kodeks cywilny - Gandalf

More documents

Recommendations

Info

Art. 34 Poglądy doktryny Księga I. Część ogólna 8. Przepis art. 33 1 odnosi się nie tylko do osobowych spółek handlowych oraz spółek kapitałowych w organizacji, lecz również do innych jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, którym przepis szczególny przyznaje zdolność prawną (por. M. Pazdan, Kodeks spółek…, s. 35). PODMIOTOWOŚĆ SKARBU PAŃSTWA Art. 34. Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nie należącego do innych państwowych osób prawnych. Zagadnienia ogólne 1. Pojęcie Skarbu Państwa jest związane z pojęciem państwa jako formy organizacji społeczeństwa, które realizuje wolę większości członków poprzez organy władzy. W powszechnym rozumieniu Skarb Państwa odnosi się do określenia prywatnoprawnej osobowości państwa związanej z realizacją jego zadań w obszarze stosunków cywilnoprawnych. Skarb Państwa jest zatem synonimem państwa, o ile występuje ono w obrocie cywilnoprawnym, będąc właścicielem, wierzycielem, dłużnikiem [J. Frąckowiak, w: M. Safjan (red.) System P.P., t. 1, 2009, s. 1059 i n.]. Skarb Państwa (fiscus) jest swoistą osobą prawną, która uzyskała osobowość prawną z mocy Kodeksu cywilnego. Istnieje tylko jeden Skarb Państwa i sam odpowiada za swoje zobowiązania, nie ponosząc odpowiedzialności za zobowiązania innych państwowych osób prawnych. 2. Regulacja art. 34 zawiera ogólną definicję Skarbu Państwa, jako dysponenta mienia w stosunkach cywilnoprawnych. Stanowiąc, że Skarb Państwa jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych, Minister Skarbu Państwa zajmuje szczególną pozycję w zakresie reprezentacji Skarbu Państwa, co reguluje ustawa z 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 493 ze zm.). 3. Reprezentacja Skarbu Państwa nie jest realizowana przez szczególne instytucje zarządzające, lecz właściwe państwowe jednostki organizacyjne (stationes fisci). Jednostki te, w odróżnieniu od Skarbu Państwa, nie mają osobowości prawnej. Skarb Państwa reprezentowany jest głównie przez organy administracji publicznej, które wykonują swoje władztwo w ramach kompetencji im ustawowo przyznanych. Wykonywanie praw i obowiązków cywilnoprawnych służy realizacji zadań publicznych, dla których organ władzy publicznej został powołany. Skarb Państwa może być również w sferze materialnoprawnej reprezentowany przez organy jednostek samorządu terytorialnego, np. starostę w odniesieniu do określonych ustawowo nieruchomości (art. 11 ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm.) czy urzędy skarbowe w odniesieniu do zobowiązań podatkowych (art. 13 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 749). Uprawnienie ich nie sięga jednak znacznie dalej niż wynika to wprost z przepisu upoważniającego do określonej reprezentacji. Zagadnienia szczegółowe i problemy praktyczne 4. Przy stosowaniu art. 34 i 44 1 k.c. należy mieć na względzie art. 3 ust. 2 u.z.w.u.SP, stanowiący, że „jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika, jakiej państwowej osobie prawnej przysługują prawa majątkowe do składnika mienia państwowego, prawa te przysługują Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa”. 78 Piotr Nazaruk
Tytuł II. Osoby 5. W odniesieniu do reprezentacji procesowej art. 67 § 2 k.p.c. wiąże tę zdolność Skarbu Państwa z działalnością jednostki organizacyjnej, której dotyczy określone roszczenie. Czynności procesowe w takim wypadku podejmuje organ tej jednostki lub organ nadrzędny nad tą jednostką. Przed Sądem Najwyższym wyłączne zastępstwo procesowe wykonuje Prokuratoria Generalna Skarbu Państwa. Podobna zasada reprezentacji obowiązuje w postępowaniu przed sądami powszechnymi, wojskowymi, administracyjnymi i polubownymi w sytuacji, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa 1 000 000 zł (art. 8 ust. 1 ustawy z 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Dz.U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.). Wybrane tezy z orzecznictwa 6. „Jednostka organizacyjna Skarbu Państwa ma jedynie tzw. zdolność cząstkową i jej funkcją jest reprezentowanie interesów Skarbu Państwa oraz podejmowanie za niego właściwych czynności” (uchwała składu 7 sędziów SN z 14 października 1994 r., III CZP 16/94, OSNC 1995, nr 3, poz. 40). 