Atlas Tarih Özel Sayı
Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.
Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
A’dan Z’ye<br />
Cumhuriyet<br />
Ulus Meydanı, cumhuriyet<br />
mekânlarını merkezidir.<br />
Birinci ve İkinci Meclis<br />
binaları burada bulunur.<br />
Meydanda bulunan Zafer<br />
Anıtı, Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel<br />
tarafından tasarlanmış, 24 Kasım 1927’de<br />
açılmıştır. Cumhuriyetin ilk yıllarında resmi<br />
devlet törenlerinin ana mekânı olmuştur.<br />
Sanayileşme cumhuriyetin temel<br />
hedeflerinden biriydi. Birinci<br />
Beş Yıllık Sanayi Planı, 17 Nisan<br />
1934’te kabul edildi. Planın<br />
hazırlıkları 1932 yılında Profesör<br />
Orlov başkanlığındaki Sovyet heyetinin<br />
Türkiye’ye gelmesiyle başlamıştı. Orlov<br />
heyeti, Türkiye’de kurulması gereken sanayi<br />
tesisleriyle ilgili rapor hazırlamış, yapılacak<br />
yatırımları listelemişti. 1929 ekonomik<br />
buhranının etkileri hâlâ devam ediyordu.<br />
Ülkeyi kalkındırma süreci artık yeni bir<br />
evreye girmişti. Cumhuriyetin ilk yıllarında<br />
uygulanan serbest ekonomi politikası terk<br />
edilerek, devletin yatırımcı ve işletmeci<br />
olarak öne çıktığı bir politika izlenmeye<br />
başlanmıştı. Modern sanayinin temelleri<br />
atıldı. Tekstilden madenciliğe birçok tesis<br />
kuruldu.<br />
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu,<br />
20 Nisan 1924’te kabul<br />
edildi. Cumhuriyet ilan<br />
edildikten sonra hazırlanan<br />
ilk anayasaydı. Yasama<br />
Meclisi, sistemin temel organıydı. Meclis<br />
yasama yetkisini bizzat, yürütme yetkisini<br />
ise cumhurbaşkanı ve bakanlar kurulu eliyle<br />
kullanıyordu. Bakanlar kurulu ve bakanlar<br />
Meclis’e karşı sorumluydu. Yargı yetkisi ise<br />
millet adına bağımsız mahkemelerdeydi.<br />
teşkilat-ı esasiye,<br />
cumhuriyetin<br />
ilanından sonra<br />
hazırlanan ilk<br />
anayasaydı.<br />
Şapka giyilmesi hakkındaki<br />
kanun, 25 Kasım 1925’te<br />
Meclis’te kabul edildi, 28<br />
Kasım’da yürürlüğe girdi.<br />
Mustafa Kemal Paşa, 23 Ağustos<br />
1925’te Ankara’dan Kastamonu’ya<br />
doğru yola çıkmıştı. Akşam şehre girişinde<br />
halk tarafından coşkuyla karşılanan Mustafa<br />
Kemal Paşa’nın elinde panama şapkası vardı.<br />
27 Ağustos’ta İnebolu Türkocağı’nda ünlü<br />
şapka konuşmasını yaptı: “Altı kaval üstü<br />
şişhane diye ifade olunabilecek bir kıyafet<br />
ne millidir ne de beynelmileldir. Medeni ve<br />
beynelmilel kıyafet bizim için, milletimiz<br />
için layık bir kıyafettir. Onu alacağız. Ayakta<br />
iskarpin ya da fotin, bacakta pantolon,<br />
vücutta yelek, gömlek, kravat, yakalık, ceket<br />
ve bittabi bunların mütemmimi başta siper-i<br />
şemsli serpuş. Açık söylemek isterim ki bu<br />
serpuşun adına şapka denir.”<br />
12 ATLAS TARİH<br />
008_013_K-E-CF-adanzyecumhuriyet.indd 12 20.10.2023 17:11
Change language