Direnisin@Hali2

84 85alanında, 21. Yüzyıldaki en kritik buluşun “insandan insana” diplomasiolduğunu gördük. ABD hükümetinin HgGary Federal adlı birşirketle, sosyal medyada “sahte” profillerle kamuoyu oluşturmak içinyazılım anlaşması yaptığının ortaya çıktığı, ABD Hava Kuvvetleri’ninSosyal Medya Rehberi’ne göre, sosyal medyanın da artık bir savaşcephesi olarak algılandığının açıklandığı günlerden geçiyoruz. ABDsosyal medyayı ve İnternetin nimetlerini bu kadar açıkça emperyalistamaçları ve işgal faaliyetleri için kullanırken bazen kendi tuzağına dadüşmüyor değil tabi ki: New York’lu bilişim uzmanı Thomas Ryan’ıntasarladığı kadın sanal karakter Robin Sage, Rusya’ya iade edilenAnna Chapman ve diğer ajanların yıllardır edinemediği ABD’nin gizlibilgilerine sosyal medya siteleri üzerinden ulaşmayı başararak ava gidenavlanır sözünü hatırlatmaktadır doğrusu bizlere.Bizler ise işte artık andığımız tüm bu nedenlerle ifade özgürlüğü kavramınınkuyruklu bir yalana dönüşmüş olabileceğinden endişe duyuyoruz.Bu bağlamda devrim için internet değil, internet için devrimşiarından hareketle: kendimizi özgürleştiremiyorsak hiç olmazsa hukukçularolarak interneti özgürleştirmek adına çalışmalıyız diye düşünüyoruz.Özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler sınıfındasayılan ve modern devlet gibi muamele gören ama aslen çağdışı zihniyetlerleyönetilen oksimoron coğrafyalarda bu davranış bir yaşammücadelesidir.Medyanın Üzerinde Dijital Bir HayaletMehmet Atakan FoçaMedyanın üzerinde bir hayalet dolaşıyor. Dijitalleşme hayaleti Radikalgazetesinin kağıdı bırakmasıyla daha da görünür oldu. Radikal’indijitalleşmesine dair yazılan tüm yazılarda ortak endişenin dijitalleşmeadı altında haber üretiminin sona erdirilmesi, gazetecilerin busüreçte ikinci plana atılarak yavaş yavaş yok edilmesi, havuzdan toplananhaberlerin tık uğruna haber değerinden yoksunlaştırılması, kıçpopo fotoğraf galerileriyle haberciliğin ümüğünün sıkılması olduğugörülüyor.Radikal’in dijitalde nasıl para kazanacağı, nasıl insan çalıştıracağı şimdilikesas problem gibi. Ancak kısa vadede en azından biz fakirlerinçözebileceği bir sorun olmadığı gibi bunun uzun vadeli bir dönüşümüanlamak için bizi körleştiren bir engel olduğunu düşünüyorum. Buyüzden piyasa modeli, reklamlar, tık almak, tekil ziyaretçi gibi zatenbizim problemimiz olmaması gerektiği halde gündemimize oturan bumeseleleri, bir kenara bırakıp mesleki bir sorgulamayı haddimi aşmakpahasına yapma niyetindeyim. Bu niyetle, dijitalleşen her şeyde olduğugibi gazetecilikte de meslek etiğini terk etmeksizin bir iş ortayakoyabilmek için dijitali anlamlandırmak zorunda hissediyorum.Tüketici okurdan, üretici kullanıcıyaDijital dünyanın anahtarı etkileşim. Tık almak isteyen haber sitesinin,haberinin okunmasını isteyen gazetecinin etkileşime girmeden (çıplakkadın fotoğrafları galerileriyle dolu bir web sitesi olsa bile) dijitaldünyada, bilakis sosyal ağlarda uzun süre varlığını koruyabilmesininpek yolu yok. Yazılı olandaki “okur” artık dijital dünyada “kullanıcı”olarak karşımızda. Kelimelerdeki bu ufak değişiklik, gerçekte çok daküçümsenmemesi gereken bir dönüşümü ifade ediyor. Kullanıcınınalışkanlıkları, okuma stili, yorumlama anlayışı bambaşka. Okurunokuma eylemiyle kullanıcının kullanma eylemi arasında bir yarılmavar. Bu yarılmayı çözümlemeden dijital dünyanın, dijital gazeteciliğinve dahi dijital devrimin boş birer lakırdı kalacağını anlamak gerek.Dijitalleşmenin gazetecilik açısından iki boyutu var. Bunlardan ilki