mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

kullanırlar. 8,9 Geçen zaman içinde uzmanlar da,uzman olmayanlar da sık sık sürdürülebilir kavramınıve türevlerini oportünist amaçlar için kullandılar,kullanıyorlar. Günümüzde, kavramın tanımıiçin, Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve KalkınmaKomisyonu’nun önerisi olan, “günümüzün ihtiyaçlarını,gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarınıkarşılama olanaklarını ortadan kaldırmadan karşılamak”kullanılabilir. Akıllarda kalması için, tamda şu anda küresel olarak içinde olduğumuz sürdürülemezdüzen’i ekonomist ve aktivist JonathanDawson’ın benzetmesiyle ifade edelim; “sadeceelmayı değil, elma ağacının kendisini de yiyoruz”.Sürdürülebilirlikle, ağacın bizden sonrakilere deyeterli meyve verecek şekilde hasat edilmesindensöz ediyoruz.Bu yaklaşım kısıtlı kaynakların kullanımının incelenmesindençıktıysa da, kısa sürede, kavramsalçerçeve zenginleşerek farklı gerçeklikler için deuygulanmaya başladı. Sosyal ve ekonomik gerçeklikleresürdürülebilirlik gözüyle bakmak, tamamentükenmeden yaşamı sürdürebilmenin, Goldsmithve Prescott-Allen’in makalelerindeki önemli vurgugibi, kalıcı olabilmenin esaslarını yeni bir gözle(mimarsanız, yeni bir yapı içerisinde) görmemizisağladı. Ralph Waldo Emerson’ın kendineyeterlilik, sevgi, dostluk, kavramlarından, 10 H. D.Thoreau’nun yaşam etiğinden, 11 Schuamcher’in“Küçük Güzeldir” 12 ve başka pek çok önemliçalışmadan aktarılan düşünceler günümüzde,Birleşmiş Milletler tarafından da kabul edilen“Gaia Sürdürülebilirlik İçin Eğitim” 13 eğitim paketindeyeniden şekillendi. Gaia Sürdürülebilirlikİçin Eğitim sisteminin bir parçası olan PermakültürTasarımı Eğitim programında sürdürülebilirlik şudallarla inceleniyor:Sürdürülebilirliğin 8 Dalı 141. Ekolojik sürdürülebilirlik; “yer”, gıda, fizikselaltyapı (ekolojik yapılar ve ulaşım), geridönüşümşemaları, suya özen ve atık Su Yönetimi,entegre yenilenebilir enerji sistemleri, ekolojikrestorasyon…2. Sürdürülebilir eğitim: Bireyleri ve toplumları,yaşadıkları dünyayı şekillendirecek ve dahakendilerine daha yeterli (self-reliant) olmalarınısağlayacak bir eğitim. Kapsamda küresel, uygulamadayerel, kültürel çeşitliliği koruyan, teori veuygulamanın iç içe olduğu, yaşamın özündeki çokkatmanlılığa odaklı ve disiplinler arası bir eğitim…3. Kültürel sürdürülebilirlik: Kültürel canlılık,sanatsal ve diğer kültürel etkinliklerin ve kutlamalarınvarlığıyla sürebilir. Yaratıcılık ve sanatlardünyayla ve birbirimizle ilişkilerimizin ve bir olmanınyaratıcı ifadeleri olarak görülür. Kültürelçeşitlilik ve kültürler arasılık, hem doğal çevremizdehem de toplumsal ilişkilerde sağlığın, canlılığınve yaratıcılığın kaynağı olarak görülür.4. Ekonomik sürdürülebilirlik: Ekonomik sistemlerin,değer değişimlerinin yerelleşmesi, herzaman yerel ihtiyaçların yerel kaynaklardan nasılkarşılanabileceğinin araştırılması. Bireylerin toplumun/ grubun ihtiyaçlarını karşılayacak, toplumsaldayanışmayı zenginleştirecek, kendilerini gerçekleştirebilecekleri,kirlilik yaratmayan, insan ve/yadoğal kaynakları sömürmeyen iş kollarına yönelmesinicesaretlendirmek. Takas, zaman bankası,gönüllülük gibi toplumsal dayanışma araçlarınıetkin olarak kullanan, işsizliğin ve fakirliğin olmadığı,tüm bireylerin topluma severek katkı verebildikleribir ekonomik düzen…5. Politik sürdürülebilirlik: Yukarıdaki / dışarıdakigüçten, içsel / toplumsal güce geçiş.Katılımcı karar alma süreçleri ve doğrusal değildairesel düzenleme ile herkesin sesinin duyurabileceği,kendini dairenin parçası hissedebileceğiölçekte yerleşimler…6. Sürdürülebilir İletişim: Grup / toplulukiçinde ve dış dünyayla yeterli/uygun iletişim teknolojilerinyaygınlığı. Grup içindeki yetenek vediğer değerlerin paylaşımı ve dış dünya sunulması.Yapıcı, destekleyici bireyler arası iletişim vedayanışma…7. Spiritüel sürdürülebilirlik: Tüm bireylerinkendi spiritüel tercihlerini, kutlamalarını ve diğerritüellerini yaşayabilmeleri, bireysel olarak özelalanlar olduğu kadar toplum olarak da kutlamave paylaşımları birlikte yapabildikleri alanlarınolması…8. Sürdürülebilir Sağlık: Basit sağlık hizmetlerininyerel olarak giderilebilmesi ve eğlence, oyun,müzik, hobi, doğa ve şifa, sağlıklı gıdaya erişimolanaklarının olması...Sürdürülebilirliğe dair bu alanların büyük bir bölümüaslında mekân tasarımıyla ve bunun için gerekenpratiklerle doğrudan ilişkili. Sadece bir tüketimmaddesi değil, topluma yararı olan, doğayave ekolojik döngüye katkı sağlayan işlerin parçasıolabildiğimizde sanırım hangi meslekten olursakdosya mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak33