full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

More documents

Recommendations

Info

Przemysław Bujas, Dariusz Tchórzewski, Leszek Gargula (a może przede wszystkim) z typowej zwłaszcza dla Polski „rejonizacji” sportów zimowych, w wyniku której łatwiej trafiają do tych dyscyplin osoby z terenów górzystych i wiejskich niż mieszkańcy dużych aglomeracji. Można zatem przypuszczać, że w odniesieniu do wskaźników somatycznych mamy do czynienia z pewną negatywną selekcją (napływem osób mniej rosłych). Źródeł tego stanu rzeczy należy upatrywać w wielokrotnie potwierdzanych – nawet w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX w. – ujemnych korelacjach pomiędzy stopniem urbanizacji a parametrami somatycznymi [10, 12]. Trudno zatem jednoznacznie przesądzać o tym, czy stwierdzone w badaniach średnie wartości wskaźników somatycznych są rzeczywiście optymalne dla osiągania sukcesów w sportach zimowych, czy też jest to efekt oddziaływania – być może nawet niekorzystnego – czynników demograficznych i społecznych. Opisany obraz morfologiczny badanej populacji w przełożeniu na wyniki testów sprawności staje w opozycji do wielokrotnie opisywanych korzystnych relacji somatyki z motoryką. Obserwacje wielu autorów, wskazujące na silne związki (nawet wręcz prostoliniowe) pomiędzy wyższymi parametrami somatycznymi a wynikami testów, z naszego punktu widzenia nie znajdują potwierdzenia [3, 10, 11, 13]. Może to wskazywać na mniejsze niż się powszechnie wydaje znaczenie wyższych parametrów somatycznych dla osiągniętego wyniku w sportach zimowych [9]. Mniejsze zróżnicowanie parametrów somatycznych w grupie kobiet niż mężczyzn można wyjaśnić mniejszą ekosensytywnością cech somatycznych u tej właśnie płci. Większe w tej grupie zróżnicowanie poziomu wyników testów potwierdza natomiast obserwacje wielu autorów [3, 10, 11] o wcześniejszym regresie niestymulowanej sprawności u kobiet niż to ma miejsce u mężczyzn, zwłaszcza w wypadku tych zdolności, które wcześniej osiągają apogeum i zarazem wcześniej podlegają inwolucji (skok w dal i wyliczana na jego podstawie MPA) [10]. Nie bez znaczenia pozostaje tu fakt większego udziału masy tłuszczu w globalnej masie ciała u kobiet nietrenujących, co – jak wielokrotnie podkreślano – jest negatywnie skorelowane z wynikami większości testów motorycznych (zwłaszcza bazujących na MMA i VO 2 max) [7, 10]. Analiza wyników testów oparta na wartościach unormowanych wskazuje jednocześnie, że u obydwu płci ujawnia się znacząca (większa niż w sprawdzianach, które oceniają zdolności szybkościowe czy koordynację) przewaga osób trenujących nad nietrenującymi w próbach badających różne aspekty wytrzymałości (odporność mięśnia na zmęczenie i VO 2 max). Może to świadczyć o istnieniu pewnej hierarchii zdolności motorycznych w sportach zimowych. Wnioski Analiza uzyskanych wyników pozwala na sformułowanie następujących wniosków: 1. Parametry somatyczne kandydatów do ZSMS w Zakopanem zbliżone są do średniej populacji ogólnopolskiej, a jednocześnie niższe niż w aglomeracjach wielkomiejskich. 2. We wszystkich testach motorycznych stwierdzono przewagę kandydatów do zakopiańskiej szkoły nad ich rówieśnikami. 3. Wielkość dymorfizmu, zwłaszcza w obszarze sprawności, jest mniejsza wśród sportowców niż ich nietrenujących rówieśników. 4. Większe zróżnicowanie wskaźników sprawności zaobserwowano u kobiet niż u mężczyzn. PIŚMIENNICTWO • LITERATURE [1] Naglak Z: Metodyczne aspekty doboru i selekcji dzieci i młodzieży do sportu kwalifikowanego. Zeszyty Naukowe, Wrocław, AWF, 1989. [2] Śledziewski D, Kuder A: Dobór do sportu i wybór najlepszych z dobrych na wszystkich etapach rozwoju sportowego zawodnika. Trening, 2001; 3. [3] Mleczko E, Ozimek M: Rozwój somatyczny i motoryczny młodzieży krakowskiej między 15 a 19 rokiem życia z uwzględnieniem czynników środowiskowych. Studia i Monografie, Kraków, AWF, 2000; 14. [4] Stupnicki R, Przewęda R, Milde K: Centylowe siatki sprawności fizycznej polskiej młodzieży wg testów Eurofi t. Warszawa, AWF, 2003. [5] Eurofit. Europejski Test Sprawności. Przekład z j. angielskiego H. Grabowski, J. Szopa. Wyd. Skryptowe, Kraków, AWF, 1988; 103. [6] Żak S: Zdolności kondycyjne i koordynacyjne dzieci i młodzieży z populacji wielkomiejskiej na tle uwarunkowań somatycznych i aktywności ruchowej. Wydawnictwo Monografi czne, Kraków, AWF, 1991; 43. [7] Januszewski J: Zmienność ontogenetyczna maksymalnej pracy anaerobowej – wyniki badań porównawczych. Antropomotoryka,1992; 8. [8] Szopa J: Zmienność ontogenetyczna, zróżnicowanie środowiskowe oraz genetyczne uwarunkowania rozwoju komponentów ciała w populacji wielkomiejskiej w wieku – 40 –
