Nr 270, grudzień 1976 - Znak

KS. ANDRZEJ ZUBERBIER·dziedzinie np. przez Evansa i Ladriere'a, a oparte na ustaleniachAustina, Sq godne najwyzszej uwagi.Za pilne przeto zadanie zar6wno osobiste, jak i teologii dzisiejszejuwazam staranne wnikanie w mysl wsp61czesnq i kontynuowaniez ni '1 dialogu w oparciu 0 podstawowe kryteria teologiczne, nie zasob ron ~ uj~c teologli nowozytnej czy tzw. neoscholastycznej. Za nieporozumieniez punktu widzenia teologicznego uwaiam odrzucanienowych uj~c teologicznych, powstalych z inspiracji dzisiejszych filozofii,dlatego tylko, ze zdajq si~ bye niezgodne z perypatetycznq filozofiqbytu. Podobnie zresztq za nieporozumienie uwazam odrzucaniedotychczasowych uj~e teologicznych dlatego tylko, ze wiqzq si~ z t '1wla.§nie filozofiq bytu.Na temat "dawniej" i "dzis" wiary i teologii, kt6rej jestem swiadkiem,trzeba powiedziec przynajmniej jeszcze jedno. Poslugujqc s i~zdaniem Paula Ricoeura, "quelque chose est perdue, irremediablementperdu, l'immediatete de la croyance" - cos zostalo utracone,nieodwracalnie utracone: bezposredniosc wierzenia. Idzie tu 0 wierzeniew to, co czytamy w BiblE, b~dqcej zr6dlem objawienia. Biblia,w t ym takze i Nowy Testament i Ewangelie, stanowi wyr,az wiaryIzraela, a potem Kosciola pierwotnego. Ewangelie i inne pisma biblijne m6wiq prawd~, lecz dost~p do niej prowadzi poprzez poznanierodzaju l:iterackiego, w jakim zostaly napisane, i historii ich powstania,i ty;ch wszystkich czynnik6w, kt6re okreslaly pisarskq dzialalnoscieh autor6w. EwangeHe i inne pisma biblijne podajq nam histor i~,lecz dost~p do tej historii posiadamy jedynie przez interpretacj ~wiary pierwszych pokole6 wyznawc6w Jezusa,a wi~c tego srado­"liska, w kt6rym Ewangelia byla gloszona, a Ewangelie napisane.Wiqze si~ to z wieloma r6inymi sprawami. W moim osobistymdoswiadczeniu i pamip,ci znajduj~ przede wszystkim dwie : mit i rodzajeliterackie.Nazwanie jakiegos podania biblijnego mitem przyjmowalbym dawniej jako uwlaczajqce prawdzie Biblii. Dziedziczylem poj~cie mitujako opowiesci fantastycznej, basniowej, stojqcej w zasadniczej opozycjido prawdy i historii. Literatura religioznawcza i antropologicznaodkryla jedna'k mit jako wlasciwq i niezastqpionq form~ spolecznegoujawniania ostatecznej sytuacji czlowieka, tzn. sytuacji wynikajqcejz uswiadomienia sobie przez czlowieka swego miejsca wewszechSwiecie, podstaw i granic wlasnej egzystencji. Nauczyly mnietego Szkice z teorii kultury Malinowskiego. Byl to rok 1958. P6Zniejjeszcze Eliade, Ricoeur... Tak rozumiany mit nie przeciwstawiasi~ prawdzie, ani historii, a choc historii me przedstawia, to swymznaczeniem - we