gen

De Curaçaose Jannetje E. T. Mount trouwde in 1849 op haar geboorte-eiland met de elf jaar
oudere Teunis van Leeuwen. Hier zien we haar als weduwe in Nederland met haar kinderen en
kleinkinderen. Ze overleed in 1914 in Den Haag. Coll. Judy Wasylenko
1753-Curaçao 1837). Cancrijn was
getrouwd met een vrouw die vroegtijdig
dement was geworden – in een akte
beschreef hij haar als ‘kinds’. De huishoudster,
Hendrietta’s moeder, zorgde
voor de zieke echtgenote maar droeg
tegelijkertijd zes kinderen van de heer
des huizes, die allemaal de achternaam
van hun vader kregen. Al voor zijn dood
schonk hij slaven aan zijn kinderen en
bij zijn dood erfden zij niet onaanzienlijk.
Ten slotte verdient Wilhelmus Martinus
Koenen (geb. Den Haag 1889) een vermelding.
Hij trouwde in de twintigste
eeuw met Isolina Bakhuis (1894-1966).
Koenen was in 1908 als soldaat op
Curaçao aangekomen, maar werd al
snel marechaussee en politieagent. In
1958 publiceerde de lokale krant Amigoe
een interview met hem ter gelegenheid
van zijn vijftigjarige verblijf op het
eiland. Zes jaar later werd Koenen heel
even een plaatselijke beroemdheid toen
hij als dubbelganger van de acteur
Albert van Dalsum mocht figureren in
de film Plantage Tamarinde.
Clusters en creolisering
Kinderen uit Nederlandse immigrantengezinnen
huwden vaak met een persoon
uit vertrouwde kring. Dat leidde
op Curaçao tot talloze huwelijken tussen
kinderen van de eerste generatie
migranten; vooral de dochters van
Nederlandse vaders sloten zelf ook
weer een huwelijk met een Nederlander.
Hierdoor ontstonden clusters van
bepaalde families. Dit patroon zette
zich soms tot in de volgende generaties
voort. Vaak trouwde men pas op een
latere of hoge leeftijd nadat alle gezamenlijke
kinderen al volwassen waren.
De ambtenaar van de burgerlijke stand
kwam in zulke gevallen letterlijk pas
aan het sterfbed in actie. Opvallend was
ook dat een deel van de dochters van
Nederlandse vaders nooit trouwde en in
concubinaat kinderen kreeg. Dit hoeft
absoluut niet te betekenen dat er wisselende
partners aan te pas kwamen.
Eveneens kon het gebeuren dat de traditionele
keuze van doopnamen in het
geding kwam. Was het in het moederland
gebruikelijk de voornamen van de
vorige generaties te herhalen, op Curaçao
verwaterde dit gebruik geleidelijk.
Deze aanpassingen zijn een onderdeel
van het creoliseringsproces in koloniale
samenlevingen. •
Christel Monsanto is kunsthistorica en
genealoge, zij woont op Curacao. In 2009
schreef ze Roots Karibense, Caribische
wortels in de CBG-reeks Voorouders van
Verre.
DOSSIER NEDERLAND EN DE WEST gen. 45