Onderzoeksrapport vakbekwaamheid cluster EVA.pdf

In kwadrant I is de medewerker niet bewust van het feit dat hij onbekwaam is. Zonderhet te weten reproduceert hij fouten. De strategie richt zich op een bewustwordingsprocesbij de medewerker. Alleen hierdoor zal hij actief worden en zo de kennis envaardigheden verwerven om bekwaam te werken. Ultimo in kwadrant IV is de kennisen vaardigheid dusdanig aangeleerd dat deze onbewust wordt toegepast.De gevoelde behoeften en tekorten aan kennis, vaardigheden en houdingen komenvoort uit de discrepantie die er bestaat tussen de wijze waarop een taak of functie wordtuitgevoerd en uitgevoerd behoort te worden (Kessels en Smit, 2007, p. 46). Een internebeoordeling (zelfreflectie) en of externe beoordeling (door een ander dan de medewerker)is nodig om de behoefte voelbaar te maken.Beoordelen van competentiesProeve van bekwaamheidVakbekwaamheiddossierToetsomgevingObservatie in de werksituatieHet toepassen van competenties vraagt overigens om een grondige revisie van hetsysteem van toetsing / beoordeling en afsluiting zoals dat nu bij de brandweer aanwezigis. Een vorm van toetsing die goed in een competentiegericht systeem past is de proevevan bekwaamheid. Het biedt de beroepsbeoefenaar de mogelijkheid om aan te tonendat hij over de gewenste kwalificaties beschikt (Grotendorst, 2003). Onder het fenomeen‘proeve van bekwaamheid’ kunnen vele meetinstrumenten worden geschaard.Idealiter worden deze instrumenten op verschillende momenten ingezet.De, tijdens zijn loopbaan, verzamelde bewijzen moeten deel worden van hetpersoonlijk of ‘vakbekwaamheiddossier’ van de beroepsbeoefenaar. Het dossier heeftmeerdere functies. Zo vergroot het vooral het lerend vermogen van de beroepsbeoefenaar.Staetmans en Sanders (2001) stellen dat het werken aan een portfolio (i.c. vakbekwaamheiddossier)de student (i.c. de beroepsbeoefenaar) bewust maakt van het feitdat hij zelf verantwoordelijk is voor zijn leerproces. Dit proces gaat uit van het principedat de beroepsbeoefenaar zich op gezette tijden op het verzamelde bewijs reflecteert, dezogenaamde systematische zelfreflectie.Naast kennismanagement versterkt het vakbekwaamheiddossier de employability. Zokan het onder meer gebruikt worden in E.V.C.-trajecten bij het zoeken en aanvaardenvan andere functies.Er zijn verschillende methoden voor het verzamelen van bewijs van een competentievan een individu. Naast de toetsing in een gesimuleerde omgeving – die sinds jaar endag door de brandweer wordt toegepast – is observatie in de werksituatie en de retrospectievemethode voor de hand liggend.In de werksituatie zijn de te beoordelen competenties in hun volle complexiteitzichtbaar. De natuurlijke context waarin de medewerker zich beweegt geeft de beoordelaarde gelegenheid precies die informatie te verzamelen waaraan hij behoefte heeft.Straetmans en Sanders (2001) plaatsen de kanttekening dat het erg moeilijk is om eengestandaardiseerd scoreformulier voor docenten te ontwikkelen dat geschikt is omvertoond gedrag in een reële werksituatie te scoren. Dit heeft te maken met de diversiteitin de context waarbinnen de docent optreedt. Dit geldt ook voor de brandweer.Grillige verlopen van incidenten vragen om een veelheid contramaatregelen die steunenop de kennis en vaardigheid van brandweermensen.Straetmans en Sanders (2001) stellen dat als de beoordelingsaspecten te ruim zijn, er© Brandweercluster Epe, Voorst & Apeldoorn RAPPORT12