SayÄ± 149 - YDÄ° ÃaÄrÄ±

More documents

Recommendations

Info

gündem Adı ve fonksiyonu Tahmin tarihi Olası kayıp miktarı tahmini Ben Bernanke, ABD Merkez Bankası Başkanı (İngilterede Guardian gazetesinde) Goldman Sachs, ABD’de en büyük “Yatırımcı Banka”lardan biri ve uluslararası alanda Kredi Verilebirlik notu (Kredi reytingi) veren kurum 27 Eylül 2007 100 Milyar Dolar Kasım 2007 400 Milyar Dolar Ben Bernanke Ocak 2008 500 Milyar Dolar G7 Merkez Bankası Yöneticileri Toplantısı Sonuç Bildirgesi Standart&Poor’s Uluslar arası alanda Kredi Verilebilirlik notu veren Kurum Şubat 2008 Eylül 2008 400 Milyar Dolar 500 Milyar Dolar Strauss Kahn, IMF Başkanı Eylül 2008 1,3 Trilyon Dolar (Bkz.: Der Spiegel. 40/2008, Der Preis der Überheblichkeit) 8 yer alan ve mortgage krizi sırasında 3,3 milyar dolar “zarar” eden Lehman Brothers, nasıl olsa devlet iflasa izin vermez hesabıyla 2008 nisanında 4 milyar dolar çapında bir sermaye artırımına -siz bunu yüksek faizle borçlanmaya diye okuyun- ardından da Haziran 2008’de 5 Milyar dolarlık yeni bir sermaye artırımına gitti. Fakat Fannie Mae ve Freddie Mac gibi çok büyük bankaların çökme aşamasına ve “devlet” eliyle ayakta durur hale gelmiş olması “piyasa”larda güven bunalımını beraberinde getirmişti. Spekülasyon işlerinin yürümesi için sürekli akan taze paraya ihtiyacı olan Lehman Brothers bağlamında bu güven kaybı kaynakların kuruması ve alacaklıların da ana paralarını hemen geri istemeleri sonucunu doğurdu. 3 ay içinde toplam 9 milyar hacminde –yüksek faizli- borçlanma da, piyasalarda LB’nin sonu olarak yorumlandı. LB’nin satışını yaptığı derivatlar panik satışlarıyla elden çıkarılmaya, LB’nin kağıt üzerindeki değerleri hızla erimeye başladı. Bir zamanlar elindeki gerçek sermayenin 50 mislini piyasada kullanan LB iflas noktasına doğru hızla ilerlemeye başladı. 10 Eylül’de LB sözcüleri 2008 üçüncü çeyreği için bilanço beklentilerini açıkladılar: 3,9 milyar dolar zarar! Richard Fuld, LB’nin “yatırımcılara” yılda % 30’a yakın kar vadeden ve bir süre de ödeyen “mucize yaratıcısı bankacı” ( Ünlü finans dergilerinde böyle tanıtılıyordu Fuld) şefi, bu krizi LB’nin yatırım bölümünün hisselerinin çoğunluğunu satışa çıkararak, LB’nin elindeki –aslında değeri iyice düşmüş- bir dizi emlakı satışa çıkararak ve dağıtılan kar payını neredeyse sıfırlayarak aşma planları ile hükümetin kapısına dikildi. Beklediği hükümetin/ devletin LB’nin borçları bağlamında devlet garantisi vererek piyasada sarsılan güveni yeniden sağlaması, LB’a destek vermesi idi. Hükümetle LB arasında sıkı pazarlıklar yürüdü. Sonuçta hükümet LB somutunda desteği reddetti. Bunda daha önceki banka kurtarma operasyonuna yönelik yoğun eleştiriler yanında, hükümetin Maliye Bakanı Henry Paulson’un Goldman Sachs’ın Yönetim Kurulu Başkanlığı’ndan gelmiş olması, yani bankalar arası rekabet de kuşkusuz önemli bir rol oynadı. 15 Eylül’de LB resmen iflasını ilan etti. LB’nin iflası dünya piyasalarına bomba gibi düştü. Dünyanın hemen her ülkesinde LB’nin bağlantıları, “ticaret ilişkileri” vardı. Piyasalarda hem borsalarda, hem borsa dışı türev ticareti alanında panik başladı. 2007’in 8 ayında 63,5 trilyonluk zirveyi gördükten sonra düşmeye başlayan borsa değerleri, bütün 2008 boyunca küçük iniş çıkışlara rağmen sürekli düşme eğilimi içine girdi. 2007 Ağustosu ile 10 Ekim arasında ABD Tahvil Borsası Dow Jones endeksi değer kaybı % 40; Japonya Nikkei Endeks’deki değer kaybı % 55 di. ABD’de banka ve sigorta şirketleri tahvillerinin değer kaybı % 60’a varıyordu. Avrupa borsalarında aynı dönemde genel kayıp % 45’e varmıştı. Çin Tahvil Borsası’nın değer kaybı aynı dönemde % 70’ti. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören tahvil
