full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

More documents

Recommendations

Info

Piotr Kunysz, Beata Blachura Wstęp W krajach alpejskich (takich jak Francja, Niemcy, Włochy, Szwajcaria, Austria) ogromną popularnością wśród młodzieży i dorosłych cieszą się sporty zimowe. Ze względu na bliskość do gór wakacje zimowe są tam równie częste jak letnie, a popularność narciarstwa i dyscyplin zbliżonych rośnie [1]. Publikacje naukowe rzadko dotyczą skutków zdrowotnych rekreacyjnego uprawiania sportów zimowych. Znane są skutki aktywności fizycznej młodzieży w różnych wersjach działań ruchowych, rozpoznane są reakcje organizmu ludzkiego na wysiłek fizyczny podejmowany w wysokich górach. Dotyczy to jednak sportu wyczynowego, natomiast w wymiarze rekreacyjnym ten obszar wiedzy jest nadal mało zagospodarowany. Dość dokładnie rozpoznano reakcje organizmu na wykonywane w laboratorium wysiłki w różnym czasie trwania, mimo to wyniki badań Zatonia i innych zdają się utwierdzać nas w przekonaniu, że poza wspólnymi cechami reakcji układu krążenia lub mięśniowego na wysiłki, najbardziej różni je środowisko, w którym ruch się odbywa (temperatura, wilgotność, ruch powietrza, ciśnienie atmosferyczne) [2]. Według sugestii Zatonia, zjazd na nartach, poprzez silne emocjonalnie zaangażowanie w pokonywanie trasy, kontakt z prędkością i naturą, odwraca uwagę od wykonywanej w tym czasie pracy [3]. Autor ten twierdzi, że w zależności od posiadanej wprawy (umiejętności), rodzaju śniegu i ukształtowania terenu pobudzenie wysiłkiem podczas zjazdu może być krytycznie duże i małe. Wskazuje, że narciarze o sporym zasobie umiejętności są w stanie doprowadzić czynności oddychania i krążenia do poziomu maksymalnego, co wiąże się też z granicznym stężeniem mleczanu, już po wysiłku czterdziesto- do pięćdziesięciosekundowym [3, 4]. Osoby o niskich umiejętnościach czerpią energię do pracy mięśni głównie z przemian tlenowych. Daje to jednak 60-70% pobudzenia organizmu. Z punktu widzenia obiektywnych korzyści można uznać, że zmiana klimatu z nizinnego na górski (z czym zwykle kojarzy się narciarstwo czy snowboarding) wpływa na organizm człowieka bodźcowo – rozwijająco. Ostry górski klimat, podawany jako wzorzec, stanowi czynnik stymulujący procesy odpornościowe. Wprawdzie dotyczą one profesjonalnego narciarstwa, ale osoby pozostające w długim czasie (kilku, kilkunastu dni) pod wpływem niskiego zmiennego ciśnienia rozwijają – szczególnie podczas wykonywanych w tych warunkach wysiłków – szerokie zdolności adaptacyjne, podobnie jak trenujący zawodnicy. Badania na ten temat prowadził w Polsce Zatoń [4]. Wynika z nich, że wysiłki towarzyszące zjazdom narciarskim stanowią silny bodziec adaptacyjny, tym silniejszy, im bardziej zaawansowany jest narciarz. W światowej literaturze nie ma jednak danych o wpływie uprawiania snowboardingu na organizm. Celem pracy było ustalenie, jak zmienia się w efekcie pięciodniowego szkolenia skład ciała oraz wskaźnik BMI snowboardzistów w zależności od poziomu zaawansowania. Postawione pytania badawcze były następujące: 1. Czy następują zmiany wskaźnika BMI oraz poszczególnych elementów składu ciała w ciągu pięciodniowego szkolenia snowboardowego? 2. Czy zmiany wskaźnika BMI oraz składu ciała są różne w zależności od poziomu zawansowania grupy? Materiał i metody W badaniach wzięło udział 64 studentów II roku studiów stacjonarnych AWF Wrocław. Spośród wszystkich badanych osób 41 to studenci kierunku wychowanie fizyczne, 23 osoby – kierunku turystyka i rekreacja. Badani podzieleni zostali na 2 grupy – snowboardzistów początkujących (rozpoczynali dopiero naukę) oraz snowboardzistów jeżdżących (jeździli na snowboardzie przed obozem). W grupie osób początkujących znalazło się 15 kobiet i 19 mężczyzn, w grupie osób jeżdżących – 15 kobiet i 15 mężczyzn. Obie grupy realizowały ten sam program zajęć, który obejmował naukę i doskonalenie ewolucji I stopnia systematyki PZS. Zajęcia prowadzone były na tych samych stokach przez instruktorów oraz wykładowców PZS. Szczegółową charakterystykę badanych zawarto w tabeli 1. Badania przeprowadzono wykorzystując wagę elektroniczną, model TBF-300P firmy Tanita. Dokładność pomiaru masy ciała, masy tkanki tłuszczowei, beztłuszczowej masy ciała oraz ogólnej objętości wody w organizmie wynosi 0,1 kg. Dokładność pomiaru tkanki tłuszczowej jest na poziomie 0,1%. Za pomocą urządzenia TBF-300P dokonano następujących pomiarów: BMI (Body Mass Index), FAT% (procent tłuszczu w organizmie [%]), FAT MASS (masa tkanki tłuszczowej [kg]), FFM (masa tanki beztłuszczowej [kg]), TBW (objętość wody w organizmie [kg]) [5,6]. Pomiar za pomocą urządzenia TBF-300P wykonywany był w pierwszym dniu obozu, po przyjeździe badanych – 52 –
