full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Ocena wybranych parametrów równowagi kwasowo-zasadowej i elektrolitów u narciarzy zjazdowych...
dzono na cykloergometrze Monark E895 Ergomedic
(Szwecja) zgodnie ze wskazaniami MacDougalla [2]
z początkowym obciążeniem 50 W, wzrastającym
co 3 minuty o kolejne 50 W z częstością powyżej
60 obr./min. Test prowadzono do odmowy wykonania
pracy przez badanego. Do pomiaru tętna zastosowano
sport tester S810 firmy Polar. Rejestracja parametrów
oddechowych rozpoczynała się na dwie minuty przed
wysiłkiem i była przerywana pięć minut po jego zakończeniu.
Pobór tlenu mierzono za pomocą analizatora
K4b 2 firmy COSMED (Włochy), rejestrującego parametry
krążeniowo-oddechowe, częstość skurczów serca
(HR, cykle/min), częstość oddechów (BF, cykle/min),
wentylację minutową płuc (VE, dcm 3 · min –1 ), zużycie
tlenu (VO 2
, dcm 3 · min –1 ), zużycie tlenu w przeliczeniu
na kg masy ciała (VO 2
/kg, cm 3 · kg –1 · min –1 ).
Badani z grupy narciarzy zjazdowych (n = 26) oraz
grupy kontrolnej II (n = 10), którą stanowili kandydaci
do sekcji sportowej, nieuprawiający wcześniej sportu,
wykonywali 30-sekundowy test Wingate na cykloergometrze
[4]. Właściwy test poprzedzała 5-minutowa
rozgrzewka, a obciążenie dobierano indywidualnie. W
badaniach została poddana ocenie: W tot – praca całkowita,
P max – moc maksymalna, FI – indeks spadku
mocy, t uz P max – czas uzyskania mocy maksymalnej,
t ut P max – czas utrzymania mocy maksymalnej.
W obu testach wysiłkowych materiałem badanym
była krew arterializowana, pobierana z opuszki palca
przed testem i w trzeciej minucie po zakończeniu wysiłku.
We krwi pełnej za pomocą analizatora RapidLab
248 (firmy Bayer) oznaczono: stężenie jonów wodorowych
(H + ), niedobór zasad (BE), prężność tlenu (pO 2
),
dwutlenku węgla (pCO 2
). Do oznaczenia stężenia
mleczanu (LA) zastosowano metodę enzymatyczną
– test dr Lange (Niemcy), wykorzystując do tego celu
Photometer LP400 Dr Lange. Parametry hematologiczne
we krwi oznaczano posługując się aparatem
ABX Micros OT 16. Stężenie elektrolitów Na + , K + oraz
Cl – oznaczono za pomocą analizatora Bayer 644.
Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej testem
t-Studenta.
Wyniki badań
Wyniki wskaźników wydolności beztlenowej mierzone
testem Wingate, wykonane w grupie narciarzy zjazdowych
i grupie kontrolnej I przedstawiono w tabeli 2.
Na podstawie wybranych parametrów określających
moc i pojemność fosfagenową oraz moc glikolityczną
wykazano, że grupa narciarzy zjazdowych charakteryzowała
się większą wartością mocy max i pracy całkowitej
oraz indeksem spadku mocy w stosunku do grupy kontrolnej,
nie były to jednak różnice istotne statystycznie.
Wyniki badań wydolnościowych grupy biatlonistów
i grupy kontrolnej II przedstawiono w tabeli 3.
Tabela 2. Wybrane wskaźniki mierzone w grupie narciarzy zjazdowych i grupie kontrolnej (test Wingate)
Table 2. Selected parameters measured in group of alpine skiers and control group (Wingate test)
Grupa
P max
(W/kg m.c.)
W tot
(J/kg m.c.)
t uz
(s)
t ut
(s)
FI indeks
(%)
s
Ht (%)
w
Narciarstwo
zjazdowe
10,11 ± 1,26 253,85 ± 27,77 6,33 ± 1,94 4,64 ± 1,27 17,50 ± 4,34 42,38* ± 2,52 43,70* ± 2,68
Kontrolna I 9,43 ± 0,69 240,22 ± 20,33 7,44 ± 1,30 4,44 ± 0,92 15,22 ± 3,35 46,78 ± 2,44 48,22 ± 2,17
* p ≤ 0,05 ( grupa badana / grupa kontrolna); s – przed wysiłkiem; w – po wysiłku
Tabela 3. Wybrane parametry mierzone w grupie biatlonistów i grupie kontrolnej (test progresywny)
Table 3. Selected parameters measured in group of biathlonists and control group (incremental test)
Grupa
VO 2
max
(ml/min/kg
m.c.)
HR max
(cykl/min)
RQ max
VE max
l/min
praca
kJ
s
Ht (%)
w
Biathlon 56,54 * ± 7,26 194,38 ± 3,50 1,19* ± 0,17 130,38 ± 25,85 203,56* ± 22,64 43,00 ± 3,45 45,46* ± 3,82
Kontrolna II 47,88 ± 4,95 189,47 ± 10,10 1,50 ± 0,12 136,42 ± 25,43 171,15 ± 39,81 44,88 ± 2,94 47,75 ± 2,78
* p ≤ 0,05 ( grupa badana / grupa kontrolna); s – przed wysiłkiem; w – po wysiłku
– 25 –