kodeks cywilny - Gandalf

Tytuł II. Osoby
Wybrane tezy z orzecznictwa
5. „Okoliczność, że matka dziecka jest ograniczona w zdolności do czynności prawnych, nie
ma wpływu na skuteczność prawną jej oświadczenia do wyrażenia zgody na przysposobienie
dziecka” (uchwała SN z 13 grudnia 1994 r., III CZP 159/94, OSNC 1995, nr 3, poz. 53).
6. „Rodzice mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego przewidzianego w art. 101 § 3 k.r.o.
nabywać dla małoletniego dziecka nieruchomości na podstawie umowy darowizny w stanie
wolnym od zobowiązań wobec darczyńcy lub osób trzecich” (uchwała SN z 30 kwietnia 1977 r.,
III CZP 73/76, OSNCP 1978, nr 2, poz. 19).
Poglądy doktryny
7. Osoba o ograniczonej zdolności do czynności prawnych może przyjąć darowiznę nieobciążoną
żadnym zobowiązaniem. Nasuwają się jednak tutaj wątpliwości, czy dorastające dziecko
może samodzielnie zadecydować o przyjęciu w ten sposób własności nieruchomości, co może
spowodować istotną zmianę jego sytuacji życiowej i wychowawczej (por. T. Sokołowski, Władza
rodzicielska…, s. 59 i n.).
8. Dopuszczalne jest przyznanie osobie o ograniczonej zdolności do czynności prawnych
statusu przedsiębiorcy oraz możliwości prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej
(por. P. Zaporowski, Czy przedsiębiorcą…, s. 37).
BRAK ZGODY PRZEDSTAWICIELA USTAWOWEGO
Art. 18. § 1. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności
do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od
potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela.
§ 2. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama potwierdzić
umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.
§ 3. Strona, która zawarła umowę z osobą ograniczoną w zdolności do czynności prawnych,
nie może powoływać się na brak zgody jej przedstawiciela ustawowego. Może
jednak wyznaczyć temu przedstawicielowi odpowiedni termin do potwierdzenia umowy;
staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu.
Zagadnienia ogólne
Art. 18
1. Funkcje regulacji zawartej w art. 18 mają na celu – po pierwsze – zapewnienie skutecznej
kontroli zawierania umów przez osobę o ograniczonej zdolności do czynności prawnych
i ochronę jej interesu majątkowego. Po drugie, pozwalają tej osobie na zawarcie umowy
i związanie kontrahenta w korzystnej dla siebie sytuacji, np. takiej, w której porozumienie się
z przedstawicielem zabrałoby tak wiele czasu, że minęłaby okazja do zawarcia takiej korzystnej
umowy. Potwierdzenia oświadczenia woli złożonego w umowie przez osobę mającą ograniczoną
zdolność do czynności prawnych może dokonać jej przedstawiciel ustawowy, czyli jedno
z rodziców lub oboje, opiekun lub też kurator lub sama osoba ograniczona w zdolności do
czynności prawnych – po uzyskaniu pełnej zdolności do tych czynności. Jeżeli umowę zawarła
osoba niepełnoletnia, może ją potwierdzić po uzyskaniu pełnoletności.
2. Potwierdzenie czynności przewidziane w art. 18 § 1 może być wyrażone uprzednio
przed zawarciem umowy, w chwili dokonania tej czynności prawnej albo następczo po jej
zawarciu. Forma wyrażenia zgody musi czynić zadość wymaganiom wskazanym w art. 63. Potwierdzenie
nie ma zastosowania w sytuacji, gdy na dokonanie czynności prawnej przez osobę
Piotr Nazaruk
53