LIFELONG LEARNING CULTURE - İSMEK - İstanbul Büyükşehir ...

HAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM SEMPOZYUMUHAYAT BOYU ÖĞRENME KÜLTÜRÜ ve MESLEKİ EĞİTİM SEMPOZYUMUolmuş, yaşı itibariyle ikinci bir işi yapabilecek durumdaki kişiler de İSMEK’ten aldıkları eğitimlerle, kendi iş yerlerinikurabilmektedirler. Bu anlamda İSMEK doğrudan bir mesleki eğitim merkezi yapısındadır denilebilir. Kuaförlük, berberlik,ev yemeği hizmetleri bu kurslar arasında sayılabilir. İSMEK bünyesinde verilen bazı kurslar, hizmetlerin bir başkakurumda yapılması mümkün olmayanları da bulunmaktadır. Bu kapsamda, geçtiğimiz öğretim dönemlerinde yapılanve restorasyonları sonunda yerlerine serilecek olan Sultan Türbeleri’nin örtülerinden bahsedilebilir. İSMEK kursiyerlerive öğreticilerinin uzun bir dönemde elden geçirdikleri ve titiz bir çalışma sonunda teslim edilen bu sanat eserlerininele alınıp gereğinin yapılabileceği bir başka kurum bulunmamaktadır. Dolayısıyla İSMEK bu anlamda ciddi bir istihdam,sanat alanı olarak topluma aynı zamanda sosyal bir katkı da yapmaktadır.İSMEK’in üretim, istihdama katkı anlamındaki bir hizmeti de, araç-gereç, malzeme piyasasına getirdiği canlılıktır. Hemenher yıl yaklaşık 200 bin kursiyerinin önemli bir kısmı, bu kurslarda kullanacağı malzemelere ihtiyaç duymaktadır.İngilizce ve diğer branşlara devam edenler kitap,sözlük vb. ders araçlarıyla, ev tekstili gibi özellikle bayanların ilgi alanınagiren birçok kursta ise bu tür malzemeleri üretenlere önemli bir pazar seçeneği sunulmaktadır. Bu yolla üretim,istihdama yapılan katkı ise hiç de azımsanmayacak kadar büyüktür. Kursiyerlerin kendi ev ihtiyaçları, çocukları için çeyizhazırlama ve doğrudan satış amaçlı olarak yapmış oldukları ürünlerin piyasaya üretim malzemesi olarak katılması daayrı bir iş, üretim ve istihdam oluşturulması olarak değerlendirilmelidir. Öyle ki piyasada bazı iş yerleri dükkanlarına“İSMEK Malzemeleri Satılır” levhaları koyar olmuşlardır. Bütün bunların yanında, evlerimizde bulunan ve eskimiş olanmalzemelerin de bu kurslara devam edenlerce yeniden ele alınması, mezatta satılan eski mobilyaların alınması ve gerekliyenilenmelerin yapılarak tekrar kullanıma sunulmasıyla da önemli bir israf alanı ortadan kalkmakta, nostaljik biryönü ortaya çıkarılan bu ürünler toplumda ayrı bir talep oluşturmaktadır.İSMEK bünyesinde doğrudan mesleki eğitime yönelik olan çalışmaları, daha ziyade İSMEK Mesleki UzmanlıkMerkezleri’nde kurgulanmıştır. Bu kapsamdaki çalışmalar aşağıdaki bir diğer başlıkta verilmeye çalışılacaktır. Buradabahsetmemiz gereken bir başlıkta, belirli saat İSMEK kurslarına devam edenlerin gerekli ders saati ve diğer koşullarıtamamladıklarında usta öğretici olma şansı elde edebilmeleridir. Bu amaçla kurslara devam eden oldukça önemli birkursiyer mevcudiyetinden de bahsedilebilir. Önemli bir hizmet alanı ve sosyal istihdama katkı olarak da engelliler, darülacezeve cezaevlerine yönelik olarak kurslar sayılabilir.