Nr 270, grudzień 1976 - Znak

SW/ADKOWIE HISTORII STANIStAW VINCENZSPOTKANIE Z CHASYDAMIW rurueJszym artykule 1, k tory zrazu byl pomysla.'1Y jako ustnainformacja dla m alego grona niemieckich przyjaciol, chcialbym ukazaccharakterystyczne, zywe, lokalne momenty chasydyzmu, ktorew dotychczasowym piSmiennictwie nie znalazly wyrazu. Przezylemje osobiscie i dlatego, mimo ze nie jestem Zydem, przynajmniej czt;­~ici owo cz u j~ si~ uprawniony do zabrania glosu na temat ruchu, ktoregokorzenie tkwil\ tak gl~boko w zydostwie. Wielu uczyni mi z tegozasadniczy zarzut. Takze i ja - w przeciwienstwie do jeszczerozpowszechnionego pogll\du - uwazam, ze w przypadku tak intymnychprzezyc, jakimi Sq przezycia religijne, konfesyjna oraz tradycyjnaprzynaleznose nie w yklucza obiektywizmu; owszem, sqdz~,ze bardziej a na, anizeli wev.rn~trzn y ch16d, oboj~tnose czy nawetobeose, otwiera zrozumienie ich sensu. WlaSnie fakt, ze osobiscieznam zjawisko z m ojej ojezyzny we Wschodnieh Karpatach, ze juzw moim dziecinstwie cos takiego dane mi bylo przezye, jest mojl\legitymacja,. Chasydyzm nie jest mi obey - chociaz. jego opis domagasi~ ode mnie wysilku, ktory zastl\pi tradycyjnl\ iniejacj~. Wewn~ tr z na obeenosc doswiadczen oraz obrazow daje pewnq r~kojmi~,ze opis m 6j nie w ywodzi si~ z lektury 1 ze nie mieszam ani niepodmieniam w nim zjawisk wzi~tych z innej, pokrewnej mistyki.Trzeba jeszeze wskazac na dwie inne trudnosci: chasydyzm bylzawsze w swojej historii religiq ubogieh. W tym zresztl\ lezalajego sila. Domagal si~ on bowiem przemiany potrzebnej do modlitwyoraz do pobomego obchodzenia swiqt, jakiegos skoku, odejsciaod malyeh spraw, od prozaicznych, codziennych trosk. Tym zas, ktorzynigdy nie byli naprawd~ ubodzy, trudno bylo ustawie si~w punkcie wyjsciowym chasydyzmu. Chasydzi byli "ubodzy" nietylko w znaczeniu materiabym, lecz takze i duehowym, skromni,prosci. Uczonym sprawialo to podwojnl\ trudnose w zanurzeniu si~w ow zar modlitwy oraz religijnego ich przeiycia bez rownoczesne­1 Wedlu g teks tu B egegnung m it Chussid i m, w K airos, Zeitschrift fur R etigtonswissenschaftund 'l' heoLOg!e, 1/ 1961, Salzburg, Ot to Mu ller Verlag.1689