OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP - orsam

ORSAM
Osmanl Vilayet Salnamelerinde Halep___________________________________________________________
Suruç’ta 1 hükümet kona, 1 cami, 1 mescit, 1 tekke, 366 hane, 78 dükkân, 2
frn, 3 han, 1 otel, 3 kahvehane ve 2 bahçe vardr.
Kaza genelinde 3.034 hane, 39 dükkân, 318 bahçe ve 10 ba bulunmaktadr.
Suruç kasabas H.17’de Ayaz b. Ganem tarafndan hiç savalmadan fethedilmitir.
Önceleri çok gelimi bir ehir iken Timur’un ordular tarafndan tahrip
edilmi.
Eski eser olarak Aslanta köyünde dört arn uzunluunda ve iki arn eninde
üzerinde birer aslan figürü olan iki siyah sütün bulunmaktadr.
Suruç topraklar çok verimli ve meralar yeterince fazla olduundan, hayvanclk
gelimi ve özellikle çok sayda küçükba hayvan bulunmaktadr. Ayrca
topraklarnn tamamndan, bir metre derinlikten gayet güzel ve temiz sular çkmaktadr.
Eskiden Suruç topraklarnda zeytin, kahve ve fstk yetiirken, imdiyse, buday,
arpa, akdar, msr dars, küne, nohut, mercimek, kendir, susam ve dier hububat
ekilmektedir. Suruç’ta yukarda belirtilen ürünlerin yannda kilim, seccade ve
kldan çadr imali de yaplmaktadr.
Kazada deve, merkep, inek, koyun, keçi ve cins at ile ksrak yetitirilmektedir.
Ya, yapa ve buday ihracat fazladr.
Kaza dâhilinde 200.000 dönüm ekili arazi ve 350.000 dönüm de ekili olmayan
arazi vardr.
Suruç kazasnda bulunan ihanlu, Piçanlu ve Dünyay airetleri 53, 54 ve 55
nci Hamidiye Süvari Alaylarn tekil etmektedirler. Bu airetlerin tamam tahminen
8.500’den fazla çadra sahiptirler. Bahar ve yaz aylarnda bu çadrlarda ikamet ederler.
Harran Kazasna Dair Genel Bilgiler
Harran kazasnn merkezi olan Acakale250, Urfa’nn güneyinde ve 12 saat
mesafede bulunmaktadr. Kaza halk Arapça konuur, ancak bir ksm Türkçe ve
Kürtçe de konuurlar. K ve bahar aylarnda havas fena deildir. Ancak yaz ve güz
aylarnda hava vahimdir.
Harran kazasnda 1 cami, 2 mescit, 3 tekke, 5 dükkân ve 1 kaplca bulunur.
Kazann köyleri dâhil 2.178 hane, 9.823 tarla, 3 mera, 306 arsa, 101.410 dönüm ekili
ve 142.280 dönüm ekili olamayan arazisi vardr.
Kazann mahsulleri buday, arpa, kara dane, msr, akdar, yün ve sadeyadan
ibarettir.
Kazada çeitli hayvan ve ku bulunmaktadr. Bunlar cins atlar, öküz, inek,
koyun, deve, merkep, yabani kaz, ördek, ceylan, tavan, toy, turna, kurt, tilki ve
çakal gibi hayvanlardr.
Harran kazasnda bulunan Aynü’l-Arus (Gelingözü) köyünün bu ekilde adlandrlmasnn
nedenine gelince; bu köyün ad Hz. brahim’in ei Sare ile burada
evlenmesinden ileri gelmektedir. Halen köyde bulunan ve yklmak üzere olan camide
Hz. brahim’in makam bulunmaktadr. Aynü’l-Arus köyünden çkan Cellap
nehri, merkeze yakn bir yerde dier sularla birleerek Belih adn alr ve Frat nehrine
dökülür.
250 Acakale, günümüzde anlurfa ilinin Akçakale ilçesi.
140