değeri 31 Aralık 2007’de 287 Milyar dolar tutarken, aynı değer 10 Ekim 2008’de 135 Milyar dolara düşmüştü. Moskova borsası değer düşüşü 2008 Ekim ayı başında %73’e varmıştı. Moskova borsası Ekim ayı başında bir süreliğine bütün işlemleri durdurmuştu! Eylül 2008 Eylül’ü ertesindeki panik satışları ile 2008 Aralığı ortasında bütün dünyada borsa değerleri 27 trilyonla en düşük noktaya vardı. 16 ayda dünya borsalarında buharlaşıp uçan, kaybolan fiktif sermaye 36.5 trilyon dolardı. Bu dönemde borsaların değer kaybı oran olarak % 57,5 di. (Bkz.: http://www. bloomberg.com/). Borsalarda hal böyleyken türev ticareti alanında “kaybolan” fiktif sermayenin boyutları borsalarda kaybolandan da yüksekti. Karda ve zararda kapıyı milyarlarla açanlar açısından kayıplar hacim açısından büyük olsa da, onlar için büyük kayıplar varlık sorunu olmuyor. 8 yıl boyunca üst üste milyarlarca dolar fiktif sermaye kazanan, onun bir bölümünü kaybetse de varlığını sürdürebiliyor. İflas konumuna gelen firmaların yönetici takımı milyonlarca dolarlık tazminatla gidiyorlar. Oralarda esas zarar gören işsiz kalan alt kesim çalışanları oluyor. Fakat elinde biriktirdiği küçük tasarruflarını az zamanda çok kazanma hayaliyle “yatırım”cı uzman ve şirketlere verenler açısından kayıp, belki bütün hayatı boyunca biriktirdiğinin sıfırlanması anlamına geliyor. EMPERYALİST KRİZ YÖNETİMİ LB’ın çöküşüne izin verilmesi ile balonun patlaması emperyalist ekonomi “bilimcileri”nin beklemediği büyüklükte depreme yol açtı. Bütün dünya finans sistemi –eğer devletler tarafından çok yoğun müdahale gelmezse- çöküşe doğru gidiyordu. Üretim alanında faaliyet gösteren bütün büyük tekellerin sermayelerinin küçümsenmeyecek bir bölümünü finans sektöründeki spekülatif ticarette kullandıkları bilindiğinde, finans alanındaki krizin zaten devrevi kriz içinde bulunan üretim alanını (burjuva ekonomistleri buna “real ekonomi” adını veriyor. Bu isimlendirme bir yandan bir gerçeği işaret ederken, diğer yandan fiktif sermaye alanının temelinin de reel ekonomi olduğunu gözlerden gizleyen bir işlev görüyor) “real ekonomi”yi olumsuz olarak etkilemesi kaçınılmazdı. Nitekim öyle de oldu. Dünyanın dev şirketleri –örneğin ABD’de General Motors- finans krizinden 6 ay kadar sonra iflas noktasına geldiler. Avrupa Birliği ülkelerinde 2008 ilkbaharı ile 2009 ilkbaharı arasında endüstri üretimi % 20 geriledi. IMF 2009 Nisan’ında yaptığı hesaplamalarda 2007’nin 8. ayı ile 2009 Nisan’ına kadar olan dönemde dünya ekonomisindeki toplam değer kaybını 4,054 trilyon olarak veriyordu. Bu kriz patlamadan kısa süre önce verilen en yüksek rakam olan 1,3 trilyonun üç mislinden fazlaydı. Bu 4,054 trilyon dolarlık kaybın 2,7 trilyonunu “zehirli” (geri dönüşü olmayan “kokmuş” krediler, sigorta poliçeleri, değeri neredeyse sıfıra düşmüş tahviller vb. Bunlar Bankalarda “Bad Bank”-Kötü Banka adı altında paketleniyor, kurtarma planları çerçevesinde devletler bunları satın alıyordu!) ABD “değerli kağıtları”; 1,2 trilyonunu Avrupa’daki zehirli değerli kağıtlar oluşturuyordu. Japonya 150 milyar dolarlık “zehirli” değerli kağıtla relatif “iyi” durumda bulunuyordu! 