Önemli bir sorun kaynağı ve konu olarak kursiyerlerin ürettiği ürünlerin pazarlanmasından bahsedilebilir. Kursiyerlerinbirçoğu satış amacı dışında üretim yapmaktadır. Ancak hatırı sayılır miktarda satış yapmak isteyenler de maalesefgerçek alıcılara ulaşamamaktadır. Bu itibarla, gerek internet gerekse doğrudan satış seçeneklerinin canlandırılması,sektöre üretim-istihdam anlamında katkı yapabilecektir.Son bir konu olarak İSMEK’in istihdam ve üretime sunduğu katkıyı doğrudan tespit etme şansı bulunmamaktadır.Verilmiş olan birçok yelpazedeki kursları bitiren kişiler, gerek kişisel gelişim, gerek bulundukları işlerde terfi, gereksedoğrudan istihdam alanlarına yerleşebilmektedir. Ancak, İSMEK’in kurs verdiği her bireyi bu anlamda takip edecek birsistemi bulunmamaktadır. Bu durum sadece İSMEK için söz konusu değildir. Gerek mesleki teknik eğitim kurumları,gerekse üniversiteler bu anlamda benzer bir durumdadır. Hemen tüm kurumlar, mezunlarının bu anlamda takibini veyerleşmesini izleyememektedir. İSMEK’in doğrudan istihdamına sebep olduğu, kendi yönlendirme ve takibiyle bir işeyerleştirdiği kişi sayısı 1.546 olarak tespit edilmiştir. Sayısı yaklaşık olarak 1 milyon 300 bine ulaşan kursiyerlerin ne kadarınınistihdama kavuştuğunu tespit etmek mümkün görünmemektedir.İSMEK vermiş olduğu kurslarla, insan kaynaklarının mesleki eğitim yeterliliklerini geliştirmekte ve istihdama katkılarınısağlamaktadır. Bu katkıları aşağıdaki başlıklarda irdelemek mümkündür:A. Kursiyerler Beklentileri ve Mesleki Eğitim, İstihdam İlişkisiİSMEK’e başvuran ve kursa başlayan İstanbulluların beklentileri oldukça farklılık arz etmektedir. İSMEK’e herhangi birbranşta kursa devam etmek amacıyla başvuran adayların doldurmuş oldukları formlar analiz edildiğinde kursiyerlerintemel amaçları aşağıdaki gibidir:- Tablo incelendiğinde; yeni bir meslek edinmek, mesleğimde ilerlemek, bir sanat ve meslek branşında öğrenim görmek,iş/atölye kurmak şeklinde mesleki ve teknik eğitime yönelik olarak kursa gelenlerin toplam oranı % 33 olarakgerçekleşmiştir. Bu bilgiler ışığında İSMEK’i tercih edenlerin çoğunluğunun amacının mesleki ve teknik eğitim olmadığınısöyleyebiliriz. Profesyonel araştırma şirketinin yaptığı çalışmaya göre de kursiyerler İSMEK’i bir “iş bulma” vesilesiolmaktan çok eğitim ve kişisel gelişim sağlayan bir kurum olarak algılamaktadırlar.B. Bir İstihdam Merkezi Olarak İSMEK1. İdari PersonelİSMEK, kursiyerlere sunduğu, dolaylı meslek kazandırma eğitimleri yanında bizzat kendisi de doğrudan bir istihdamalanıdır. Bir istihdam alanı olarak İSMEK’e 2008 yılından itibaren 56 farklı görev ve 176 branş için toplam 42 bin 561kişi iş başvurusunda bulunulmuştur (2008 yılından önceki kayıtlar dijital ortamda alınmadığından tasnif edilememiştir).Görüleceği gibi bu rakam küçümsenmeyecek kadar yüksektir. 2011-2012 öğretim dönemi itibariyle İSMEK bünyesindebizzat istihdam edilen idari personel sayısı 1.152 kişidir. İşletmelerin nicelikleriyle ilgili olarak yapılan sınıflamalardabu sayıdaki işletmeler “büyük işletme” kategorisine girmekte olup, bu anlamda İSMEK büyük bir hizmet işletmesidirdenilebilir.136 137