SonuçAnlam üretimi açısından çok çeşitli tipolojilersunan site peyzajlarının, peyzaj <strong>mimarlığı</strong> pratiğiniinşaat sektöründe yeni ve önemli bir konumataşıdığı söylenebilir. Birbiriyle yarışan projelerin,tasarım açısından, insan yapımı ve doğal çevreyeuyumlu örnekleri de mevcut olmakla birlikte;kimi örneklerin kent içerisinde ya da yeni gelişimbölgelerinde gerek inşa edildiği kent parçasınındiline yabancı ve gerekse hassas ekolojileri gözardı eden mekânlar ürettiğini söylemek yanlış olmayacaktır.Özel sektörde çalışan peyzaj mimarıise, yatırımcının isteklerine ve mimari dile uygunpeyzaj temaları ve açık alan projeleri üretmektedir.Özetle; ortaya çıkan mimarlık ve peyzaj<strong>mimarlığı</strong> üretimleri, temelde, projenin baş aktörüolan yatırımcının estetik zevklerini, bilgisiniama en çok da inşaat sektöründe yarışabilecekstratejik kurgularını yansıtmaktadır. Bu noktadanbakıldığında peyzaj, proje değerini artıran stratejikbir pazarlama aracıdır. Ama daha da önemlisipeyzaj, yeni anlamıyla, kent yaşamına koşut ayrıcalıklıve güvenli yaşamın imgelerini kuran birmit olarak tasarlanmaktadır. Corner’ın ‘yatırımcıpeyzajlar’(entrepreneur landscapes) olarak adlandırdığıbu peyzajlar aslında çağın ruhunu yansıtmakta;bir tüketim kategorisi olarak estetiğin veimge inşasının peyzaj <strong>mimarlığı</strong> ile ilişkisini yenidentariflemektedir. Küresel kentin yeni imgelerindenbiri olan dışa kapalı site peyzajları, peyzajıerişilemeyen ve ayrıcalıklı bir ‘mit’ olarak kentmekânına bırakmaktadır.DİPNOTLAR:1Bu çalışma, Selin Çavdar’ın ODTÜ Şehir veBölge Planlama Bölümü’nde devam etmekte olandoktora tezinin bir bölümünden derlenmiştir.2Mambretti, I., Urban Parks Between Safetyand Aesthetics: Exploring Urban Green SpaceUsing Visualization and Conjoint AnalysisMethods, Zurich, 2011; Olin, L., “Form, Meaningand Expression in Landscape Architecture”,Meaning in Landscape Architecture andGardens, ed. Marc Treib, New York: Routledge,1988.; Treib, M., “Must Landscapes Mean?Approaches to Significance Routledge, in RecentLandscape Architecture”, Meaning in LandscapeArchitecture and Gardens, ed. Marc Treib, NewYork: Routledge, 1995.; Corner, J., RecoveringLandscape: Essays in Contemporary LandscapeArchitecture, ed. James Corner, PrincetonArchitectural Press, 1999.; Thompson, I., Ecology,Community, and Delight, London: Spon Press,2006.3Corner, a.g.e.4Corner, a.g.e.; Thompson, a.g.e.; Turan,B. “Theoretical Debates on Landscape forCritical Urbanism Playing in the SemiologicalField”, Controversies Contrasts and ChallengesConference Proceedings, International PlanningHistory Society Conference, 2010, Turkey5Eckbo, G., Landscape for Living, ASLACentennial Reprint Series, 1950.6Lynch, K., The Image of the City, 1960.;Norberg-Schulz, C. Genius Loci, Towards aPhenomenology of Architecture, Rizzoli, NewYork, 1980.; Relph, E., Place and Placelessness,Pion Ltd. 2008.7Corner, a.g.e.8Thompson, a.g.e.9Barthes, R. Elements of Semiology, trans. A.Lavers and C. Smith, New York: Noonday Press,1977. Barthes’e göre içinde sosyalliği barındıranher türlü kavram, örneğin kent, peyzaj, zamaniçerisinde gösterenlerin göstergeye dönüştüğü,ve anlamların sürekli olarak değiştiği bir değerlersistemidir. Barthes’in göstergebilim çalışmalarındaönemli bir yere sahip olan mit kavramı, birgöstergeler sistemi içerisinde gösterenin göstergeile bütünleştikten sonra yeni konseptlerle ilişkilendirilmesisonucu oluşmaktadır. Bu bilgiyi Figür 1üzerinden örnekleyelim. Yeşil rengi, kent planlarındakullanıldığı gibi, peyzaj kavramını temsiletmektedir. Fakat peyzaj kavramını kent silueti ilebirlikte ele alan Figür 1’de peyzaj sadece peyzajolmaktan çıkmıştır. O artık ayrıcalık, sağlıklı vemutlu yaşam ideallerini temsil eden bir mite dönüşmüştür.Kısacası nesneler, temalar, süreçler veonların neyi işaret ettiğini okumak göstergebilimininalanıdır.10Barthes, R., Mythologies, trans. A. Lavers,London: Vintage, 1993.dosya <strong>mimarlığı</strong> <strong>“sosyolojik</strong> <strong>olarak”</strong> <strong>anlamak</strong>61
sonsözÇİZGİYLE MİMAR VE MİMARLIKBehiç Ak, Mimar, Karikatürist,Yazar62dosya <strong>mimarlığı</strong> <strong>“sosyolojik</strong> <strong>olarak”</strong> <strong>anlamak</strong>
Change language