Nəsibə Əhməd qızı HİDROMETEOROLOJİ LÜĞƏT «Nafta Press ...

sənaye rayonları).
Turşuluğu (PH) 5,6-dan aşağı
olan yağıntıların T.y.
adlandırılması qəbul edilmişdir.
İndiyə qədər məlum olan ən turş
yağış Kanadada (PH 2,4) və ABŞın
Los-Anjeles şəhərində (PH 2,3)
qeydə alınmışdır. T.y. təbiətə,
binalara və qurğulara böyük zərər
yetirir, tarixi abidələri aşılayır,
metal qurğuları karroziyaya
uğradır, torpağın, suyun fizikikimyəvi
xassəsini dəyişdirir, canlı
aləmin bioloji inkişafını məhv edir.
T.y. bitki örtüyünün, o cümlədən
meşələrin qurumasına, su
orqanizmlərinə məhvedici təsir
göstərir. T.y. təsirindən Norveçin
cənub hisəsində göllərin 80%-i
«ölüdür». T.y.-ın ekoloji
problemini həll etmək üçün azot
oksidi və kükürd qazının
buraxılması kəsgin azaldılmalı,
yeni texnologiya tətbiq edərək
yanacağa qənaət etmək,
yanacaqdan kükürdü kənarlaşdırmaq,
tüstü bacalarından
çıxan kükürd və azot oksidini
tutmaq kimi tədbirlər həyata
keçirilir, bu sahədə ayrı-ayrı
dövlətlərlə beynəlxalq əməkdaşlıq
edilir.
TÜSTÜ – dispers fazanın bərk
hissəciklərindən ibarət yüksək
dispersiyalı aerozol. Yanma və
digər kimyəvi reaksiya zamanı
əmələ gəlir. Sənaye tüstüsü ətraf
mühiti çirkləndirir, duman, smoq
(asılqan) əmələ gətirir. T.-dən
kənd təsərrüfatında, hərbi işlərdə
istifadə edilir.
202
TÜSTÜ QAZLARI – sobalarda
yanacaq yanarkən əmələ gələn
qazabənzər məhsullar. Tam
yanmadan alınan T.q.-nın əsas
tərkib hissələri azot, karbon qazı,
su buxarı, kükürd qazı (kükürd 4oksid)
və oksigen; qismən
yanmada isə karbon 2-oksid,
hidrogen və karbohidrogenlər olur.