Zmiany wskaźnika BMI oraz składu ciała snowboardzistów w efekcie pięciodniowego szkolenia... Tabela 1. Charakterystyka badanych osób Table 1. Characteristics of participants Grupa badanych Liczebność Wiek x ± sd Wysokość ciała x ± sd [cm] Masa ciała x ± sd [kg] Początkujący 34 20,50 ± 0,82 174,20 ± 9,33 66,55 ± 11,16 Jeżdżący 30 20,86 ± 1,30 175,06 ± 9,63 68,95 ± 11,24 Ogółem 64 20,67 ± 1,08 174,60 ± 9,41 67,67 ± 11,17 osób, o godz. 21:00 oraz w piątym dniu obozu (po pięciu pełnych dobach pobytu w górach oraz pięciu dniach zajęć), również o godz. 21:00. Każdorazowo badania przeprowadzała ta sama osoba, w tym samym pomieszczeniu przy zachowaniu tych samych warunków pomiaru. Zebrane dane poddane zostały analizie statystycznej za pomocą programu STATISTICA w Centrum Informatycznym AWF Wrocław. Dokonana została analiza liczebności badanych grup, wyliczone zostały średnie oraz odchylenia standardowe badanych cech, a także przeprowadzono porównanie pomiarów w grupach testem t-Studenta. Wyniki badań Wartości średnie masy ciała w badanych grupach wskazują, iż w obu przypadkach (grupa początkująca i jeżdżąca) nastąpił wzrost masy ciała w trakcie pięciodniowego szkolenia snowboardowgo (sześciodniowego pobytu w górach). Większy wzrost nastąpił w grupie osób początkujących (ryc. 1). Ze średniej wartości początkowej 67,03 kg nastąpił wzrost do wartości 67,52 kg, a dokonane obliczenia statystyczne potwierdziły istotność statystyczną tych zmian (tab. 2). W grupie osób jeżdżących zanotowano również wzrost masy ciała, jednak zmiany te były bardzo małe i okazały się nieistotne statystycznie (ryc. 1, tab. 3). Analogicznie do zmian wartości masy ciała w badanych grupach zmieniły się wartości wskaźnika BMI. W obu grupach (początkująca i jeżdżąca) nastąpił wzrost wskaźnika BMI w trakcie pięciodniowego szkolenia snowboardowgo. Większy wzrost był w grupie osób początkujących (ryc. 2). Ze średniej wartości początkowej 21,94 kg nastąpił wzrost do wartości 22,11 kg, a dokonane obliczenia statystyczne potwierdziły istotność statystyczną tych zmian (tab. 2). W grupie osób jeżdżących również zanotowano wzrost wskaźnika BMI, jednakże zmiany te były bardzo małe i okazały się nieistotne statystycznie (ryc. 2, tab. 3). Ryc. 1. Masa ciała badanych grup przed i po szkoleniu Fig. 1. Groups of participants – body mass before and after the training – 53 –
Page 1 and 2: KOMITET REHABILITACJI, KULTURY FIZY
Page 3 and 4: ANTROPOMOTORYKA ISSN 1731-0652 KOMI
Page 5 and 6: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 SP
Page 7 and 8: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 OD
Page 9: Od Redakcji zjawisk auksologicznych
Page 12 and 13: Informacje dla autorów scripts sub
Page 14 and 15: Information for the Authors Example
Page 17 and 18: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 CH
Page 19 and 20: Changes of parameters of physical c
Page 21 and 22: Changes of parameters of physical c
Page 23 and 24: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 OC
Page 25 and 26: Ocena wybranych parametrów równow
Page 27 and 28: Ocena wybranych parametrów równow
Page 29 and 30: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 AN
Page 31 and 32: Analiza zmian poziomu wydolności f
Page 33: Analiza zmian poziomu wydolności f
Page 36 and 37: Przemysław Bujas, Dariusz Tchórze
Page 43 and 44: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 EF
Page 45 and 46: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 47 and 48: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 49: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 54 and 55: Piotr Kunysz, Beata Blachura Tabela
Page 56 and 57: Piotr Kunysz, Beata Blachura
Page 58 and 59: Piotr Kunysz, Beata Blachura wietrz
Page 60 and 61: Beata Blachura to make progress is
Page 62 and 63: Beata Blachura Tabela 2. Odpowiedzi
Page 64 and 65: Beata Blachura okazał się równie
Page 67 and 68: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 WZ
Page 69 and 70: Wzajemne relacje pomiędzy równowa
Page 75: Wzajemne relacje pomiędzy równowa
Page 78 and 79: Dariusz Tchórzewski, Przemysław B
Page 87 and 88: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 R
Page 89 and 90: Różnice w poziomie sprawności mo
Page 95: POLEMIKI I DYSKUSJE DISCUSSIONS
Page 98 and 99: Adam Haleczko, Leszek Korzewa, Ewa
Page 100 and 101: Adam Haleczko, Leszek Korzewa, Ewa
Page 102 and 103:
Adam Haleczko, Leszek Korzewa, Ewa
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 115 and 116:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 S
Page 117 and 118:
Słów kilka o habitualnej aktywno
Page 119 and 120:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 KO
Page 121:
Koordynacja ruchowa w badaniach pro
Page 125:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 KO
show all

full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?