mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

oşsa ona alınmıştık) mimar kadrosuyla girmişolan şehirciler, şehirci kadrosunda olanlardandaha çok yan ödeme alıyordu. Bir türlü mimarlarlaaynı teknik hizmetler sınıfında olamadık.Nihayet, odadaki arkadaşların yıllar süren uğraşlarısonunda 10.10. 1983 tarihinde şehir plancılarıda teknik hizmetler sınıfına alındı. 8İmar planlarını kim yapmalı?1985 yılında çıkarılan 3194 sayılı imar kanununabağlı yönetmelikte 9 “Planlama işlerini yapacakmüelliflerde, Üniversite, Akademi veya YüksekOkulların şehir planlama, bölge planlama, kentseltasarım veya mimarlık fakülte veya bölümlerinden,şehir plancısı, bölge plancısı, kentseltasarımcı veya mimar unvanları alarak mezunolmaları veya bu disiplinlerden birinde lisansüstüöğrenimi yaparak Master Lisans veya Doktor dereceve unvanlarını kazanmış olmaları şartı aranır”denmekteydi.Görüldüğü gibi “planlama işlerini yapacak müelliflerde”şehir planlama dalında lisans eğitimi yapmazorunluluğu aranmıyordu. Kentsel tasarımcıveya mimar olarak mezun olanlar ile bu bölümlerdeYüksek Lisans veya doktora yapanların daplan yapmasına imkan veriliyordu.Bu durum tam 20 yıl sürdü. Nihayet 2005 yılındaçıkarılan yeni yönetmelik 10 “Plânlama işleriniüstlenecek müelliflerde, yükseköğretim kurumlarınınŞehir ve Bölge Plânlama Bölümlerindenlisans eğitimini tamamlayarak mezun olmak şartıaranır.”diyerek bunu değiştirdi.Mimarlar Odası’nın, yönetmeliğin bu ve bunailişkin maddelerine itiraz ederek yürütmeyi durdurmakararı aldırması, belki de tarihinde ilk kezŞehir Plancıları Odası’nın davalı Bakanlık yanındamüdahil olarak yürütmeyi durdurmaya itirazlarıylasonuçlandı. İtiraz kabul edilerek, 2007 yılındaverilen yürütmenin durdurulması kararı, 2008 yılındaiptal edildi. 11Şehir ve Bölge Planlama lisans eğitimi olmayanlara“İmar Planlama Alanı” kapandı.Yaklaşık 40 yıldan fazla bir zamandır sürmekteolan “İmar Planı Mesleki Alan Savaşları” şehircilerinnihai zaferiyle sona erdi. Böylece kötü imarplanlarının tüm günahı bu alanın gerçek yetkilisi/sorumlusu şehircilerin omuzlarına yüklenmişoldu.Türkiye’nin kentleşme/kentleşememe sürecindegelinen noktada imar planlama süreci ve bu sürecinaktörlerinin payı yadsınamaz. Demek kiyeni yönetmeliğin kabulüne kadar olan zamandiliminden “İmar Plancı Mimarlar” en az “ŞehirPlancıları” kadar sorumlu. Gerçekte ortaya çıkan/bu kötü sonucun sorumluluğunu bizimle paylaştıklarıiçin onlara teşekkür borçluyuz!Şaka bir yana, şehir plancısı olarak sık sık hissettiğim“böyle bir planı nasıl yaptık?” suçlanmasınınyerine “bunu yapan mutlaka mimardır!” ön yargısıneyi değiştirir, Kentlerimizdeki artık geri dönülmesizor, hatta imkânsız planlama hatalarını kimdüzeltebilir ki?Güçlerimizi birleştirmekEsat Turak Hoca’nın 12 1 numaralı, benim ise 95numaralı Şehir Plancıları Odası üyesi olmamınüzerinden çok yıllar geçti, Oda kurulalı 43 yıloldu. Bu gün Şehir Plancıları Odası’nın 8 şubesi,30 temsilciliği ve 6512 üyesi var. 13 Şehir Planlamaeğitimi veren okulların sayısı her gün artıyor.Yazıyı hazırlarken “kardeş disiplinlerle ilişkileri”anlamak için Şehir Plancıları Odası ve MimarlarOdası’nın web sitelerini incelediğimde ortaktek etkinlik duyurusunun 19 Eylül 2012 tarihli“Mimar, Mühendis ve Şehir Plancıları DayanışmaGünü” nedeniyle gerçekleştirilen “Mesleğimize,halkımıza, ülkemize sahip çıkıyoruz.” iş bırakmaeylemi olduğu gördüm. 14 Bununla birlikte, benimdekatıldığım bazı STK ile birlikte sürdürülen“Ankaram Platformu” çalışmalarında iki odanınbirlikte çalıştığını biliyorum.Kuruluşlarından bu güne, her iki odanın da politiksöylemlerini yansıtan basın açıklamalarında,kentleşme politikalarının yanlışlığına yapılanvurgunun önemli bir yer tuttuğu biliniyor.Örneğin; Şehir Plancıları Odasının 04.09.2012tarihli son basın açıklaması Ankara BüyükşehirBelediyesi’nin “Rant Odaklı Yanlış PlanlamaKararı Sonucu Oluşan Doğalgaz Boru Patlaması”hakkında. Mimarlar Odası’nın web sitesinde ise16.08.2012 tarihli “İktidarın “Rant ve YağmaPolitikaları” derhal durdurulmalıdır” bildirisi var.Mimarlar Odası, yaptığı çalışmalarda, yayınladığıraporlarda “1960’lardan bu yana, hem planlı kalkınmaarayışına katkı hem de mesleğin uygulanmakoşullarının düzenlenmesi anlamında önemsediğini,“kamu ve toplum yararına planlama ve54dosya mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak