gen

Recommendations

Info

portret & verhaal Dirk van Hogendorp in Brazilië Diderik (Dirk) van Hogendorp (1761-1822) raakte na de abdicatie van Napoleon Bonaparte uit de gratie in Nederland. Daarom bracht de Fransgezinde ouddiplomaat en generaal in het leger van de keizer de laatste vijf jaar van zijn leven door in vrijwillige ballingschap in Brazilië. Hij huurde een onderkomen met grond op de zuidoostelijke helling van de Corcovadoberg, niet ver van waar nu het grote standbeeld ‘Christus de Verlosser’ staat. De landhoeve werd ‘Novo Sion’ herdoopt, naar de voormalige hofstede van zijn familie, Sion bij Rijswijk, waar Dirk samen met zijn broer, politicus Gijsbert Karel graaf van Hogendorp (1762-1834), een paar onbezorgde jeugdjaren had beleefd. Van Hogendorp zat niet stil in zijn nieuwe wereld: hij legde een koffieplantage aan op het terrein en verbouwde sinaasappels om er een soort oranjewijn van te maken. Ook schreef hij er zijn memoires. In het bescheiden huis van Dirk hing een levensgroot portret van hemzelf als gouverneur van Hamburg. Het werd in opdracht van Napoleon geschilderd door Christoph Suhr, een thans wat obscure Duitse kunstenaar. Op het staatsieportret uit 1813 is Van Hogendorp in vol ornaat als bevelhebber afgebeeld. Hij poseert vol zelfvertrouwen. Met zijn rijlaarzen stevig op de grond, kijkt hij met een fiere, tikkeltje arrogante blik de toeschouwer aan en wijst hij naar een kaart van de fortificatie van Hamburg. De buste van Napoleon links was vanaf circa 1808 het officiële portret van Napoleon. Het is niet vreemd dat Dirk binnen een paar weken na aankomst in Brazilië via een brief zijn broer Willem verzocht juist dit portret te laten overkomen naar Rio. Het hielp hem vast betere tijden herinneren. Vaak wordt aangenomen dat Van Hogendorp eenzaam was in zijn jaren op Novo Sion. Eenzaam, misschien. Maar hij was zelden alleen. Op het erf was hij in het gezelschap van zijn bediende Zinga Gegevens voor deze bijdrage zijn ontleend aan: J. Arago, Souvenirs d’un aveugle. Voyage autour de monde (Parijs 1868) 22-23; J.A. Sillem, Dirk van Hogendorp (1761- 1822). Naar grotendeels onuitgegeven bronnen bewerkt (Amsterdam 1890) 312-346; ‘De woning van Dirk van Hogendorp in Brazilië (1817-1822)’, Bijdragen tot de Taal- Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië 79 (1923) 642-645; E. van Meerkerk, De gebroeders Van Hogendorp. Botsende idealen in de kraamkamer van het koninkrijk (Amsterdam-Antwerpen 2014) 249-256. Portret van de oude generaal op Novo Sion en diens vrouw en kind. En Dirk kreeg regelmatig bezoek. Sommige ontmoetingen kwamen per toeval tot stand. Zo stuitte de Franse reiziger en schrijver Jacques Arago tijdens een wandeling op de landhoeve. Gedreven door dorst betrad hij het huisje zonder uitnodiging en zag het gigantische portret. Het moet veel indruk hebben gemaakt – Arago schreef er later uitgebreid over. Toen Van Hogendorp even later binnenkwam en de heren kennismaakten was zijn antwoord op Arago’s vraag van wie het portret was: ‘Dit is het portret van een vreugdeloze, belasterde generaal; hij was adjudant van de keizer en gouverneur in beide halfronden. [...] Hij was de eerlijke verdediger van een rijke stad en in het bewaken van zijn eer en zijn trouwe zwaard. […] Dit portret, van Napoleon gekregen als teken van vriendschap is dat van een man die leefde om de herinnering aan de keizer te bewaren; dat is generaal Hogendorp, ik ben het!’ Dirk van Hogendorp kreeg door zijn slechte gezondheid de kans niet een toekomst op te bouwen in de nieuwe wereld. Hij stierf na een beroerte op 29 oktober 1822 en werd in Brazilië begraven. Dat zijn jarenlange trouw aan de keizer werd beloond, heeft hij niet meer mee mogen maken. Op de dag van zijn begrafenis arriveerde een brief bij de Franse consul met de mededeling dat Napoleon, een jaar ervoor overleden, Dirk honderdduizend franse francs had nagelaten. Claire van den Donk assistent-conservator Collecties en Onderzoek RKD 34 gen. DOSSIER NEDERLAND EN DE WEST
DOSSIER Christoph Suhr, Portret van Dirk van Hogendorp, 1813, olieverf op doek, 240 × 140 cm. Coll. Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Leiden, foto Universiteit Leiden DOSSIER NEDERLAND EN DE WEST gen. 35
Page 1 and 2: TIJDSCHRIFT VOOR FAMILIEGESCHIEDENI
Page 3 and 4: colofon Gen. Tijdschrift voor famil
Page 5 and 6: Caribisch joods Portugese joden nam
Page 7 and 8: WIEWASWIE Dag van de familiegeschie
Page 9 and 10: Europäische Stammtafeln De Duitse
Page 11 and 12: gen. 9
Page 13 and 14: Huis Den Berg te Dalfsen in het beg
Page 15 and 16: Wie wáár zat in de Grote Kerk was
Page 17 and 18: Het Paleis van Justitie, gelegen te
Page 19 and 20: vernoeming Vrees God ‘Niet zonder
Page 21 and 22: nostalGen. Sportfondsenbad Amsterda
Page 23 and 24: Uit zijn dagboek komt evenwel een a
Page 25 and 26: te worden’. Ondanks het geklaag n
Page 27 and 28: [ memo [ Monument voor een gedreven
Page 29 and 30: dossier Nederland en de West DOSSIE
Page 31 and 32: DOSSIER DOSSIER Monique Schoutsen e
Page 33 and 34: Landschap in Espírito Santo. Voor
Page 35: In Garrafão is sinds enkele jaren
Page 39 and 40: DOSSIER Vier eeuwen joodse geschied
Page 41 and 42: Nederlands-Brazilië In 1621 sticht
Page 43 and 44: Salomon Elias Levy Maduro, oprichte
Page 45 and 46: DOSSIER De in Hattem geboren Gerrit
Page 47 and 48: De Curaçaose Jannetje E. T. Mount
Page 49 and 50: DOSSIER ¬ Jacob Hendrik Boode, kof
Page 51 and 52: De Amsterdamse tekenaar Christiaan
Page 53 and 54: Tekening van Christiaan Andriessen
Page 55 and 56: vrouwen en kinderen eerst L’histo
Page 57 and 58: gen. 55
Page 59 and 60: Literatuur en bronnen S. Groenveld,
Page 61 and 62: en diens echtgenote. Vooral W.A.A.J
Page 63 and 64: Jacob van Wassenaer à la romaine e
Page 65 and 66: digitaal Vergeten Het recht op priv
Page 67 and 68: Gezicht over daken in Amsterdam, Ge
Page 69 and 70: Medaillon met beeltenis van Georges
Page 71 and 72: Het restant van het persoonsbewijs
Page 73 and 74: Gen.magazine bezoekt ieder kwartaal
Page 75 and 76: • algemeen • familienamen • h
Page 77 and 78: Willem Putters was blijft echter on
Page 79 and 80: Heraldiek Hollandse Vereniging voor
Page 81 and 82: was. Het belangrijkste onderdeel va
Page 83 and 84: advertenties verhoog & warmerdam W

gen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?