoek bij universitaire
teams éénmalige onderzoeksresultaten oplevert, wordt de behoefte pertinent
aan beleidsondersteunende informatie, die op regelmatige basis trendmatige
metingen en beleidsevaluaties toelaat doorheen tijd en ruimte. België heeft
dringend nood aan een longitudinale onderzoeksinspanning waarbij onder
meer statistisch materiaal op wetenschappelijke wijze wordt aangemaakt,
geanalyseerd en gecontextualiseerd.
In Nederland leidde de samenwerking tussen diverse instanties reeds een
aantal jaar tot gezaghebbende statistische overzichten van alle lagen en actoren
in de strafrechtelijke piramide. Vermits men hierbij vaak beroep moet kunnen
doen op vertrouwelijke overheidsdatabanken zou dergelijk onderzoek perfect
kunnen worden gevoerd in samenwerkingsverband tussen overheidsinstituties
en universiteiten. Andere vertrouwelijke bronnen worden slechts vrijgegeven
aan onderzoekers in overheidsverband en kunnen in dat kader worden benut.
Zoals geschetst, werd binnen de Belgische universiteiten vanuit een jarenlage
traditie, een specifieke interesse en met gebruik van diverse geldstromen
(fundamenteel en beleidsgericht onderzoek) een unieke expertise opgebouwd
binnen bepaalde domeinen, bijvoorbeeld politieonderzoek, internationaal
rechtsvergelijkend onderzoek naar georganiseerde criminaliteit, drugonderzoek,
jeugdonderzoek, onderzoek naar het gevangeniswezen, enzovoort.
Er is nood aan een inventaris en een doorgedreven kennis van al het aanwezige
kennispotentieel op de criminologische onderzoeksmarkt. Op basis van dit
materiaal en overleg tussen de overheidsdepartementen en de universiteiten
durf ik pleiten voor een formule van ‘expertisecentra’ waarbij bestaande
expertise, zowel binnen universitaire departementen als binnen aan de
overheid verbonden onderzoeksinstituties, verder kan worden uitgebouwd.
Binnen de Vlaamse overheid werd reeds ten dele voor deze formule geopteerd
door longitudinale financiering van zogenoemde Steunpunten in universitair
verband. Onderzoeksgelden worden gerationaliseerd en dubbel werk wordt
vermeden door elkeen onderzoek te laten uitbouwen in zijn specifieke
kennis- en expertisedomein. Daarbij wordt ook een meer transparante themaafbakening
tussen universitaire faculteiten onderling mogelijk en wordt het
‘wie-doet-wat-plaatje’ transparant.
Ook de instituten in overheidsverband kunnen onderverdeeld worden naar
expertisegebied, waarbij interne concurrentie wordt vermeden. Een stevige
64 Jubileumuitgave ‘Een Vlaamse spiegel’