gen

Willem van Lyere, vereeuwigd door Paulus
Moreelse in 1627. Dit portret werd in 1941
aangekocht door W.A.A.J. baron
Schimmelpenninck van der Oye.
Foto RKD – Nederlands instituut voor
kunstgeschiedenis, Den Haag
Willem van Lyere en Maria van Reygersberch, geschilderd in hun
huwelijksjaar 1651 door Cornelis Jonson van Cuelen.
Foto RKD – Nederlands instituut voor kunstgeschiedenis, Den Haag
Haar japon heeft zulke
volumineuze mouwen dat Maria
nog amper haar armen zou
hebben kunnen bewegen
Vrouwe van Katwijk
De schilderijen van Jonson van Ceulen vererfden met de heerlijkheid
van Katwijk in de familietak Van Wassenaer van Catwijk.
Uiteindelijk belandden zij zelfs in een tentoonstelling in
Rome waar ze in 1928 werden gesignaleerd als bruikleen uit een
museum uit het Noord-Italiaanse Trento. Pas na grondige
bestudering van de familiegenealogie bleek dat een ongetrouwde
broer en zuster Van Wassenaer in respectievelijk 1927 en
1934 zijn overleden in het nabij gelegen kuuroord Merano. Zij
zullen de bruikleengevers zijn geweest. En ook nu is het de
familie Van Wassenaer die de portretten leent aan Duivenvoorde,
waar Maria en Willem thans een plek op de overloop hebben.
Na de dood van haar echtgenoot werd Maria vrouwe van Katwijk,
waar ze ook ’s zomers bleef wonen. Huis Op ’t Sant werd
verbouwd tot Hof te Catwijk. In een portret door Adriaan Hanneman
(1604-1671), dat hij 1663 schilderde, wordt Maria geflankeerd
door haar twee kinderen Jacoba en Willem (1653-1706).
Beide kinderen trouwden met een Van Wassenaer. Jacoba zoals
gezegd met Jacob en Willem met Jacobs zuster Geertruyd Anna
(1659-1694). Het portret door Hanneman vererfde binnen de
familie totdat het in de vroege twintigste eeuw te koop werd
aangeboden. De toenmalige bewoner van het kasteel, baron
Schimmelpenninck van der Oye, was direct geïnteresseerd om
het voor Duivenvoorde te verwerven, maar kon financieel niet
tot overstemming komen met de verkopende partij. Pas na zijn
dood kocht het eerste bestuur van Stichting Duivenvoorde het
grote doek aan. De baron slaagde er zo’n dertig jaar eerder wel
in om een ander Van Lyere-portret te bemachtigen, namelijk
dat van Willem van Lyere (1588-1649), de vader van de kortstondige
heer van Katwijk. Dit portret schilderde Paulus
Moreelse (1571-1638) in 1627, kort voor het vertrek van Willem
naar Venetië. Van Lyere was daar benoemd als ambassadeur
van de Republiek en in de jaren 1630 zou hij die functie in
Parijs vervullen. Helaas overleed hij voordat zijn zoon in het
huwelijk trad met Maria van Reygersberch. Vanuit zijn functie
en achtergrond zal hij de familie Van Wassenaer ongetwijfeld
hebben gekend. Op Duivenvoorde hangt hij in de buurt van zijn
zoon en kleinkinderen in de eetzaal.
•
Tentoonstelling Alle hierboven beschreven portretten zijn van 18
april tot en met 24 oktober 2015 te zien op de tentoonstelling
Adellijke familieportretten op Duivenvoorde in Kasteel Duivenvoorde,
Laan van Duivenvoorde 4 te Voorschoten.
Sabine Craft-Giepmans is Teamhoofd Beeldende kunst tot 1750
van de afdeling Collectie & Onderzoek van het RKD en medesamensteller
van de tentoonstellingscatalogus Adellijke familieportretten
op Kasteel Duivenvoorde (Zwolle: WBooks 2015)
62 gen.