full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Ivan Čillik, Ľubomír Král
part in the ski training were divided in two groups A2 (9 participants) and B2 (9 participants). During teaching
there were used the methodical techniques according to Austrian ski school.
Participants of groups A1 and A2 mastered the basic stage of ski teaching in 325 minutes (5 hours 25 min)
in average. Participants of groups B1 and B2 mastered the basic stage of ski teaching in 16 hours by using the
methodology of teaching skiing on ski 10–15 cm shorter than a stature with the use of snow plow turn.
The students – group A2, who were training on short ski, arrived at better average final time: they were 0,92
seconds faster than the students of group B2.
The results confirmed higher effectiveness of teaching skiing to beginners on short ski, on gradually protracting
ski (groups A1, A2).
Wstęp
Jak wykazuje historia narciarstwa, narty krótkie zaprojektowano
i wprowadzono do użytku w dwu istniejących
niezależnie od siebie centrach. I tak w USA krótkich
nart zaczął używać w 1938 roku amerykański łyżwiarz
figurowy Jimmy Maden, który po doznanej kontuzji
zaczął jeździć na nartach dla dzieci. W późniejszym
czasie zaprojektował on narty z zagiętymi piętkami
(double-ended ski) i wprowadził je do narciarstwa akrobatycznego
oraz nauki jazdy dzieci [1]. Nieco wcześniej,
bo w 1930 roku, pojawiły się na terenie Alp tzw.
firngleitery, czyli narty do jazdy po firnie przeznaczone
dla alpinistów; były to wykonane domowym sposobem
narty o długości 50–90 cm [2].
W 1940 roku krótkie narty weszły do użycia w środowisku
szkół narciarskich, a konkretnie w Kitzbühlskiej
Szkole Narciarstwa. W pełni wykorzystano je do nauki
jazdy w 1951 roku, kiedy to dyrektor Karl Koller stworzył
klasę nauki jazdy na krótkich nartach, a w 1952 roku
opracował odpowiedni system nauki. Przy tej okazji
szkoleniowiec ten wymienił zalety używania tego typu
nart zarówno przez początkujących, jak i bardziej zaawansowanych
narciarzy. Koller podkreślił również,
iż stosowanie krótkich nart pozwala zwalczyć strach,
który w trakcie nauki jazdy stanowi jeden z największych
problemów u początkujących narciarzy. W latach
1954–1959 w Kitzbühlskiej Szkole Narciarstwa rozwijała
się metoda nauki jazdy na nartach o rosnącej długości
[1].
Krótkie narty i narty o rosnącej długości stały się
przedmiotem zainteresowania uczestników kongresu
INTERSKI w Aspen w 1968 roku. Wielkim propagatorem
ich stosowania był prof. George Twardokens
z Uniwersytetu w Nevadzie, który zajmował się metodą
GLM (graduated length method), czyli metodą
stopniowego zwiększania długości nart podczas nauki
jazdy. Po kongresie metodę tę przyjęto także w DVS
Schilehrplan – planie nauki Niemieckiego Związku
Narciarstwa [3].
Współcześnie z metodyką nauki jazdy na krótkich
nartach spotykamy się najczęściej w szkołach
narciarskich w USA. Jej gwarantem jest PSIA –
Stowarzyszenie Profesjonalnych Nauczycieli Jazdy na
Nartach w Ameryce, które posługuje się w tym przypadku
nazwą: short ski teaching approach [4].
W ostatnich latach w narciarstwie odnotowano wyraźny
postęp jeśli chodzi o jakość sprzętu. Używane
współcześnie narty carvingowe – znacznie krótsze
i o wiele bardziej taliowane niż to było wcześniej – wymagają
przystosowania techniki oraz metodyki jazdy
na nartach.
Obecnie nauka jazdy na nartach, uwzględniając ten
postęp, oferuje technikę carvingową z zastosowaniem
nowych taktyk metodycznych.
W 2001 roku mgr Wallner i prof. Wörndle opracowali
metodykę austriackiej szkoły narciarskiej [5].
Austriacka szkoła narciarska oferuje atrakcyjne programy
nauczania dla wszystkich kategorii wiekowych
w zależności od stopnia zaawansowania. Nauka jazdy dla
początkujących pozwala szybko i bezpiecznie opanować
łuki carvingowe i krótkie łuki przez naukę jazdy na nartach
krótszych od wzrostu danej osoby (allround carvingowych)
lub dzięki nauce jazdy na krótkich nartach [5]. Jedna z podstawowych
różnic między tymi dwiema metodami polega
na stosowaniu techniki pługu podczas nauki jazdy u osób
początkujących – na krótkich nartach kursanci robią postępy
bez stosowania techniki pługu (ryc. 1).
Celem niniejszego artykułu jest porównanie efektywności
nauki jazdy na nartach u osób początkujących:
na krótkich nartach (poniżej 100 cm), jak i na
o stopniowo rosnącej długości (narty K) w grupach A1
– uczniowie szkoły narciarskiej i A2 – uczestnicy kursu
narciarstwa w szkole średniej oraz na nartach o 10–15
cm krótszych od wzrostu danej osoby (narty D) w grupach
B1 – uczniowie szkoły narciarskiej i B2 – uczestnicy
kursu narciarstwa w szkole średniej. Efektywność
nauki jazdy porównamy na podstawie:
• różnicy długości czasu nauki pozwalającej na opanowanie
podstawowego etapu,
– 44 –