full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Helena Elegańczyk-Kot, Barbara Pospieszna, Katarzyna Domaszewska<br />
Tabela 3. Wpływ okresu rocznego cyklu treningowego na parametry wydolności beztlenowej<br />
Table 3. The yearly training cycle changes in anaerobic physical capacity parameters<br />
Parametr I termin II termin III termin<br />
Moc max [wat] 874 894 617<br />
Wskaźnik spadku mocy [%] 22 21 28<br />
Czas uzyskania mocy max [s] 3,99 3,81 3,15<br />
Czas utrzymania mocy max [s] 3,64 4,27 3,29<br />
kolejnych okresów treningowych. Tętno maksymalne<br />
podlegało niewielkim okresowym wahaniom, wartości<br />
najwyższe wykazało w okresie przygotowawczym (termin<br />
II).<br />
W tabeli 3 zestawiono parametry charakteryzujące<br />
wydolność beztlenową alpejczyka. Moc maksymalna<br />
osiągana przez zawodnika w trakcie trzech terminów<br />
badań była najniższa w czasie ostatniego z nich.<br />
Parametr ten osiągnął najwyższą wartość w okresie<br />
przygotowawczym rocznego cyklu treningowego.<br />
Wskaźnik spadku mocy natomiast swą najwyższą wartość<br />
osiągnął w trakcie ostatniego terminu badań. Czas<br />
uzyskania mocy maksymalnej podczas testu Wingate<br />
ulegał sukcesywnemu skracaniu w analizowanym roku<br />
treningowym. Czas utrzymania mocy maksymalnej był<br />
najdłuższy w okresie przygotowawczym, najkrótszy natomiast<br />
w okresie startowym.<br />
3. Dyskusja i wnioski<br />
Doniesienia literaturowe wskazują na zmieniający się<br />
w ostatnich latach model antropometryczny narciarzy<br />
alpejskich. Zawodnicy z czołówki rankingów, ze względu<br />
na ewoluującą technikę pokonywania trasy, są wyżsi<br />
i ciężsi od swoich poprzedników [6, 2, 5]. Zarówno<br />
wzrost, jak i masa ciała badanego zawodnika odpowiadają<br />
analogicznym wartościom zmierzonym w grupie<br />
reprezentantów USA, znajdujących się na międzynarodowym<br />
poziomie wyczynu sportowego, którzy zdobyli<br />
punkty w Pucharze Świata lub Europy [3].<br />
Masa ciała oraz wskaźnik BMI badanego zawodnika<br />
uległy nieznacznemu obniżeniu w trakcie rocznego<br />
cyklu treningowego, co wiąże się z zastosowaniem<br />
coraz większych obciążeń treningowych w kolejnych<br />
etapach szkolenia. Zmieniający się zakres i charakter<br />
bodźców treningowych jest również główną przyczyną<br />
zmian poziomu wydolności tlenowej badanego. Jej<br />
poziom w kolejnych analizowanych terminach badań<br />
ulegał obniżeniu, co można tłumaczyć zwiększaniem<br />
udziału elementów siłowych i szybkościowych zastosowanych<br />
w treningu sportowym. Niemniej jednak poziom<br />
VO 2<br />
max u zawodnika w porównaniu do wyników światowej<br />
klasy narciarzy był stanowczo niższy. Według<br />
piśmiennictwa, wartość VO 2<br />
max u niektórych zawodników<br />
wynosi ponad 70 ml O 2<br />
/min/kg, przy czym przeciętnie<br />
wartości VO 2<br />
max dla mężczyzn odnoszących<br />
sukcesy narciarskie wahają się w przedziale 60–70 ml<br />
O 2<br />
/min/kg [6, 7, 8, 3]. W przypadku badanego zawodnika,<br />
w celu zwiększenia wydolności tlenowej, zaleca się<br />
zatem położenie większego nacisku na komponentę<br />
wytrzymałościową w początkowych okresach rocznego<br />
cyklu treningowego.<br />
Spośród wielu różnych testów oceniających wydolność<br />
beztlenową test Wingate wciąż pozostaje najczęściej<br />
stosowanym w grupie narciarzy alpejskich [7, 5, 3].<br />
Wynik tego testu informuje przede wszystkim o zasobie<br />
fosfokreatyny w organizmie zawodnika oraz o możliwościach<br />
pozyskiwania energii z procesów glikolizy beztlenowej<br />
[8]. Narciarz, którego wyniki są przedmiotem<br />
analizy, w pierwszych dwóch terminach badań osiągał<br />
moc maksymalną na poziomie porównywalnym z innymi<br />
zawodnikami klasy mistrzowskiej, opisanymi w dostępnej<br />
literaturze (874 i 894 vs. 896 [2] i 836 ± 26<br />
W [3]). Znaczne obniżenie wartości szczytowej mocy<br />
w trzecim terminie badań świadczyć może o kumulacji<br />
zmian zmęczeniowych w organizmie, spowodowanych<br />
wyczerpującym okresem startowym. Znaczny poziom<br />
zmęczenia uwidocznił się również przez zwiększenie<br />
wskaźnika spadku mocy oraz obniżenie czasu utrzymania<br />
mocy maksymalnej w ostatnim terminie badań,<br />
w stosunku do dwóch pierwszych. Skrócenie czasu<br />
uzyskania mocy maksymalnej (w ostatnim terminie zanotowano<br />
najniższą wartość) można tłumaczyć specyfiką<br />
okresu startowego, w którym zawodnik powinien<br />
rozwijać największą moc w jak najkrótszym czasie od<br />
momentu startu. Wyniki testu Wingate wskazują na<br />
dość poprawny dobór obciążeń treningowych w dwóch<br />
pierwszych terminach badań. Niemniej jednak z anali-<br />
– 32 –