Direnisin@Hali2

128 129ne ve başta saydığımız temel hak ve hürriyetlere herhangi bir sınırlandırmagetirilecekse, bu sınırlandırmanın sadece tehlikeyi gidermeyeyönelik, en asgari şekilde kısıtlayıcı, süre ve çerçevesi belirli şekildekanunla yapılmalı, amacı dışında kullanılmamalı, başkalarının haklarınıve ulusal güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığını korumaamaçlı olarak gerekliliği “proven” yani müsbit olmalıdır. Kısıtlamayailişkin çıkarılan düzenleme ve bu düzenlemenin uygulaması siyasi veekonomik olarak bağımsız yargı denetimine tabi olmalıdır.Bu çok önemli raporda altı çizilmesi gereken hususlar şunlardır:• Keyfi olarak Internet sitesi veya içerik bloklama ve filtreleme adliveya tamamen bağımsız düzenleyici makam tarafından kanuni sınırlamalarauygun olarak yapılmalıdır. Şahsi yorumuma göre düzenleyicikurumun bu yetkisi ani bloklama veya filtreleme için yargılamayıgerektiren haller dışındaki çocuk pornosu, dolandırıcılıkve terör suçları gibi zararın çok büyük ve hukuk ihlalinin çok açıkolduğu hallerle sınırlı olmalıdır.• Meşru fikir ve ifade hürriyeti kullanımları ceza hukuku kapsamındançıkarılmalıdır. Bu konuda ülkemizdeki durum ele alınırkençok çarpıcı bir örnek olan Fazıl Say davası örneğini ele alacağız.• Hizmet sağlayıcılara gayrı makul sorumluluklar yüklenmemelidir.Internet hizmet sağlayıcıları dediğimiz, erişim sağlayıcılara ve hizmetsağlayıcılara, Internetteki içeriği kendileri sağlıyormuşçasınahukuki ve cezai sorumluluklar yüklenmekte ve bu sorumluluklarçerçevesinde hizmet sağlayıcıların yöneticileri cezai sorumluluklayargılanmakta veya hukuki sorumluluklar ve idari cezalar söz konusuolabilmektedir. Bu konuyu da ülkemiz çerçevesinde aşağıdaele alacağız.• Yetersiz mahremiyet ve gizli bilgi koruması. Mahremiyet de birinsan hakkıdır. Ne yazık ki kişisel bilgiler, hassas bilgiler, gizli bilgiler,tıbbi bilgiler, ticari sırlar gibi hususlar ve bunların saklanmasıile korunmasına ilişkin ülkemizde spesifik düzenlemeler bulunmamaktadır.Bu da sadece Internet ve temel haklar bakımından değilher bakımdan büyük sorunlar yaratmaktadır. Devletlerin veya şirketlerin,kişilerin Internet veya sair araçlar üzerinden yaptıkları verialış verişini gözetlemeleri ve kullanmaları, trafik bilgilerinin tespitigibi hususlar tüm dünyada ortak bir sorundur.Netice itibarı ile BM’in bu raporu dünyada büyük bir yankı uyandırmışve heyecanla karşılanmıştır.“Internet’in Babası” olarak adlandırılan, Google başkan yardımcılarındanünlü Vinton Cerf bu raporu New York Times’daki bir yazısı iledeğerlendirmiştir. Internet’in mutlaka geliştirilmesinin, yayılmasınınve korunmasının insanlık için yapılması gereken bir şey olduğunuancak Internet’e erişimin temel bir insan hakkı olmadığını yazmıştır.Bunu yazarken bir zamanlar bir ailenin atı olmadan hayatlarını idameettirmekte büyük zorluklar çekeceğini belirtmiş, o dönemde hayatıidame ettirmenin bir hak olduğunu ancak at sahibi olmanın başlı başınabir hak olmadığını belirterek bir mukayese yapmıştır. Ki ben dekendisine saygı duymama ve bunu yazdığı dönemlerde kendisiyle debirlikte çalışıyor olmamıza rağmen bu fikri ve mukayeseyi saçma bulmuştumve bu görüşlerine iştirak edememiştim. Neticede bugün eğitim,sağlık, hayat için elzem olan iletişim ve bilgiye ulaşma, ifade vefikir ve tabii ki basın hürriyeti için Internet olmazsa olmaz bir şarttır.İyi niyetli, doğru ve dengeli var olan veya iyi niyetle getirilmek istenenhakların lüks veya bol görünmeye başlanarak özgürlük alanlarındaraltma hevesi veya temayülü otokratik bir yaklaşımdır ve insanhaklarının, temel hak ve hürriyetlerin temel felsefesi ile çelişir.Nisbetendaha özgürlükçü olan 1961 Anayasası lüks görülmeye başlandıkçazaman içinde törpülendi. 12 Eylül 1980’de darbe ile 61 Anayasasıdönemi sona ermeden önce yapılan müdahelelerle değişikliklere uğratıldı.Nitekim, Uluslararası Af Örgütü de Cerf’in insan hakları algısının çokdar olduğunu belirmiştir. Kendi verdikleri bir örnekte nasıl ki bir kişininbir şehrin meydanına veya merkezine fiziksel erişimi olmadan,gösteri ve toplanma hakkını kullanamayacaksa, Internet’e erişim olmadanda ifade hürriyeti, basın hürriyeti ve eğitim hürriyetinin kullanılmasınınimkansız ve anlamsız olacağını anlatmaya çalışmışlardır.Nihayet, AB Parlamenter Meclisi 4 Mart 2014’te Internet erişiminin,ifade hürriyetinin, eğitim hakkının, kültürel hayatta yer alma hakkının,siyasi hakların, toplanma, örgütlenme ve dernekleşme haklarınınkullanılabilmesini gerçekleştiren bir olgu olduğunu kabul etmiştir. Internet’ibu sebeple AİHS’nin 10. Maddesi çerçevesinde değerlendirdiklerinibildirmiştir.