Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
Sayı 149 - YDÄ° ÃaÄrı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel<br />
başvuru hakkı üzerine<br />
güncel<br />
12<br />
Eylül 2010 tarihinde bir referandum yapıldı.<br />
12 Eylül’de yapılan referandumda, Anayasa<br />
Mahkemesi’nin üzerini çizdiği kimi cümlelerle<br />
son biçimine bürünen, 1982 Anayasası’nın bazı maddelerinde<br />
değişiklikleri öngören yasa, “Anayasa Değişiklikleri<br />
Paketi” halk oyuna sunuldu. Halk oyuna<br />
sunulan „Anayasa Değişiklikleri Paketi“ %58 oyla<br />
kabul edildi. 1982 Anayasası’nın kimi maddelerinde<br />
değişiklikler yapıldı. Yapılan değişikliklerden bir tanesi<br />
de Anayasa Mahkemesi ile ilgili olan 146., 147.,<br />
148. ve <strong>149</strong>. maddeler idi. Anayasa Mahkemesi’nin<br />
asil üye sayısı 11’den 17’e çıkarıldı. Mahkeme üyeliğine<br />
seçilenler 12 yıl süreyle görev yapacaklar. Yapılan<br />
en önemli değişikliklerden bir tanesi de Anayasa<br />
Mahkemesi’ne bireysel başvuru hakkının tanınmış<br />
olmasıdır. Bu yazımızda bireysel başvuru hakkının<br />
ne anlama geldiği ve örtünün altında saklı tutulan<br />
esas sorunu irdelemeye çalışacağız.<br />
12 Eylül askeri faşist darbesi devlet şiddetini kurumsallaştırdı.<br />
Devlet şiddeti kural haline geldi. 12<br />
Eylül 1980 askeri faşist darbesinden itibaren uzun<br />
yıllar boyunca bütün ülke bir işkencehaneye çevrildi.<br />
Okullar, askeri birlikler, fabrika binaları, depolar<br />
ve polis merkezleri işkencehane olarak kullanıldı. 12<br />
Eylül 1980 ve sonraki yıllarda 1 milyonun üzerinde<br />
insan gözaltına alındı. Bu dönemde yargılananların<br />
sayısı 200 bini buldu. Askeri mahkemelerde yargılanan<br />
bu kişilerin 98 bin 404’ü örgüt üyesi olmakla<br />
suçlandı. 71 bin kişi hakkında ünlü 141. ve 142. maddelerden<br />
dava açıldı. 12 Eylül dönemi boyunca askeri<br />
mahkemelerde 61 bin 220 kişi yargılanıp hüküm<br />
giydi. 50 kişi idam edildi. Yargısız infazlar artmaya<br />
başladı. Kimin ne kadar düşünebileceğine, ne kadar<br />
konuşabileceğine iktidar sahiplerinin karar verdiği,<br />
mutlak bir diktatörlük rejimi kuruldu. Bu diktatörlük<br />
rejimine karşı mücadele kesintiye uğramadan sürdürüldü.<br />
Hukuksal alanda önemli gelişmeler yaşandı.<br />
1987 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne bireysel<br />
başvuru hakkı tanındı. 1989 yılından itibaren<br />
AİHM’nin tam yargı yetkisi kabul edildi. Anayasanın<br />
90. maddesi değiştirildi. 90 madde, AİHM kararları<br />
ile yasalar arasında bir çelişki varsa AİHM kararlarının<br />
esas alınmasını öngörüyor. Başka bir deyişle,<br />
Türkiye’de AİHM kararları yasalardan önce geliyor.<br />
Türkiye insan haklarına ne kadar saygı gösteriyor?<br />
İnsan hakları alanındaki temel sorunlar ne? Bu soruların<br />
yanıtlarını AİHM Türkiye kararlarında, İnsan<br />
Hakları Örgütleri raporlarında ve Avrupa Komisyonu<br />
izleme raporlarında bulabiliriz. Türkiye, Rusya’dan<br />
sonra, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde en çok<br />
61
Change language