Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
gündem<br />
12<br />
kadar istikrarlı ve sağlam görünen eşik ülkelerinde<br />
de inişe geçti. Dünya gerçek YİH’sı yılın son çeyreğinde<br />
geçen yılın aynı dönemine göre %1 büyüdü. Bu<br />
1982 yılından bu yana en düşük büyüme oranıdır. Bu<br />
yılın başında da iniş eğilimi sürmektedir.” (agy. S 4)<br />
“Kiel Tartışma Katkıları” 466-467 sayılı Yaz 2009<br />
sayısında genel değerlendirme “Dünya ekonomisi:<br />
Üretimde dibe varıldı” başlığını taşıyordu. Veriler<br />
bütün “gelişmiş endüstri ülkelerinde” sert düşüşlerle<br />
ekonomik küçülme yaşandığını gösteriyordu. Üçüncü<br />
çeyrekte de küçülme hız keserek de olsa sürdü.<br />
2009 yılı içlerinde General Motors gibi “dev”lerin<br />
de bulunduğu bir dizi tekelin neredeyse iflas konumuna<br />
geldiği, ancak devletlerin doğrudan desteği<br />
( bir çok ülkede “kısa çalışma” adı altında işçi ücretlerinin<br />
büyük bölümü devlet tarafından ödendi;<br />
tekellerin borçlarını devlet üzerlendi vs.) ile çöküşten<br />
kurtarıldığı yıl olarak tarihe geçti. Endüstride dünya<br />
çapında kapasite kullanımı % 20 geriledi. Bazı ülkelerde<br />
% 50’lere kadar düştü.<br />
Sonuçta (IMF Nisan 2010 rakamlarına göre) 2009<br />
yılı genelinde Almanya’da ekonomi % 4,97 oranında,<br />
İngiltere’de %4,2, AB genelinde %4,8, Japonya’da<br />
-5,20% oranında, ABD ‘de % 2,44 oranında küçüldü.<br />
Dünya çapında ekonomi ise İkinci Dünya<br />
Savaşı’ndan bu yana ilk kez küçüldü. 2009 yılındaki<br />
büyüme -0,60 oldu.(bkz. World Economic Outlook<br />
Database, April 2010 ,IMF) Dünya ekonomisindeki<br />
küçülmenin boyutunun daha yüksek olmasını engelleyen<br />
Çin (+8,74%), Hindistan (+5,67%) gibi ülkelerde<br />
yüksek büyüme oranının –belli bir gerileme olsa<br />
da- sürmesiydi.<br />
2007 üçüncü çeyreğinden itibaren girilen devrevi<br />
aşırı üretim krizi, 2008 Eylül’ünde patlayan ve dünya<br />
ekonomisinde hacim olarak yaşanan en büyük mali<br />
krizle birleşince, kriz devresinin buhran aşamasından,<br />
bir yıl içinde, çok hızlı, ani düşüş biçiminde<br />
depresyon evresine girildi. Ve depresyonda dünya<br />
ekonomisi ikinci dünya savaşı ertesinde ilk kez küçüldü.<br />
2008’in dördüncü çeyreği, 2009’un ilk iki çeyreği<br />
dünya ekonomisinin küçüldüğü dibe vurduğu<br />
dönemler oldu. Bu dönem aynı zamanda devletlerin<br />
devreye girerek, bir yandan faizleri neredeyse sıfırlamaları<br />
ve piyasaya para akışını hızlandırmaları ; otomobil<br />
sektöründe olduğu gibi yeni araba satışlarında<br />
alıcıya doğrudan teşvik vererek özel tüketimi arttırıcı<br />
tedbirler almaları, diğer yandan “zor durumda”<br />
olan tekellere doğrudan ve dolaylı destek vermeleri<br />
dönemi oldu. Bütün bunlar tabii devletleri yeni borç<br />
yükü altına sokan gelişmelerdi.<br />
Devrevi ekonomik krizde canlanma<br />
evresi…<br />
Alınan ekonomik tedbirler, açılan trilyonluk destek/<br />
yardım/kurtarma paketleri 2009 yılının üçüncü çeyreğinden<br />
başlayarak etkisini gösterdi. 2009’un dördüncü<br />
çeyreğinden bu yana dünya ekonomisi yeniden<br />
büyümeye başladı.<br />
Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü’nün IMF/Dünya<br />
Bankası /Almanya Dİ Kurumu ve OECD verilerini<br />
temel alıp kendi yaptığı hesaplamalara göre 2009’un<br />
üçüncü çeyreğinde % 2’ye yakın; 2009’un birinci ve<br />
ikinci çeyreğinde ise % 5’in üzerinde bir büyüme<br />
oranı söz konusu. 2010’un üçüncü çeyreğinde büyüme<br />
hızında bir gerileme yaşanıyor, %’4 ün altına<br />
iniyor büyüme hızı. Bunun korunması şartlarında<br />
2010 yılında dünya ekonomisinde, 2009’a göre % 4-5<br />
arasında bir büyüme yaşanmış olacaktır. Bu 2009<br />
üçüncü çeyreğinden itibaren içinde bulunulan kriz<br />
devresinde canlanma aşamasına girilmiş olduğunu,<br />
anda krizin canlanma evresi içinde olduğumuzu gösteriyor.<br />
Dünya ekonomisi GSYİH büyüme oranları<br />
2000 % 4,8<br />
2001 % 2,3<br />
2002 % 3,0<br />
2003 % 3,9<br />
2004 % 5,3<br />
2005 % 4,9<br />
2006 % 5,4<br />
2007 % 4,9<br />
2008 % 3,0<br />
2009 % -0,60<br />
2010 % tahmini 4,5<br />
2010 yılı bütünü için beklenen % 4-5 arası büyüme<br />
bağlamında bilinmesi gereken, bu büyümenin 2009<br />
yılındaki % - 0,60’lık bir küçülmeyi çıkış ve başlangıç<br />
noktası alan ve bu büyüklüğe göre hesaplanan bir<br />
büyüme olduğudur. Yani dünya ekonomisi henüz bu<br />
kriz dönemi öncesindeki zirvedeki büyüklüğüne varmamıştır.<br />
Buraya varıldığında zaten devrenin kalkınma<br />
aşaması başlayacaktır. Şimdilik gelişme -büyüme<br />
hızının düştüğü göz önüne alındığında- canlanma<br />
evresinin uzaması yönündedir. Bu arada dalgalanmalı<br />
bir gelişme ile, 2012’de canlanma evresinden<br />
kalkınma evresine geçiş normal gelişme olacaktır.<br />
Fakat canlanma evresinin kalkınma evresine varmadan<br />
kesilmesi de, hiç de küçük olmayan bir olasılıktır.
Change language