7. „Z mocy przepisu szczególnego, jakim jest art. 4 pkt 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami, starosta powiatu uzyskał status statio fisci Skarbu Państwa jako właściciela nieruchomości do gospodarowania tymi nieruchomościami, a więc podejmowania działań także w sferze cywilnoprawnej” (postanowienie SN z 9 sierpnia 2000 r., I CKN 843/00, LexPolonica nr 380637). 8. Trybunał Arbitrażowy, wydając wyrok wstępny w postępowaniu wszczętym przez Eureko B.V., w Brukseli, na podstawie umowy pomiędzy Królestwem Niderlandów i Rzeczpospolitą Polską o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji z 7 września 1992 r., uznał, że bez względu na wątpliwości wobec statusu Skarbu Państwa w świetle prawa polskiego odpowiedzialność za działania Ministra Skarbu Państwa wobec Eureko trzeba w świetle prawa międzynarodowego przypisać państwu polskiemu (wyrok ETS z 19 sierpnia 2005 r. w sprawie Eureko B.V. przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, wyrok częściowy, www.msp.gov.pl). Poglądy doktryny 9. Funkcjonuje on nie w sferze władztwa publicznego (imperium), mogąc nakazać lub zakazać rozmaitym osobom, pod groźbą sankcji, takich lub innych zachowań, lecz w sferze władztwa majątkowego (dominium), gdzie występuje w relacjach ze swoimi partnerami jako podmiot równorzędny. Dostrzec jednak trzeba pewne trudności w pełnym oddzieleniu sfery imperium od sfery dominium (M. Dziurda, Reprezentacja Skarbu…, s. 32 i n.). 10. Skarb Państwa jest nierozerwalnie związany z mieniem państwowym. Konstrukcja prawna Skarbu Państwa powstała w ślad za własnością publiczną (szerzej N. Gail, Skarb Państwa, s. 9 i n.). 11. Bezpośrednim źródłem kompetencji ministrów w stosunku do poszczególnych składników majątku państwa oraz źródłem umocowania do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa w danego typu sprawach są: 1) nominacja Prezydenta RP na podstawie art. 161 Konstytucji RP, 2) szczegółowy zakres działania ministra ustalony przez Prezesa Rady Ministrów oraz 3) przepisy ustaw szczególnych wyposażające dany podmiot w konkretne uprawnienia. Badając zakres umocowania wiceministrów (do zaciągania zobowiązań w imieniu państwa), należy odwołać się do przepisu art. 37 ust. 1 i 2 ustawy o organizacji i trybie prac Rady Ministrów (B. Krupa, Osoby uprawnione…, s. 15). PRZEPISY USTROJOWE Art. 35 Art. 35. Powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych określają właściwe przepisy; w wypadkach i w zakresie w przepisach tych przewidzianych organizację i sposób działania osoby prawnej reguluje także jej statut. Piotr Nazaruk 79
Page 2 and 3:
Kodeks cywilny Komentarz Jerzy Cisz
Page 4 and 5:
Spis treści Wykaz skrótów . ....
Page 6 and 7:
Spis treści Rozdział I. Przepisy
Page 8 and 9:
I. AKTY PRAWNE Wykaz skrótów k.c.
Page 10 and 11:
Wykaz skrótów u.o.u.o. - ustawa z
Page 12 and 13:
III. LITERATURA Wykaz skrótów 1.
Page 14 and 15:
Wykaz skrótów wilnego, red. nacz.
Page 16 and 17:
Przedmowa Kodeks cywilny jest jedny
Page 18 and 19:
Art. 1 Księga I. Część ogólna
Page 20 and 21:
Art. 1 Księga I. Część ogólna
Page 22 and 23:
Art. 2-3 Księga I. Część ogóln
Page 24 and 25:
Art. 3 Zagadnienia szczegółowe i
Page 26 and 27: Art. 5 Księga I. Część ogólna
Page 38 and 39: Art. 8 Zagadnienia szczegółowe i
Page 48 and 49: Art. 15-16 OGRANICZONA ZDOLNOŚĆ D
Page 56 and 57: Art. 22 1 Księga I. Część ogól
Page 58 and 59: Art. 23 Zagadnienia ogólne Księga
Page 68 and 69: Art. 30 Wybrane tezy z orzecznictwa
Page 82 and 83: Art. 39 Wybrane tezy z orzecznictwa
Page 84 and 85: Art. 40 Poglądy doktryny Księga I
Page 94: Art. 43 3 Księga I. Część ogól
show all

kodeks cywilny - Gandalf

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?