Direnisin@Hali2

46 47uzantısı ve hatta bir uzvu olarak işlev görüyor. Televizyonun böylebir gücü yok. Televizyon, ancak, reklamlar yoluyla, kullanıcıyı kimiürünlere yönlendirebiliyor. Televizyonun asıl gücü, davranış değişimindedeğil, zihniyet değişiminde ya da daha doğru bir ifadeyle,beyin yıkamada. Bunun istisnası, direniş sırasında yayın yapanUlusal Kanal ve Halk TV’ydi. Bu iki kanal, ülkenin birçok yerindetencere-tava protestosu yapılmasında etkili oldu.Medya, Sosyal Medya, Rol Modelleri ve ÜnlülükMedya, popüler kültürün bir aracı, pekiştiricisi ve sürdürücüsü olarak,karşımıza, ünlüleri çıkartıyor. Bunlar, medyanın pompaladığırol modelleri. Bunların yaşamlarında olup bitenler, boyalı basındahergün onlarca sayfa dolduruyor. Direnişin katkısı, bu magazinelsayfaların bile, bu ‘ünlü’lerin Şanlı Gezi Direnişi’ni destekleyenaçıklamalarına ayrılması oldu. Medyada yer alan ünlüler, izleyicilerleoranlandığında, küçük bir azınlık. Bunlar, oraya, aile bağları,mali kaynaklar, başarılı toplumsal ilişkiler, cemaat üyelikleri, fizikselgüzellik gibi özellikler sayesinde geliyorlar. Çok azı, sanat yeteneğidolayısıyla orada. Dolayısıyla, izleyiciler, bu özelliklerin yenidenüretildiği kanallara maruz kalıyor(du). Sosyal medyada ise,daha fazla sayıda insan, ‘ünlü’ olabiliyor. Sosyal medyada ünlü olmanıngerekleri, medya için gerekenlerle örtüşmüyor. Sosyal medyadaünlü olanlar, eylemciler, polis şiddetine maruz kalanlar (örneğinhttps://www.facebook.com/photo.php?v=133038726899843ya da https://www.facebook.com/photo.php?v=664392800254178 ),açıklamalarıyla tepki toplayan devlet görevlileri, yetişkinmiş gibi olgunkonuşan direnişçi çocuklar (örneğin https://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=4U6_bvbe4GY ) vd. Bu durumun,dindar da olmayan ve kindar da olmayan bir neslin oluşumunadaha fazla katkı sağlayacağını düşünebiliriz. Bir medyada vesosyal medyada rol modeli çalışması yapmak gerekiyor.Şanlı Gezi Direnişi’nin Sosyal Medya Çalışmalarına KatkılarıDirenişin, sosyal medya çalışmaları çuvalına girmeyen yönleri deoldu. Bunları biraz açalım:1. Ötekileştirilmişlerin Temsiliyeti: Yukarıda sayılan direniş kanallarında,direnişten önce ötekileştirilip direniş sırasında ve sonrasındadirenişin bağrına bastığı gruplara nadir olarak yer veriliyor. Örneğin,çapulcu, Gezi Parkı’nın tinerci çocuklarına, dilencilerine vd. sahipçıkıyor; yediriyor, içiriyor, ihtiyaçlarını karşılıyor. Meydanda, iki erkek,elele yürüdüğünde, kimse, homofobik söylemlerde bulunmuyor.LGBT bireyler, direnişten sonra, kendilerine daha bir güvenli.Ermeniler de öyle. Bu tür Gezi öncesi ötekileştirilmiş gruplar, direnişeyer veren televizyon kanallarında nadiren görülüyor. Oysa, sosyalmedyada daha çok görünürler. Çapulcu kanalların, onları görünürkılmaları gerekiyor. Özetle, direniş, bize, ötekileştirilenlerin medyadave sosyal medyada farklı biçimlerde ve farklı oranlarda temsiledildiğini bir kez daha gösteriyor.2. Sınıfsal, Uzamsal vd. Ayrımcılık: Kitlesel tepki sonucu, anaakımkanalların direniş yayınına geçmesinden sonra, yayın politikalarında,sınıfsal, uzamsal ve diğer farklar göze çarpıyor. Bir kere, Taksimve Kızılay gibi daha görünür ve seçkin yerlere göre, yoksul (ya dagenel olarak aşağı toplumsal tabaka olarak görülen) mahalle, ilçe veillerden canlı yayın (örneğin, Dersim ve İstanbul’da Gazi Mahallesi),çok nadiren yapılıyor. Buralardaki polis şiddeti, daha az biliniyor.Diğer farklardan kastımız ise, şu: Bir huzur, barış, şenlik vb. havasıyaratılıp devletin direniş sırasındaki insanlık suçlarının hasıraltıedilmesine yardımcı olmak üzere, çatışmalar, daha az gösterilip ekranlardaçatışmasız protestolara ağırlık veriliyor. Sosyal medya ise,bu açıdan daha hakkaniyetli.3. Video Oyunları: Göstericilerin duvar yazıları arasında, bir videooyunu olan Grand Theft Auto’ya (GTA) gönderme var: “GTA’da polisdöven nesile çattın!”. Oyun, oyuncunun bir araba çaldıktan sonrapolisle didişmesine dayanıyor (bkz. http://en.wikipedia.org/wiki/Grand_Theft_Auto_(series) ). Bu ve benzeri göndermelerle ilgili olarak,Sarp Kürkçü’nün yazısı okunabilir (http://bianet.org/biamag/toplum/147347-direnisin-6-yildizi-ve-sis-atan-uyumsuzlari ). Kürkçü’nünyazısında anlattığı göndermeler, medya psikolojisi araştırmalarındakibir tartışmaya yanıt niteliğinde. Bu tartışma, şuna dayanıyor:Bilgisayar oyunlarındaki şiddet, oynayanları asosyal yapıpgerçek yaşamda şiddete mi itiyor? Çoğunluk, bunu ileri sürerken,benim de dahil olduğum bir araştırmacı grubu, bunun, oyun türüne,oyun oynama süresine ve alışkanlıklarına ve hepsinden önemlisi,oyunun takım oyunu olup olmadığına dayandığını söylüyor (bkz.Gezgin, 2012, 5. bölüm). Oyun, göstericileri, şiddete itmiş olabilir.Bu konuda, daha fazla araştırma gerekiyor. Ancak, bir yandan da,