Direnisin@Hali2

96 97bilmesi demektir. Dijital okur yazarlık, bu farklı alanların her birininkendi dinamikleri olduğunu bilmesi ve her birinde bu dinamiklereuygun olarak iletişime geçmesi demektir.Bir başka deyişle, Facebook arama alanında “Kaleiçi’ndeki restoranlar”anahtar kelimesiyle arama yapılmayacağını ya da en yakın arkadaşınızındüğün fotoğraflarını bulacağınız yerin Google olmadığınıbilmek demektir. Tabii, eğer arkadaşınızın düğün fotoğrafları kamuyamal olmadıysa.Dijital okuryazarlık, dijital iletişim teknolojilerinin yarattığı devrimniteliğindeki değişimi etkin biçimde değerlendirebilmek için bizimkendimizi eğitmemiz gereken en önemli nokta. Çünkü bu bilinç düzeyinisağlamadığımız sürece dijital iletişim bizim için arkadaşlarlasohbetten, oyun oynamaktan ve spor haberlerini okumaktan öteyegidemez. Aksine bu alanda bilinçsizlik ve bilgisizlik kişiye veya kurumaonulmaz zararlar da verebilir. En basitinden her gördüğünüz linketıklamamanız, her gelen epostayı açmamanız gerektiğini bilmezsenizkişisel özel bilgileriniz dolandırıcıların eline geçebilir veya bilgisayarınızzarar görebilir.Bu konudaki en güzel örnek, herhalde Zaytung üzerinden verilebilir.Zaytung, internette yer alan ve “dürüst, tarafsız, ahlaksız haber”düsturuyla uydurma ve kurgusal haber yapan bir mizahi haber sitesi.Aralık 2012’de Zaytung’da “Ateist olduğu gerekçesiyle istifası istenenköy imamı geri adım atmıyor: ‘Mesleğime profesyonelce yaklaşıyorum…”30haberi yayınlandı.Bu haberden kısa bir süre sonra, Diyanet İşleri Başkanlığı’na ait Diyanethaber.com.trsitesinde bu haberi yalanlayan bir açıklama yayınlandı.Hürriyet Gazetesi’nde yayınlanan haberde geçen yalanlamaaçıklaması şöyle diyor 31 :Haber sitelerin birinde bugün sahte bir haber vardı. Kimilerimiz okudu,kimilerimiz okumadı. Haberin özü Muğla Milas ilçesine bağlı Ortaca köyündeSeyfi Çalışkan isminde ateist bir imam hatip var. Cuma namazındaateist olduğunu itiraf eden Çalışkan’ı Diyanet görevden almak istemiş vebir an önce görevini bırakmasını istemiş. Fakat Seyfi Çalışkan görevinedevam ediyor. Her tarafı tamamen uydurma olan bu haber hakkında görüştüğümüzMilas ilçe müftülüğü haberin tamamen yalan olduğunu, Milas’daOrtaca isminde bir köy olmadığını ve Milas müftülüğünde de SeyfiÇalışkan isminde bir görevlinin olmadığını, çalışmadığını söylediler.Kurmaca ve düzmece olduğu son derece belli olan ve hatta komediunsurlarını bariz şekilde bulunduran bu haberi din işlerinden sorumludevlet kurumunun ciddiye alarak yalanlama yapması dijitalokuryazarlık mefhumunun ne kadar önemli olduğunu aslında net birbiçimde ifade ediyor.3. Dijital dünyada değişim ruhu:Bu değişimin insanların algısında ve yaşamlarında yer etmesi için birsüre onunla oynamaları ve bu aracın sınırlarını öğrenmeleri gerekti.Bu süre içinde insanlar bize şu anda çok saçma gelecek şeyler de yaptılarveya bu mecrada yer alıp almamayı düşünenler: “Ne yapacağımben Twitter’da, ne yediğimi mi paylaşacağım” diye sordular. Ama hepimizeolduğu kadar Greame Patrick’e göre de aşikar olan bir şey var:Teknoloji sosyal bir oluşumdur. Kullanıcılar teknolojinin anlamını vedeğerini onu nasıl kullandıklarıyla belirler. 32Dijital iletişim teknolojilerini sadece Farmville’de tavukları yemlemek,Hindistan’daki biriyle tavla oynamak, ÇapqınQız91 ile işvelibir chat yapmak veya komik kedi videoları izlemek için kullanırsanızinterneti ve dijital iletişim teknolojileri tabii ki oyuncak, hafif meşrepve anlamsız bir şey gibi algılamanız gayet normal. Dolayısıyla, algınızınsınırları kendi dünyanızın sınırlarını da belirlediği için diğerinsanların bu teknolojileri başka amaçlarla kullanabileceği aklınızınucundan bile geçmez.Bu bağlamda, dijital iletişim teknolojilerinin nasıl kullanıldığı, nasılkullanılması gerektiği ve hakim kullanım alışkanlıkları üzerinden pekçok tartışma başlatıldı. Bunlardan arasında dijital iletişim teknolojilerinintoplumsal hareketler için kullanılamayacağını, bunun kendinikandırmaktan öteye gidemeyeceğini iddia edenler oldu. Bunun yanındada dijital iletişim teknolojilerinin dünyayı ayağa kaldıracağınıve Arap Baharı’nın sadece bu sayede gerçekleştiğini iddia edenler deoldu. Hatta bazıları, bunun—tabiri caizse—psikolojik mastürbasyondanbaşka bir şey olmadığını ve bu sayede insanların “bir değişimyaratma” yanılgısıyla birkaç tuşa tıklayarak kendilerini tatmin ettikleriniama aslında fiziksel dünyada, hatta biraz daha ileri giderek, “gerçekhayatta” hiçbir etkilerinin olmadığını söylediler.Dijital aktivizmi ilk olarak eleştiren ve “clicktivism” kavramına olum-30 Zaytung.com, 31 Hürriyet Gazetesi, 20 Aralık 2012. 32 Marcos Sivitanides, Vivek Shah. The Era of Digital Activism” 2011