Atlas Tarih Özel Sayı
Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.
Atlas Tarih, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılını özel bir sayıyla selamlıyor. Bu özel sayıyı, yarım asra yaklaşan tarihiyle cumhuriyetimizin köklü kurumlarından olan Sütaş iş birliğiyle hazırladık.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Nancy Astor, 1935<br />
yılında İstanbul’da<br />
düzenlenen<br />
Uluslararası Kadınlar<br />
Birliği Kongresi’nde<br />
konuşuyor.<br />
Türk Kadınlar<br />
Birliği’nin<br />
düzenlediği yürüyüş.<br />
vaşı’ndaki fedakârlıklarından dem vurarak<br />
zemini hazırlamaktaydı. 1923’te Söylev ve<br />
Demeçleri’nde, “Şuna inanmak gerekir ki,<br />
yeryüzünde gördüğümüz her şey kadınlarca<br />
yapılmıştır... Bir topluluk onu oluşturanlardan<br />
yalnız birinin çağdaş gereksinmelerinin<br />
kazanılması ile yetinirse, o topluluk yarıdan<br />
çok güçsüzlük içinde kalır... Kadınlarımız da<br />
bilgin olacaklar ve erkeklerin geçtikleri bütün<br />
öğretim derecelerinden geçeceklerdir.<br />
Sonra kadınlar toplumsal yaşamda erkeklerle<br />
birlikte yürüyerek birbirinin yardımcısı<br />
ve destecisi olacaktır...” diye yazarak 10 yıl<br />
sonra olacakları, okuma-yazma oranındaki<br />
müthiş yükselişi ve seçme/seçilme hakkının<br />
çıkartılmasının kaçınılmaz olduğunu elbet<br />
biliyordu.<br />
Aynı yıl 31 Ocak 1923’te İzmir mitinginde<br />
yaptığı konuşma ile Mustafa Kemal, Meclis’te<br />
dört kadınla evlilik kanun teklifinde<br />
bulunan, kadınları savunan vekillere “kızıl”<br />
yaftası yapıştıran vekillerinin inadına, kadın<br />
eşitliğini savunuyordu: “Bir toplum, cinsinden<br />
yalnız birinin zamanın gereklerini kazanmasıyla<br />
yetinirse o toplum yarıdan fazla<br />
eksiklik içinde kalır. Bir millet gelişmek ve<br />
medenileşmek isterse özellikle bu noktayı<br />
temel olarak kabul etmek mecburiyetindedir.<br />
Bizim toplumumuzun başarısızlığının<br />
nedeni, kadınlarımıza karşı gösterdiğimiz ilgisizlik<br />
ve kusurdan doğmaktadır... Bundan<br />
dolayı bizim toplumumuz için ilim ve fen<br />
gerekli ise bunları aynı derecede hem erkek<br />
hem de kadınlarımızın kazanmaları gerekir...<br />
Milletimiz kuvvetli bir millet olmaya<br />
karar vermiştir. Bugünün gereklerinden biri<br />
de kadınlarımızın her konuda yükselmelerini<br />
sağlamaktır. Bundan dolayı kadınlarımız da<br />
bilgin ve ilme açık olacaklar ve erkeklerin<br />
geçtikleri bütün öğrenim derecelerinden geçeceklerdir.<br />
Sonra kadınlar sosyal hayatta<br />
erkeklerle beraber yürüyerek birbirinin yardımcısı<br />
ve destekçisi olacaklardır.”<br />
Böylece çok geçmeden, bir yıl sonra,<br />
1924 yılında “Tevhid-i Tedrisat Kanunu” çıkartılarak<br />
medreseler kaldırılmış, herkes için<br />
laik, bilime dayalı milli bir eğitim programına<br />
geçilmiştir. Burada altı çizilecek kelime<br />
“herkestir.” Yüzyıllar boyunca eğitimden<br />
mahrum bırakılmış olan kadınlar için eğitime<br />
erişim engeli fiilen kaldırılmıştır. Bu yıllarda<br />
cumhuriyetimizde üniversiteler ilk kadın mezunlarını<br />
vermeye başlamıştır. Remziye Hisar<br />
Darülfünun’da kimya okumuş, ardından Madame<br />
Curie’nin yanında yüksek öğrenimini<br />
tamamlamıştır. Daha sonra Anıtkabir’in baş<br />
mühendisi olup yapıyı tamamlayacak olan<br />
Sabiha Rıfat, 1927 yılında Yüksek Mühendis<br />
Mektebi’ne kaydolan iki kadın öğrenciden<br />
biridir. Aynı zamanda ilk kadın voleybolcularımızdan<br />
Sabiha Rıfat, Fenerbahçe, 1929<br />
yılında şampiyon olduğunda, erkekler voleybol<br />
takımının kaptanlığını üstlenmiştir. İlk<br />
kadın klinik profesörümüz Müfide Küley, ilk<br />
96 ATLAS TARİH<br />
090_099_K-E-CF_cumhuriyetkadini.indd 96 20.10.2023 17:20
Change language