mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

40 Yıllık bir Şehircinin Gözünden…L. Yıldız Tokman, Y.Şehir ve Bölge PlancısıNeden şehirci oldum?Her şehir plancısının farklı bir mesleği seçişhikâyesi vardır. Benim hikâyemin benzerlerininolduğunu biliyorum. 1 O yıllarda şehir planlamamesleği pek bilinmiyor, tanınmıyordu. ODTÜgiriş sınavında ilk tercihim mimarlıktı. İkinci tercihiminşehircilik olmasının nedeni ise İmar İskanBakanlığı’nda hukuk müşaviri olan amcamınBölge Planlama Dairesinde çalışmış olan TuğrulHoca’yı (Akçura) yakından tanıması, yeni olan bumesleğin geleceğinin parlak olduğu düşüncesinebeni de inandırmasıydı. Sonuçta puanım mimarlığıdeğil şehirciliği tuttu.İlk yılın sonunda “planlama yoluyla tüm dünyayıdeğiştireceğime” olan inancım o kadarkuvvetliydi ki, bölüm değiştirerek mimar olmafırsatını kullanmadım. Bu kararda Sümer Hoca(Gürel) ve Raci’nin (Bademli) verdiği stüdyo dersinin(Basic Design-CP 101-102) etkisi büyüktü.Doğrusu kendimizi geleceğin şehircileri olarak,komşu stüdyolarda dünyayı değiştirmeye tek tekbinalardan başlamak zorunda olduğunu düşündüğümüzgeleceğin mimarlarından daha güçlügörüyorduk. Mübeccel Hoca’dan (Kıray) öğrenmeşansına sahip olduğumuz sosyoloji öğretisinin,mimarlarla aramızdaki farkı bizim lehimize dahada büyüttüğünü, “dünyayı değiştirme gücümüzü”artırdığını düşünüyorduk.Mezuniyetten hemen sonra bir planlama yarışmasınakatılmam 2 1973 ilkbaharında Şehir PlancılarıOdası’na 95 no’lu üye olarak kayıt olmamı gerektirdi.ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümünebaşladığım yılın ( 1968-1969), mimari bölümündekilerlestüdyolarımızın ayrıldığı ilk yıl olmasıyanında, meslek odalarımızın da ayrılma yılı olduğununfarkında değildim doğrusu...Odanın kuruluş hikâyesi-bir meslekialan kavgası mı?Mimarlar Odası’nın kuruluşundan (1954 yılı) yaklaşık15 yıl sonra ayrı bir mesleki odası –ŞehirPlancıları Odası kurulma süreci ve sonrasındayaşananların mimarlar ve şehirciler üzerindekiolumsuz etkilerinin pek kolay geçmediğini, gelenekselşehirci-mimar çekişmelerinin sürüpgitmesinin kaynağı olduğunu düşünüyorum. Budüşüncem, bu süreci ve sonrasında olan meslekialan kavgasını ilk elden yaşayanların, odanınkuruluşunun 25 yılı değerlendirmelerini 3 veİlhan Hoca’nın (Tekeli) Nisan 1969’da ŞPO kurulmasıiçin TMMOB genel kurulunda yapılacak52dosya mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak