Leszek RudakUniwersytet WarszawskiRozdział 15Projekt najmniejszej jednostkidydaktycznej e-kursu:konspekt e-lekcjiNajmniejszą jednostką dydaktyczną e-kursu, czyli e-lekcją, jest realizujący założone szczegółowecele dydaktyczne blok tekstów, ilustracji, nagrań audio i wideo, animacji, symulacji i zadań, udostępnianychuczącym się w jednym kroku, traktowanych jako jedność. Projekt, a więc konspekte-lekcji, powinien posiadać następujące elementy: temat i cele edukacyjne, opis zasad, sposobóworaz środków komunikacji, strukturę (ustalenie kolejności materiałów i mechanizmów ichprezentacji), specyfikację materiałów z uwzględnieniem zastosowanych mediów, wśród którychznajdują się także elementy oceniania. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na zasady i narzędziakomunikacji – to jest podstawowa różnica formalna pomiędzy konspektem e-lekcji a konspektemzajęć tradycyjnych.Tworzenie projektu e-kursu składa się z dwóch faz: ustalenia założeń ogólnych i projektowaniaszczegółowego. Etap pierwszy polega na analizie ogólnego celu dydaktycznego pod kątemmożliwości jego osiągnięcia za pomocą kursu zdalnego, doborze odpowiedniego typu kursu,wyznaczeniu jednostek dydaktycznych oraz ustaleniu rozkładu materiału w tych jednostkach.Realizacja takiej koncepcji pierwszej fazy budowy projektu e-kursu 1 prowadzi do powstaniajego modelu: ogólnej struktury, w której najmniejsze, logicznie spójne jednostki dydaktyczne– bloki – są opisane tylko poprzez wykaz treści, których mają dotyczyć.Faza projektowania szczegółowego dotyczy z kolei wypełniania luk w modelu e-kursupowstałym w pierwszej fazie, czyli polega na projektowaniu poszczególnych bloków. Ponieważodpowiadają one lekcjom w nauczaniu tradycyjnym, narzędzie służące do projektowaniabędzie dalej nazywane konspektem e-lekcji, a nazwa „blok” będzie stosowana wymienniez nazwą „e-lekcja”.Struktura konspektu e-lekcjiNajmniejsza jednostka dydaktyczna w e-kursie stanowiąca logiczną i spójną całość, posiadającaodróżnialne cele edukacyjne, odpowiada lekcji w nauczaniu tradycyjnym. W kursie,w którym kolejne materiały są udostępniane w terminach określonych z góry, w danym momencie1261Pełna koncepcja została opisana w publikacji: L. Rudak, Taksonomia e-kursów jako narzędzie dydaktyka, „Edu@kcja”2010, nr 1, s. 49–66, http://eduakcja.elka.pw.edu.pl/ojsdev/index.php/eduakcja, [10.11.2010].
Projekt najmniejszej jednostki dydaktycznej e-kursu: konspekt e-lekcjiotwierany jest – jako jedyny fragment e-kursu – blok. Zatem wytycznych do projektowania blokunależy szukać wśród zasad planowania lekcji, czyli sporządzania jej konspektu.Konspekt w swojej głównej części opisuje budowę lekcji. W szkole tradycyjnej możnaprzyjąć za priorytet na przykład nastawienie na ucznia: jego uczenie się i wykonywanie zadań.Taka lekcja może się zatem składać z uporządkowanego ciągu działań, który obejmuje następująceogniwa:• przygotowanie uczniów do przyjęcia zdania,• zastanowienie się nad rozwiązaniem,• rozwiązanie,• ocenę wyników 2 .Podobny tok lekcji proponują F.W. Korn i A. Sofos 3 w odniesieniu do nauczania o mediach.Wprowadzają oni rozróżnienie dotyczące koncepcji lekcji (skoncentrowanej na nauczycielu,zorientowanej na moduł, zadanie, system, odkrywanie i działanie), ale każda z nich zaczynasię od części „przygotowanie” i kończy częścią „ocena”. Między tymi etapami zawiera sięrzeczywisty proces nauczania. Porównywalny schemat wykładu prezentują też M. Winkleri A. Comminchau 4 :• wstęp,• rozwinięcie,• zakończenie,• ćwiczenie lub zadanie.W tej strukturze główna część ucząca przypada na rozwinięcie, a zakończenie jest podsumowaniemi ewentualnym poszerzeniem tematu.Przytoczone propozycje oraz analiza konspektów lekcji wykorzystywanych w praktyce 5pozwoliły wskazać ramy dla projektu e-lekcji. Ponieważ blok jest w pewnym