Atlas Tarih Özel Sayı

More documents

Recommendations

Info

Mustafa Kemal Atatürk öğrencilerle birlikte. FİKRİ HÜR, VİCDANI HÜR, İRFANI HÜR Bir nesil yetiştirmek Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim en büyük meseleydi. Kısıtlı imkânlarla başta ilköğretim olmak üzere, yüksek öğretim ve mesleki eğitim alanlarında çok önemli adımlar atıldı. O yıllarda eğitimle birlikte en büyük sorun sağlıktı. Savaş yıllarında bir kuşağı hastalıklar sonucu yitiren cumhuriyetin kurucu kadrosu, bu meselenin çözümüne büyük önem verdi. Murat Koraltürk muratkoralturk@gmail.com 46 ATLAS TARİH 046_049_K-E-CF-birnesilyetistirmek_4.indd 46 20.10.2023 17:12
Uzun ve yıpratıcı savaşların neden olduğu kayıplar yüzünden Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda mevcut insan gücü ihtiyacı karşılayamaz durumdaydı. Başka bir ifadeyle nüfus, ülkenin ihtiyaçlarını görecek, iktisadi olarak kendi kendine yetebilecek, uzun vadede kalkınmış, sanayileşmiş bir ülkeye dönüşebilmesi için gerekli beceri ve donanımlara sahip değildi. Bu nedenle cumhuriyetin bu ilk yıllarından 1960’ların ortalarına kadar izlenen nüfus politikasının temelini nüfus artışını desteklemek oluşturdu. Bunu, artan nüfusu nitelikli iş gücüne dönüştürecek eğitim ve öğretim politikaları izledi. Bütün bu politikaları uygulamak içinse devletin nüfus bilgisine sahip olması gerekir. Bu bağlamda ilk kez 1927’de genel nüfus sayımı yapıldı. Nüfus artışını destekleyici politikanın somut yansımaları olarak çok çocuklu memur ailelerine devlet yardımı yapılması, çok çocuklu mükelleflerin yol vergisinden muaf tutulması, yoksul kadınların ücretsiz doğum yapmalarının sağlanması, çok çocuklu kadınların madalya ile ödüllendirilmesi gibi destek ve teşvikler gündeme geldi. Nüfus artışı açısından göçmenlerin iskânına önem verildi. Bu doğrultuda yasal düzenleme ve uygulamalar söz konusu oldu. Sağlığın önemine olan inançla daha cumhuriyet kurulmadan önce ve 23 Nisan 1920’de TBMM’nin Ankara’da açılmasından dokuz gün sonra, yani 2 Mayıs 1920’de kabul edilen 3 sayılı kanunla Sağlık Bakanlığı kuruldu. Bu bile daha yolun başında sağlığa verilen öneme işaret eden bir adımdır. Bu ilk adımı doktor ve diğer sağlık çalışanlarının sayısını artırmak; numune hastaneleri, doğum ve bakımevleri açmak; sıtma, verem, trahom, frengi gibi hastalıklarla etkin mücadele etmek; sağlıkla ilgili konularda toplumu bilgilendirici çalışmalar yapmak; Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü ve Hıfzıssıhha Okulu kurmak gibi adımlar izledi. Her biri ülkenin kıt ve bu nedenle daha değerli olan insan kaynağını sağlıklı kılmak için önem taşıyan bu adımlar içerisinde koruyucu sağlık hizmetleri, özellikle 1930’da kabul edilen Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile daha etkin bir biçimde verilmeye başlandı. Örnek oluşturması açısından özellikle Dr. Refik Saydam’ın bakanlığı döneminde yürütülen sıtma ile mücadele dikkat çekici sonuçlar içerir. Bu dönemde neredeyse ülke nüfusunun tamamı sıtma taramasından geçti ve beş milyon sıtmalı insan tedavi edildi. Bu amaçla tonlarca kinin halka parasız dağıtıldı. Sıtmayla mücadelenin bir başka boyutu olarak 1.000 km uzunluğunda su drenaj kanalı açıldı ve 350 kilometrekare bataklık alan kurutuldu. Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında bu hizmetlerin iyileştirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla her türlü bilimsel ve teknik araştırma ve inceleme yapmak üzere 1928’de Hıfzıssıhha Müessesesi kuruldu. <strong>Özel</strong>likle yerli aşı geliştirme yolunda önemli adımlar atıldı. İlk olarak 1931 yılında, ağız yoluyla uygulanan BCG Aşısı üretimine başlandı ve bunları diğerleri izledi. Cumhuriyet kurulduğunda doğuşta beklenen yaşam süresi 35 yıl iken bugün bu süre 78 yılı aşmıştır. Bu gelişmede 1920’ler ve 1930’larda izlenen sağlık politikalarının rolü büyüktür. Cumhuriyeti kuran kadro akılcılık ve bilimselliğe mutlak inanan ve bu nedenle eğitim ve öğretimin öneminin farkında Sağlıklı nesiller yetiştirmenin başlıca yolu spordu. Cumhuriyet gençliği tören sırasında. ATLAS TARİH 47 046_049_K-E-CF-birnesilyetistirmek_4.indd 47 20.10.2023 17:12