4,054 trilyonluk değer IMF ye göre kaybolup gitmişti. Bu Türkiye’nin 2009 GSYİH‘nın yaklaşık 5,8 katı bir büyüklüktür. Fakat kayıp konusunda yapılan hesaplar burada durmadı. Aynı IMF çok değil 5 ay sonra, Ağustos 2009’da kayıp hesaplarını düzeltti! Ağustos 2009’da IMF uluslararası ekonomik kriz sonucu kayıp değerin 11,9 trilyon dolar olduğunu açıkladı! Yani Nisan’da açıklananın neredeyse üç katı! Devletlerin “kurtarma programları” ile devreye girdiği ortamda, bu programlardan yararlanmak için de uluslararası finans kuruluşları ve tekeller gerçeğe yakın bilançolarını açıkladıklarında kayıp şişiyordu. Hangi rakam baz alınırsa alınsın değer kayıplarının, yaşamını aldığı açlık ücreti ile sürdürmeye çalışan milyarlarca emekçinin hayal bile edemeyeceği olağanüstü boyutlarda olduğu açıktır. LB’ın iflası ile artık gizlenemez ve ertelenemez hale gelen finans krizi emperyalist dünyanın ikinci dünya savaşı sonrasında yaşadığı krizlerin en derini idi. Bu kriz kayıp değer hacmi temel alındığında, 1929 krizinden de büyük bir krizdi. Bütün dünya finans sistemi çökme tehdidi ile karşı karşıya idi. Bu ortamda emperyalist dünyanın yaşadığı en büyük kapsamlı “kriz yönetimi” devreye girdi. Emperyalist dünyanın efendileri birbiri ardına yaptıkları toplantılarda “ulusal” kriz yönetim tedbirlerini uluslararası alanda uyumlu hale getirmenin yollarını aradılar. 23 Eylül’de G7 zirvesinde ABD’nin AB’nden talep ettiği “Avrupa Birliği genelini kapsayan bir ıslahat planı” İngiltere dışındaki devletler tarafından reddedilmişti. Bundan çok değil 20 gün sonra 12 Ekim’de Paris’te AB ülkeleri Maliye Bakanları toplantısında 20 gün önce reddedilen kabul edildi. Ardından G 20 toplantısında bu kez emperyalist büyük güçler dışındaki devletler de ortak “kurtarma planı” gündem 9
Page 1 and 2: Katledilişinin Karkerên jin û m
Page 3 and 4: 2011 başında Ekonomik ve Siyasi G
Page 5 and 6: nin ilk aşamasının bütün tipik
Page 7: şirket hisse senetlerinin toplam d
Page 11 and 12: hızla ve ikinci dünya savaşında
Page 13 and 14: Çünkü bu devrede depresyon evres
Page 15 and 16: gündem da. Şimdi işçi ve emekç
Page 17 and 18: küşü gerisinde bırakmış durum
Page 19 and 20: nim olarak çalışan elemanı var.
Page 21 and 22: fakat, şu kesindir ki, bu davada b
Page 23 and 24: Kriz ve T.C. Ekonomisi gündem Büt
Page 25 and 26: nucu, ilk 9 ay için büyüme oran
Page 27 and 28: Gıda yoksulluğu (açlık) Yoksull
Page 29 and 30: maktan çıkaracak düzenlemelerin
Page 31 and 32: estleşmeler oldu. Asker kanadın
Page 33 and 34: yargının alt ve orta kademelerind
Page 35 and 36: en fazla 3 yıl uzatma; eşittir 5
Page 37 and 38: taya çıktı. 6. Ceza Dairesi hır
Page 39 and 40: Her halükarda AKP’nin parti olar
Page 41 and 42: tabii yine en başta Doğan Medya d
Page 43 and 44: yaseti seçimlere kilitlenmiş olar
Page 45 and 46: işten çıkarıldı. İşçiler i
Page 47 and 48: sosyal faşist rejimleri ile eşitl
Page 49 and 50: olmalıdır. Hem hükümetin, hem d
Page 51 and 52: da ) Kürtçe savunma hakkını red
Page 53 and 54: Katledilişinin 4. yıldönümünde
Page 55 and 56: Katillerin, sorumlu ve suçluların
Page 57 and 58: KESK’te taciz üzerine... yeni ka
Page 59 and 60:
Sendikalar ve kadınlar! Toplumsal
Page 61 and 62:
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel ba
Page 63 and 64:
Anayasa Mahkemesi’nin bugüne kad
Page 65 and 66:
Sömürü ve baskıdan kurtulmuş b
Page 67 and 68:
Devrimci Parti ve Örgütlerin Ente
Page 69 and 70:
Her kıta ICC içinde en az bir tem
Page 71 and 72:
C. Üye Örgütlerin Hakları ve Y
Page 73 and 74:
nin kim olduğu sorusuna verilen ce
Page 75 and 76:
Boş bir “BM İklim Konferansı
Page 77 and 78:
ülkelerin temsilcilerine, diğeri
Page 79 and 80:
Ceza Hakimliğindeki sorgu sırası
Page 81 and 82:
“Görülmüştür Mahpus Resimler
Page 83:
sı katılımcıları vardı. Konfe
show all

SayÄ± 149 - YDÄ° ÃaÄrÄ±

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

SayÄ± 149 - YDÄ° ÃaÄrÄ±