mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak - Mimarlar Odası Ankara Şubesi

Bölüm 1: meslekMimarlık veya DevrimLe Corbusier 1Sanayinin her dalında yeni sorunlar ortaya konduve bunları çözümleyecek gereçler yaratıldı. Eğerbu gerçeği geçmişle kıyaslarsak bu bir devrimdir.Bina yapımında parçaların seri üretimine başlandı;ekonomik gereksinimler sonucu yapıda hemayrıntı öğeleri, hem de bütüne ilişkin yeni öğeleryaratıldı: Ayrıntıda ve Bütünde kesin sonuçlaraulaşıldı. Eğer bu durumu geçmişle kıyaslarsak,girişim yöntemleri ve bolluğu açısından bu birdevrimdir.Mimarlık tarihi yüzyıllar boyunca strüktürel özelliklerve bezeme konularında yavaş yavaş gelişirken,demir ve çimento elli yıl içinde, büyük biryapım gücünün ve kuralları altüst olmuş bir mimarlığıngöstergesi olan kazançlar sağladı. Eğerbu durumu geçmişle kıyaslarsak, “biçemlerin1bizim için var olmadığını, çağın kendi biçeminihazırladığını görürüz; demek ki bir devrim oldu.Hepimiz bilinçli veya bilinçsiz olarak bu olaylarınfarkına vardık; gereksinimler bilincimize bağımlıveya ondan bağımsız olarak doğdular.Yerinden oynamış olan toplumsal çark, tarihselönemi olan bir ıslah ile bir yok olma arasında gidipgelmektedir.Tüm canlı varlıkların başlıca içgüdüsü bir barınaksahibi olmaktır. Toplumun çeşitli üretken sınıflarının-ne işçisinin ne aydınının- artık oturmayaelverişli barınakları yoktur.Günümüzün bozulmuş toplumsal dengesinin çözümündeyatan bina sorunudur: Mimarlık veyaDevrim.Sanayinin her dalında yeni sorunlar ortaya konmuşve bunları çözümleyebilecek gereçler yaratılmıştır.Daha önceki dönemlerle bizim çağımızarasında oluşan kopukluk yeterince anlaşılamamaktadır;bu çağın büyük değişiklikler getirdiğikabul ediliyorsa da gerçekte işimize yarayacak tekşey, kişinin kendi düşünsel, toplumsal, ekonomiketkinliğini sadece 19. yüzyıl başlangıcından öncekidönemle değil, genelde uygarlık tarihiyle kıyaslamasıdır.Böylece, toplumsal gereksinimlerinkendiliğinden kışkırtıcısı olan gereçlerin şimdiyekadar yavaş bir gelişim süreci sonucunda ortayaçıkan küçük değişimlerinin, çok kısa bir süreönce, inanılmaz bir hızla, bir çırpıda gerçekleştiğifarkedilecektir. Gereçler her zaman insanın elininaltındaydı: Bugün tümüyle yenilenen bu gereçler,denetimimizden geçici olarak kaçıyor. İnsan denenyaratık, nasıl tutacağını bilmediği yeni gereçkarşısında nefessiz, soluk soluğa kalıyor; gelişmedosya mimarlığı “sosyolojik olarak” anlamak7