Page 1: YEŞİL ATLAS İLBER ORTAYLI: 29 EK
Page 4 and 5: Editör CEM FAKİR cemfakir@gmail.c
Page 6 and 7: TÜRKİYE CUMHURİYETİ 100 YAŞIND
Page 8 and 9: ATATÜRK SOYADI Mustafa Kemal Paşa
Page 10 and 11: A’dan Z’ye Cumhuriyet Fırka, c
Page 12 and 13: A’dan Z’ye Cumhuriyet Ulus Meyd
Page 14 and 15: CUMHURİYETE ADIM ADIM 1923’TE NE
Page 16 and 17: LOZAN’DA İLK ANLAŞMALAR Kurtulu
Page 18 and 19: ZÜBEYDE HANIM’A VEDA Mustafa Kem
Page 20 and 21: KADINLAR HALK FIRKASI Kurtuluş Sav
Page 22 and 23: ANKARA BAŞKENT ILAN EDILDI Kurtulu
Page 24 and 25: İLBER ORTAYLI CUMHURİYETİN BİR
Page 26 and 27: Mustafa Kemal Paşa’ya Sakarya Mu
Page 28 and 29: “BÜYÜK LİDERLER ARASINDA BUGÜ
Page 30 and 31: ilgiliydi ne Osmanlılıkla. Eski T
Page 32 and 33: “eğitimde köy hedeflendi. harf
Page 34 and 35: Mustafa Kemal Atatürk ve Serbest C
Page 36 and 37: NECDET SAKAOĞLU, ATLAS TARİH’E
Page 38 and 39: Mustafa Kemal Atatürk yeni harfler
Page 40 and 41: 40 ATLAS TARİH 036_045_K-E-CF-necd
Page 42 and 43: Yeni Türk harflerini öğretmek am
Page 44 and 45: 1930’lu yıllarda İstanbul’da
Page 48 and 49: İlk mektep öğrencileri ders sır
Page 50 and 51: CUMHURİYETİN DEVRALDIĞI İKTİSA
Page 52 and 53: Mustafa Kemal Atatürk, Gülcemal v
Page 54 and 55: Seyr-i Sefain İdaresi atölyesinde
Page 56 and 57: Kırklareli’nde kurulan Alpullu
Page 58 and 59: İzmir Yemiş Çarşısı’ndaki i
Page 60 and 61: çoktan aşıldı. Bu duruma piyasa
Page 62 and 63: 62 ATLAS TARİH 062_071_K-E-CF-cema
Page 64 and 65: 1927 sayımına göre Türkiye nüf
Page 66 and 67: 1933 yılında kurulan yüksek zira
Page 68 and 69: Ernst Egli tarafından mimarisi yap
Page 70 and 71: Mustafa Kemal Paşa konuşmalarınd
Page 72 and 73: 72 ATLAS TARİH 072_081_K-E-CF-onun
Page 74 and 75: Bayram hazırlıkları Adapazarı
Page 76 and 77: İstanbul, Bakırköy’de “Var O
Page 78 and 79: Kastamonu, Tosya’da bayram kutlam
Page 80 and 81: 1 2 3 4 1 Akşam gazetesi, “Fevka
Page 82 and 83: 100 YILIN KURUMLARI VE BİLİM İNS
Page 84 and 85: Atatürk, 1920 tarihindeki konuşma
Page 86 and 87: Türkiye Bilimsel ve Teknik Araşt
Page 88 and 89: Kimya biliminin Türkiye’deki ilk
Page 90 and 91: KADIN HAREKETİNİN HAK MÜCADELES
Page 92 and 93: Mustafa Kemal Paşa’nın Haydarpa
Page 94 and 95: Mustafa Kemal Atatürk, Türk Kadı
Page 96 and 97:
Nancy Astor, 1935 yılında İstanb
Page 98 and 99:
Kadınlar ilk kez 1930 yılındaki
Page 100 and 101:
SAZIYLA SÖZÜYLE, KALEMİYLE FIRÇ
Page 102 and 103:
Tiyatro ve sinemanın öncüsü Muh
Page 104 and 105:
âşık veysel sazıyla, sözüyle
Page 106 and 107:
İdil Biret Suna Kan Sinemacılar k
Page 108 and 109:
Altın Mikrofon ve Cem Karaca Hürr
Page 110 and 111:
Çok korkuyorum Eşkıya Yavuz Turg
Page 112 and 113:
TÜRK SPORUNUN UNUTULMAZLARI ZEKİ,
Page 114 and 115:
Türkiye İdman Cemiyetleri İttifa
Page 116 and 117:
Ruhi Sarıalp olimpiyatlardan dön
Page 118 and 119:
NAİM SÜLEYMANOĞLU 1988, 1992 VE
Page 120 and 121:
Türkiye A Milli Futbol Takımı 20
Page 122 and 123:
Cumhuriyet Albümü olaylar, insanl
Page 124 and 125:
İstanbul Beyoğlu’nda müziğin
Page 126 and 127:
Sahibinin Sesi... Alaturka müziği
Page 128 and 129:
Beyoğlu’nda gezersin... 1940 yı
Page 130:
“Bugün Türkiye’de yegâne yü
show all

Atlas Tarih Özel Sayı

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?