Ocena poziomu rozwoju morfofunkcjonalnego kandydatów do ZSMS w Zakopanem na tle populacji rówieśniczej 7–62 lat. Wydawnictwa Monografi czne Kraków, AWF, 1985; 25. [9] Cięszczyk P, Stępiński M: W jaki sposób proces doboru wstępnego do piłki nożnej różnicuje kandydatów na tle innych dyscyplin sportowych i osób nietrenujących. Antropomotoryka, 2007; 37: 83–94. [10] Szopa J, Mleczko E, Żak S: Podstawy antropomotoryki. Warszawa – Kraków, PWN, 1996. [11] Osiński W: Antropomotoryka. Poznań, AWF, 2000. [12] Bielicki T, Szklarska A, Welon Z, Brajczewski C: Nierówności społeczne w Polsce: antropologiczne badania poborowych w trzydziestoleciu 1965–1995. Wrocław, Zakład Antropologii PAN, 1997. [13] Bora P, Mleczko A: Nabór i selekcja wstępna do sportu w świetle badań morfofunkcjonalnych dzieci w wieku 10 lat w Stalowej Woli w latach 1977–1987; w Żarek J (red): Sport w badaniach naukowych. Zeszyty Naukowe, Kraków, AWF, 1991; 65: 29–47. – 41 –
Page 1 and 2: KOMITET REHABILITACJI, KULTURY FIZY
Page 3 and 4: ANTROPOMOTORYKA ISSN 1731-0652 KOMI
Page 5 and 6: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 SP
Page 7 and 8: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 OD
Page 9: Od Redakcji zjawisk auksologicznych
Page 12 and 13: Informacje dla autorów scripts sub
Page 14 and 15: Information for the Authors Example
Page 17 and 18: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 CH
Page 19 and 20: Changes of parameters of physical c
Page 21 and 22: Changes of parameters of physical c
Page 23 and 24: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 OC
Page 25 and 26: Ocena wybranych parametrów równow
Page 27 and 28: Ocena wybranych parametrów równow
Page 29 and 30: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 AN
Page 31 and 32: Analiza zmian poziomu wydolności f
Page 33: Analiza zmian poziomu wydolności f
Page 36 and 37: Przemysław Bujas, Dariusz Tchórze
Page 38 and 39: Przemysław Bujas, Dariusz Tchórze
Page 43 and 44: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 EF
Page 45 and 46: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 47 and 48: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 49: Efektywność nauki jazdy na nartac
Page 52 and 53: Piotr Kunysz, Beata Blachura Wstęp
Page 54 and 55: Piotr Kunysz, Beata Blachura Tabela
Page 56 and 57: Piotr Kunysz, Beata Blachura
Page 58 and 59: Piotr Kunysz, Beata Blachura wietrz
Page 60 and 61: Beata Blachura to make progress is
Page 62 and 63: Beata Blachura Tabela 2. Odpowiedzi
Page 64 and 65: Beata Blachura okazał się równie
Page 67 and 68: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 WZ
Page 69 and 70: Wzajemne relacje pomiędzy równowa
Page 75: Wzajemne relacje pomiędzy równowa
Page 78 and 79: Dariusz Tchórzewski, Przemysław B
Page 87 and 88: NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 R
Page 89 and 90: Różnice w poziomie sprawności mo
Page 91 and 92:
Różnice w poziomie sprawności mo
Page 93 and 94:
Różnice w poziomie sprawności mo
Page 95:
POLEMIKI I DYSKUSJE DISCUSSIONS
Page 98 and 99:
Adam Haleczko, Leszek Korzewa, Ewa
Page 100 and 101:
Page 102 and 103:
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
Page 112 and 113:
Page 115 and 116:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 S
Page 117 and 118:
Słów kilka o habitualnej aktywno
Page 119 and 120:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 KO
Page 121:
Koordynacja ruchowa w badaniach pro
Page 125:
NR 43 AN TRO PO MO TO RY KA 2008 KO
show all

full text - Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?