Direnisin@Hali2

18 19gözetim olgusunu, Anonymous ve LulzSecgibi hacker –ya da hacktivistgruplar- gruplarının varoluşlarını, onların anonim örgütlenmeşekillerini ve “örgütleyici-liderlik” yapılarını tartışacağız. Amerika’dakiana akım medyanın devlerinden FoxTv, hacktivist grupAnonymous hakkında 26 Temmuz 2007 tarihinde yaptığı haberişöyle sunuyordu: ”İnternete bilgisayar oyunu gibi davranıyorlar,web sitelerini yağmalıyorlar...”. 10 Gerçekten de Anonymous hareketininbaşlangıcı 4chan adlı web sitesine ve bazı çevrimiçi oyunlaradayanıyordu. Burada oyun metaforu kavramıyla Pierre Bourdieu’yesözü bırakırsak, ona göre yaşadığımız sosyal hayat da, karşılıklarıfarklı olsa da ve sadece bir mücadele alanı olmanın dışında da, aynızamanda bir oyuna benzemektedir. Öte yandan LulzSec isimli grupise, Anonymous ekibinden bazı kişiler tarafından harekete geçirilen,ismini, onların gerçek kimliğini bulmaya yönelik faaliyetler gösterenbir “security” firmasından alan ve onlarla dalga geçmeyi görevedinen bir gruptur.Anonymous’un doğduğu 4chan platformunda, “herkesin” özgürcekullanımına açık ve içeriklerini anonymousadıyla paylaşabildiği/b/ board, belki de onların kimseye belli etmeden örgütlendiği veharekete geçtiği bir alandır. Hatta elemanlardan biriyle yapılan röportajda,tüm anonymousrumuzuyla yapılan paylaşımların tek birkişi tarafından yapıldığına dair eğlenmek adına bir söylenti türettikleriniokuyabiliriz. Bu anlamda Anonymous’u, Gilles Deleuze’ünortaya attığı ve Félix Guattari ile birlikte geliştirdikleri “organsızbeden” 11 kavramına benzetebiliriz. Bu bedenler güvenli iletişimlerinive anonim örgütlenmelerini, dünyadaki Korsan Parti’lerin 12 deyoğun bir şekilde kullandığı 1988 yılında yaratılanIRC (internet relaychat– internet aktarmalı sohbet) üzerinden gerçekleştiriyorlar.IRC, günümüzün güvenilmez ve gözetime açık iletişim platformlarınagöre SSL bağlantısı ve şifreleme özellikleriyle daha güvenlive sadece metin tabanlı bir platformdur. Ayrıca bu platform, dosyaalış-verişine de olanak sağlamaktadır. IRC üzerinde çoklu sohbetlerkanallar (#kanalismi) üzerinden gerçekleşmektedir ve bu kanallarınyöneticileri bulunmaktadır. İşte anonymous gibi grupların eylemlerinekarar verdikleri, bilgi paylaşımları için kullandıkları, eylemlerideğerlendirdikleri ve çeşitli bildirileri yazmak için fikir yürüttüklerialan IRC üzerindeki kanallardır. Toplumsal hareketler konusunda10 BrianKnappenberger (Yönetmen), WeAreLegion: TheStory of theHacktivists (Film), 2012, Luminant Media,USA/UK11 Kavram hakkında daha fazla bilgi için, AdrianParr’ın hazırladığı TheDeleuzeDictionary’den OğuzKarayemiş’in çevirdiği makaleye bakılabilir. http://www.kavramveduyum.com/2014/02/organsz-beden-nedir-kylie-message.html12 Türkiye Korsan Parti Hareketi’nin internet sitesi: https://korsanparti.org/tartışılan “liderlik” ya da “liderler” olgusu burada da karşımıza çıkmaktadır.Dijital platform üzerindeki bu liderlik türünü, klasik hiyerarşikliderlik yapısına benzetemeyiz. Belki ortaya çıkan bu liderlikyapısına “geçişken / akışkan liderlik” ya da “yatay yarı-hiyerarşikliderlik”olarak adlandırabiliriz.Çokluğun –burada çokluk kullanımını anonimler olarak düşünürsek-bir yeri yoktur ama onları birbirlerine bağlayan ortak bir dillerivardır. 13 Bu ortak dil ve imgeler, anonim örgütlenmelerin “kümeaklını” oluşturan en önemli unsurlardan biridir. Fakat Hardt veNegri’nin bahsettiği son bir aşama daha vardır: “Bu çokluklar, isyanlarında,duyurudan inşaya geçişin bir yolunu bulmalıdır.” 14Buinşa yolunda anonim örgütlenmelerin içinde de, toplumsal faydave eylemlerin niteliği konusunda yer yer anlaşmazlıkların çıktığıgözlemlenmektedir. İnternet üzerindeki örgütlenmelerde, “gerçekhayat”takinden biraz daha farklı, daha hızlı, değişken ve dramatikakışlar mevcuttur. Bu durum, ağlar arası hareketliliğin ve eylemliliğinyoğun yaşandığı hacker gruplarında sıkça görülen durumlardırve oldukça doğaldır. Bu toplulukları, eylem anlarında bir anda birleşip–buna, daha yoğun ve zor eylemlerde birleştirilen botnetgüçlerinide ekleyebiliriz- eylem tamamlandıktan sonra dağılan anonimtopluluklar (flash-mobs) olarak tanımlarsak, dijital eylem dünyasıile sokak hareketlerinin birlikteliğini de görebiliriz. Öte yandan, butopluluklar içinde yer alan bazı hackerların, birbirlerini doxlamayani gerçek kimliklerini deşifre etme faaliyetleri de bilinmektedir.Bu yaptıkları aslında güvenlik güçlerine bir hizmettir. Bu yüzdenbu eylemciler, eylem kabiliyetleri dışında kendilerini şifreleme veanonimlik üzerine de yeteneklerini sergilemek zorundadırlar.Toplumsal hareketler literatüründen biliyoruz ki, harekete geçmekfarklı aşamaları, özel olarak bir ilk başlatma aşaması ile daha sonrahareketliliği sürdürme aşamasını (bu aşama bilhassa uzun dönemlikitlesel oturma eylemlerinde önemlidir) kapsayan dinamik bir süreçtir.15İşte günümüzde anonymous, wikileaksgibi organizasyonların,kamuya açtıkları belgi ve belgelerle, toplumsal hareketlerinilk başlatma unsurunu harekete geçirdiğini ve gelecek dönemde degeçireceğini söyleyebiliriz. Sonuçta bu grupların kullandığı radyoyayınları, mail grupları, şifreli iletişim ve bazı internet platformlarıgibi araçlar, dijital ortamda haberleşip fiziksel ortamda toplanmayayarayan araçlardır.Tekno-eylemci grupların bir önemli özelliği de,13 M. Hardt ve A. Negri, Çokluk: İmparatorluk Çağında Savaş ve Demokrasi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 200414 M. Hardt ve A. Negri, Duyuru, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 201215 Gerbaudo, a.g.e.,s.73