mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

derin anlamından uzaklaşmış bir pazarlama aracıdır.10 Bu nedenle onun gösterdiği şey artık olduğugibi bir varlık olarak kendisi değil, aksine tüketim,turizm, nostalji ile ilişkili değerler ve temalardır.Peyzaj ile ilgili tüm bu kavramsal tartışmalar, peyzajınkent formunu strüktüre eden bir öğe olarakgörüldüğü; boşlukların dolulukları belirlemesigerektiğini savunan; yeni bir disiplinler arası alanolan ‘Landscape Urbanism’ adlı kentleşme modelinindoğuşuna öncülük etmiştir.Peyzajın anlambilimsel kavranışları yanında değinilmesigereken bir diğer konu da onun farklıölçekleri ve sunum biçimleridir. Mahrem alandankamusal alana uzanan ve çeşitli ara mekânlar içerenhiyerarşide, peyzaj; villa bahçesi ölçeğindenkent parklarına, meydan ve mega-etkinlik alanlarındanmilli parklara çeşitli ölçeklerde var olmaktadır.Dolayısıyla peyzaj mimarlığı pratiği de tasarım,planlama ve yönetim etkinliklerini içerisindebarındırmaktadır.Günümüz küresel metropolünde peyzaj bir anlamtutulması içerisinde sunulmaya başlamıştır.Mülkiyet sınırları içerisinde fazla tasarlanarak estetikbir tüketim kategorisine indirgenen peyzaj,kamusal değerinden ve kentli erişiminden uzaklaşmakta,özel alanın bir fonksiyonu olmaktadır.Kapalı yerleşim alanları, peyzaj ile ilgili bu anlamtutulmasının en iyi temsilcileridir. Fakat hızla büyüyenküresel kentte, peyzajın sosyal ve fizikseldönüşümüne neden olan üretim, tüketim, sosyalleşmedinamikleri tek başına peyzaj mimarınınçözümleyebileceği bir konu değildir. Dahası,peyzaj mimarı, yatırımcı – aracı- uygulayıcı- mimaraktörlerinden oluşan proje sürecinin en marjinindekiaktörlerden biridir. Yatırımcının kurgularınımekânsallaştırmakla görevli mimar, peyzajmimarı ve diğer tasarımcı disiplinler; aslında yatırımcınınistekleri doğrultusunda ve bilgisi sınırlarındaproje üretebilmektedir. Konutların ve sosyalservislerin niteliği ve onların alandaki yerleşimibelirlendikten sonra görevi başlayan peyzaj mimarı;tasarımın nasıl bir etki bırakacağı ya da imgeüretimi sorununa bağlı olarak dış mekândaki ortakalanların organizasyonundan, bitkisel ve yapısalmateryalin kullanım dengesinden sorumludur.Dışa Kapalı Konut Sitelerinde PeyzajKavramıFarklı çıkar gruplarının ve aktörlerin rol aldığıkentsel gelişme, yenileme ve dönüşüm ortamında,İstanbul çok çeşitli mimarlık deneyimlerine evsahipliği yapmaktadır. Bu yazıya konu olan dışakapalı konut siteleri ise hem mimarlık hem peyzajmimarlığı açısından yeni tasarım dillerinin üretildiğive birbiriyle yarıştığı mekânlar olmanın yanısıra, küresel kentin yeni imgelerini inşa etmektedir.Sakinleri dışında kimselerin giremediği kapalısitelerin mahrem peyzajları, tanıtım kampanyalarında;gündelik hayatın akılda kalan imgeleri,bilinen kentsel ikonlar, eşsiz kültürel peyzajlarile bir araya getirilerek veya taklit edilerek sunulmaktadır.Peyzaj, önceleri imge üretiminin sadecefonunu oluşturuyorken, artık, tanıtım kampanyasınışekillendiren stratejik bir tüketim kategorisidir.Logo, fotoğraf, grafik ve üç boyutlu animasyongibi sunum araçlarında, peyzajın kendisi ve onuoluşturan öğeler sıklıkla kullanılmakta; diğer tüketimkategorileri ve pazarlama stratejileri ile iç içegeçmiş iletişim örüntülerinin merkezinde yerinialmaktadır. Bu doğrultuda, peyzaj tasarımını karakterizeeden anlambilimsel stratejilerin ise imitasyon-simülasyon, söylemsel aktivite, metafor,üç boyutlu grafik imaj ya da ikonların kullanımıolduğu söylenebilir. Peyzajın bir üst-söylem alanıolarak öne çıktığı bu projelerde peyzaj imgesi;toplumsal cinsiyet, aile, güvenlik, prestij, sınıf,kimlik, ayrıcalık, yüksek kültür gibi diğer söylemalanları ile çakıştırılarak sunulmaktadır.Figür-1: Imajlarda, şehringri ve kalabalık siluetinebir alternatif olarak kapalıkonut sitesi yeşil ve ferahbir yaşam alanı olaraksunulmaktadır. Peyzaj,orada yaşayanlarınerişebileceği ayrıcalıklı biryaşam biçimidir. Böylecepeyzaj, mekânsal birolgu olmakla kalmayıp,‘ayrıcalık’ ve ‘şehrinantitezi’ olarak bir mitedönüşmüştür.Internet kaynağı:http://www.estonsehir.com/items/view/74/ana-sayfa/58dosya mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak