Verslag - Buitenlandse Zaken - Belgium

3.5 Cluster 4: adaptieve capaciteit van NNGO’s en DGOS
3.5.1 Evaluatievraag 7: In welke mate kunnen de betrokken actoren hun beleid en
aanpak m.b.t. steun aan capaciteitsversterking aanpassen aan de uitdagingen die
zich stellen en rekening houdend met een veranderende context in Noord en
Zuid?
BC 7.1 Adaptieve capaciteit van de NNGO’s
Er is een evolutie merkbaar in de explicitering van het beleid en de strategieën van de
NNGO’s m.b.t. partnerschappen en CV voor de periode 1998-2008. Voor CV is de
verhoogde aandacht eerder recent en heeft slechts een kleine minderheid van de NNGO’s
de laatste jaren significant geïnvesteerd in kennisopbouw of nieuwe methodieken. Er
wordt vastgesteld dat de NNGO’s open staan voor verandering, maar de
operationalisering van nieuwe ideeën, bijvoorbeeld rond CV, komt eerder traag op gang
bij een meerderheid van de NNGO’s (zie: inzetten van routes en instrumenten). De
indruk wordt daarmee gewekt dat er gereageerd wordt op druk van de subsidiegever
(DGOS), eerder dan op basis van lessen die worden getrokken uit de eigen acties. Zo
geven evaluaties al enige tijd aan wat de problemen zijn met CV acties die te eenzijdig
gebruik maken van vorming en workshops, of ze verwijzen naar partnermeetings die
weinig momentum opleveren, of beschrijven ze het falen van andere CV activiteiten met
de partners. 70
Beleidsontwikkelingen (rond partnerschap en capaciteitsopbouw) bij NNGO’s lijken sterk
gevoed te worden door het regelgevend kader enerzijds en het intern overleg (binnen de
eigen NGO) anderzijds. Er wordt nog steeds weinig geëvalueerd (intern en extern), en als
er geëvalueerd wordt, blijkt het niet altijd te lukken om de resultaten terug te koppelen
naar het beleid binnen de organisatie. 71 Dit kan verklaard worden door het feit dat er
weinig externe evaluaties werden uitgevoerd 72 over de thema’s CV en partnerschap, dat
methodologische vernieuwingen niet systematisch werden opgevolgd en geëvalueerd, en
dat NNGO’s onvoldoende investeren in eigen kennisbeheer (zie ook evaluatievraag 4).
Ook de sturing van leerprocessen door de Zuidelijke partners is beperkt.
Adaptatie onder invloed van regelgeving: programmatorische aanpak en partnerwerking
Uit interviews met NNGO’s leiden we af dat het regelgevend kader van DGOS een
belangrijke stimulans is geweest voor de NNGO’s om hun beleid verder uit te werken
en/of aan te passen. Vooral de regelgeving voor NGO financiering die sinds 1992, en
vooral sinds het KB van 1997, een programmabenadering naar voor schuift, heeft de
meeste NGO’s ertoe aangezet om meer programmatorisch te gaan werken en dit had een
onmiskenbaar effect op de partnerrelaties.
70 Enkele voorbeelden: (1) Blok, L. (2007) Reviewing the reviews: effectiveness of PSO financed
capacity building programmes and quality of the monitoring and evaluation process. Period
201-2006. Royal Tropical Institute, Amsterdam. (2) Blok, L. (2009) Lessons on Monitoring and
Evaluation in capacity Development. Second meta evaluation of PSO financed capacity
development programmes 2006-2008. Royal Tropical Institute, Amsterdam. (3) Pollet, I
(2009), Lessen trekken uit NGO-evaluaties – Analyse gebaseerd op recente evaluaties bij
Belgische en Europese NGO’s, HIVA, Leuven, (4) 3 nota’s ter voorbereiding van het akkoord
tussen de Belgische NGO’s en de overheid, maart 2009.
71 Er zijn wel enkele voorbeelden: Volens, evaluatie actiebenadering, 2005; WSM, externe
evaluatie van programma 2003-2007; PROTOS, studies over capaciteitsversterking rond
bouwheerschap 2005, TRIAS, externe programma-evaluatie 2003-2007.
72 Op basis van een willekeurige selectie van 15 externe evaluaties uit de periode 2000-2002
(database van ATOL), stellen we vast dat de begrippen “partnerschappen” en
“capaciteitsversterking” in de meeste rapporten wel aan bod komen. Met uitzondering van één
evaluatie, wordt er echter geen aparte rubriek aan de begrippen gewijd, maar worden ze
eerder “transversaal” en algemeen behandeld.
91