26.10.2023 Views

Atlas Tarih Özel Sayı

Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.

Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

çoktan aşıldı. Bu duruma piyasanın daha<br />

fazla dayanamamasıyla Mart 1929’da hisse<br />

senedi satışları başladı. Hisse senedi satışlarında<br />

yaşanan bu hız, fiyatlara da yansıdı<br />

ve fiyatlar oldukça hızlı bir şekilde düştü.<br />

Küresel ekonomi hızla büyük bir krize doğru<br />

sürüklenmeye başladı. Haziran 1929’da<br />

“sanayi üretim endeksi”nde düşüşler yaşandı.<br />

Bu düşüşler spekülatörlerin büyük<br />

bir endişe ve panikle tekrar hisse senedi satışlarını<br />

artırmasına neden oldu. New York<br />

Borsası’nda 21 Ekim tarihinin en büyük<br />

satış miktarı gerçekleşti. <strong>Tarih</strong>e “Kara Perşembe”<br />

olarak geçen 24 Ekim 1929 günü<br />

ve devamında hisse senetlerinde olağanüstü<br />

büyüklükte düşüşler yaşandı. Döküm,<br />

kömür, çelik ve otomobil sanayileri başta<br />

olmak üzere tüm sanayi adeta durma noktasına<br />

geldi. Bankaların iflası, fabrikaların<br />

kapanması, işsizlik ortaya çıktı.<br />

BUHRAN EN ÇOK TARIMI<br />

ETKILEDI<br />

ABD’de başlayan ve dünyaya hızla<br />

yayılan bu kriz, tüm gelişmiş ekonomiler<br />

üzerinde olumsuz etkiler yaratırken, Türkiye<br />

ekonomisinin de bu ölçüde büyük bir<br />

krizden etkilenmemesi mümkün değildi.<br />

Türkiye ekonomisinde 1929 öncesinde<br />

durgunluk yaşamaktaydı. Ancak krizle<br />

birlikte Türkiye ekonomisinin zayıf olan<br />

bünyesi dünya ekonomisinde yaşanan bu<br />

olumsuz koşullardan dolayı daha da zayıfladı.<br />

Ekonomide kurumsal düzenlemelerin<br />

ve politika araçlarının henüz tamamlanmamış<br />

olması, Osmanlı Devleti’nden<br />

alınan bir dizi kurumun tasfiyesinin zorunluluğu,<br />

ekonomik ve toplumsal yapının<br />

yeniden inşası, iklim şartlarının kuraklık<br />

ve kıtlığa neden olması gibi faktörler 1929<br />

krizinin etkilerinin Türkiye’de daha derinleşmesinde<br />

rol oynadı. 1929 krizi Türkiye<br />

ekonomisinde en çok tarım kesimini etkiledi.<br />

Üst üste yaşanan kötü hasat yıllarının<br />

etkisiyle hububat üretiminde büyük gerileme<br />

oldu. 1927 ve 1928 yıllarında ortaya<br />

çıkan hububat açığı nedeniyle 1929<br />

yılında 18 milyon liralık hububat ithalatı<br />

yapılmak zorunda kalındı. Krizin dünya<br />

ölçeğinde olması ve Türkiye’den tarım<br />

ürünleri satın alan ülkelerin de ekonomilerinin<br />

bozulması, tarımsal ihraç ürünlerinin<br />

fiyatlarında yüksek düşüşlerin yaşanmasına<br />

neden oldu.<br />

60 ATLAS TARİH<br />

050_061_K-E-CF-ulusekonomisi.indd 60 20.10.2023 17:13

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!