Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...

digərinə miqrasiya edən (məs.
yuxarıdan aşağıya) balıqlar (şirbit
durnabalığı və s.).
POTOMOLOGİYA –
hidrologiyanın bir bölməsi:
çaylarda fiziki, kimyəvi və bioloji
hadisələri öyrənir. “P”. terminini
alman coğrafiyaşünası A.Penk
(1898) təklif etmişdir.
POTOMOPLANKTON, ÇAY
PLANKTONU – çaylarda və digər
təmiz axar sularda yaşayan və
axarla passiv aparılan (axıdılan)
orqanizmlərin məcmusu. P. növ
cəhətdən kasatdır (xüsusilə
çayların yuxarı hissəsində axın
sürətli olduğundan).
Fitopotomplankton adətən diatom,
dinofit, göy-yaşıl yosunlardan,
zoopotomoplankton – kolovratkam,
kolepodam, kladoseram
və s.-dən ibarətdir.
PROFUNDAL (lat. profundus
- dərin) – göl, dəniz və
okeanların günəş işığı düşməyən
və dalğa hərəkəti nəzərə
çarpmayan dərin hissəsi. P.
daxilində su hövzəsinin dibi lillə
örtülü olur: dib bitkilərinə rast
gəlinir: bakteriya və göbələklərlə
zəngin olduğu üçün onların həyat
fəaliyyəti nəticəsində metan,
hidrogensulfid toplanır: oksigen
defisiti başlayır; bəzən dəmir filizi
əmələ gəlir.
PROKLİMAKS – daha soyuq və
quru iqlimə uyğun olan relikt
klimaks, yerli ekoloji şərait
daxilində qalmışdır. Termini F.Klements
(1936) təklif etmişdir.
PROLYUVİUM (lat. proluo –
157
yuyub çıxarmaq) – Dağ
yamaclarından aşınma
məhsullarının müvəqqəti su
axınları vasitəsi ilə gətirilən və
dağın ətəyi boyunca yığılan kövrək
çöküntülər. Gətirmə konusları
yaradır.
PSİXROMETR – (yun. Rsych-
soyuq+ metr)- hava rütubətini və
temperaturunu ölçmək üçün cihaz.
İki termometdən ( quru və
isladılmış) ibarətdir. Birincisi
havanın, ikincisi isə ( tənzifə
sarınır və bir hissəsi içərisində su
olan stəkana salınır) termometrin
özünün temperaturunu göstərir.
Hava su buxarı ilə doymuş
olduqda hər iki termometrin
göstərişi eyni olur, doymuş
olmadıqda ikinci termometrdən su
buxarlanır, onun daxili enerjisi
azalır və nəticədə temperatur
aşağı düşür. Termometrlərin
göstərişlərinin fərqinə görə və
xüsusi psixrometrik cədvəllərin
köməyi ilə havanın mütləq və nisbi
rütubətliyi təyin edilir.