gen

Het huis van het echtpaar Pruimers, op de achtergrond,
naast het Paleis van Justitie. Op 31 juli 1859, drie jaar na zijn
huwelijk met Jeannette van Dedem, overleed hier Daniel
Pruimers. Coll. Historisch Centrum Overijssel, Zwolle
getuigen en documenten gevonden, die bevestigden
dat Jeannette op 6 december 1862 een kind ter
wereld had gebracht. Het was afgestaan aan een
pleeggezin, dat voor de opvoeding een bedrag van
5500 francs had gekregen. Van Rijn had daartoe ter
plaatse de laatste zaken geregeld. Ook Zwolse
bewijzen, overigens lang niet allemaal even overtuigend,
kwamen op tafel bij justitiële en kerkelijke
gezagsdragers. Overtuigend waren in ieder geval wel
de liefdesbrieven die werden gevonden in de woning
van de dominee. Hij had ze in 1862 en 1863 in een
geheimschrift van cijfers en letters geschreven aan
zijn ‘Nettepoesien’. De seksuele toespelingen daarin,
en ook zijn bezorgdheid over de door de zwangerschap
ontstane situatie, waren desondanks
gemakkelijk te ontcijferen. Het publiek kon meesmullen
van allerlei sappige details, al dan niet in
oprechte verontwaardiging, want in de pers werd
alles op de voet gevolgd. De inkt van de processtukken
en de notulen van de kerkenraadvergaderingen
was nog niet droog, of het nieuws lag al op straat.
Machielsen had niet slechts een dubbele, maar
hoogstwaarschijnlijk een drievoudige rol, ook die
van perswoordvoerder.
Het resultaat was dat Jeannette werd onterfd, waar
en voor zover dat juridisch mogelijk was, ontzet uit
de ouderlijke macht over haar dochtertje Daniella,
uitgespuugd door de gemeenschap en verstoten
door haar familie en schoonfamilie. Van Rijn werd
uit zijn ambt gezet. Samen vestigden de twee zich na
1865 in de Zuid-Engelse badplaats St. Leonards on
Sea, waar hij na 1891 moet zijn overleden en zij, als
de weduwe Van Rijn, stierf op 8 maart 1911.
Sans famille
Kort na mijn bezoek aan Zwitserland in augustus
2014 kreeg ik een dik pak fotokopieën toegestuurd,
afdrukken van de papieren die ik toen vluchtig had
kunnen bekijken. ‘Flitsen en flarden’, om nogmaals
met Hella Haasse te spreken, uit het leven van Henri
van Dedem dreven aan mij voorbij als luchtballonnen
tijdens een fiësta. Het meest opvallend waren
wel zijn gedichten, waarin hij zich deed kennen als
een gevoelig man met uitgesproken meningen.
Vooral zijn moeder maakte hij zware verwijten.
14 gen.