sensie samodzielnąi zamkniętą jednostką dydaktyczną, musi mieć tytuł określający jego tematykę orazwyznaczone cele edukacyjne. Oba te elementy – wraz z opisem wymagań dotyczącychprzygotowania ucznia do efektywnego studiowania tego bloku i „sylwetką absolwenta”, czylizestawem informacji dotyczących wiedzy i umiejętności, które nabędzie uczeń w trakcie teje-lekcji – stanowią wstęp projektu. Trzeba zwrócić uwagę na konieczność umieszczenia w tymmiejscu „metadanych” – informacji ułatwiających umiejscowienie projektowanego bloku naścieżce dydaktycznej kursu. W nauczaniu tradycyjnym nie jest to aż tak ważne, ponieważstruktura nauczania jest liniowa (uczniowie nie mogą wybrać alternatywnej drogi przez kursstacjonarny), natomiast w e-nauczaniu możliwy jest wybór różnych ścieżek edukacyjnychw ramach tego samego e-kursu. Odpowiednio sformułowane metadane ułatwiają budowęmechanizmów wyboru własnej ścieżki przez studenta oraz umożliwiają wygodną nawigacjępo e-kursie.Po wstępie musi nastąpić właściwa część projektu. W odniesieniu do lekcji tradycyjnejjest to opis budowy lekcji, który – jak pisze S. Juszczyk – wypełnia zamierzona struktura lekcji2Według K. Tomaschewsky’ego, cytowane za: W. Okoń, Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wydawnictwo AkademickieŻak, Warszawa 2003, s. 317.3F.W. Kron, A. Sofos, Dydaktyka mediów, Pedagogika GWP, Gdańsk 2008, s. 100–112.4M. Winkler, A. Commichau, Sztuka prowadzenia wykładów i lekcji, Wydawnictwo WAM, Kraków 2008,s. 166–167.5Wzory konspektów oraz konspekty rzeczywistych lekcji można znaleźć np. na stronach internetowych: http://danstar.republika.pl/awans/3konsp.pdf, http://zsostrorog.edu.pl/materialy%20dla%20nauczycieli/Jak%20napisac%20dobry%20konspekt.ppt, [10.11.2010].127
- Page 1:
Koncepcje i praktyka e-edukacjiFund
- Page 4 and 5:
© Copyright byFundacja Promocji i
- Page 6 and 7:
Małgorzata CzerwiecRozdział 8. E-
- Page 8 and 9:
Polecamy lekturę książki w przek
- Page 11:
Część IE-learningw szkole wyższ
- Page 14 and 15:
Jerzy M. Mischkerozstrzygnięć zar
- Page 16 and 17:
Jerzy M. Mischke4. Wykorzystanie po
- Page 18 and 19:
Jerzy M. Mischke16Dziś już powsze
- Page 20 and 21:
Andrzej KocikowskiUniwersytet im. A
- Page 22 and 23:
Andrzej KocikowskiPrzykład pierwsz
- Page 24 and 25:
Andrzej Kocikowski22bardzo wyraźni
- Page 26 and 27:
Mariusz KąkolewiczUniwersytet im.
- Page 28 and 29:
Mariusz Kąkolewiczsą w oparciu o
- Page 30 and 31:
Mariusz KąkolewiczDalej wreszcie,
- Page 32 and 33:
Mariusz Kąkolewicz30ich użytkowni
- Page 34 and 35:
Mariusz KąkolewiczI. Illich, Społ
- Page 36 and 37:
Jerzy Skrzypekdydaktycznej. Wspomni
- Page 38 and 39:
Jerzy SkrzypekTabela 1. Dane dotycz
- Page 40 and 41:
Jerzy SkrzypekW literaturze przedmi
- Page 42 and 43:
Jerzy Skrzypek40odtworzeniowe (mode
- Page 44 and 45:
Jerzy Skrzypek• AbstractThe paper
- Page 46 and 47:
R. Robert Gajewski, Elżbieta Jaros
- Page 48 and 49:
R. Robert Gajewski, Elżbieta Jaros
- Page 50 and 51:
R. Robert Gajewski, Elżbieta Jaros
- Page 52 and 53:
Anna Rybak• utworzenie Sekcji Mul
- Page 54 and 55:
Anna Rybak52nami. Omawiane jest tak
- Page 56 and 57:
Anna Rybak544. Co było najbardziej
- Page 58 and 59:
Anna Rybak56Dokonano jednostronnej
- Page 61:
Część IIPrzedsięwzięciaedukacy
- Page 64 and 65:
Arkadiusz Orłowski, Mirosław Woź
- Page 66 and 67:
Arkadiusz Orłowski, Mirosław Woź
- Page 68 and 69:
Arkadiusz Orłowski, Mirosław Woź
- Page 70 and 71:
Arkadiusz Orłowski, Mirosław Woź
- Page 72 and 73:
Arkadiusz Orłowski, Mirosław Woź
- Page 74 and 75:
Małgorzata Czerwiecktórych ma mie
- Page 76 and 77:
Małgorzata CzerwiecRysunek 1. Przy
- Page 78 and 79: Małgorzata CzerwiecRysunek 2. ADAM
- Page 80 and 81: Dorota RytwińskaFundacja Rozwoju S
- Page 82 and 83: Dorota Rytwińskaszczeblu europejsk
- Page 84 and 85: Dorota RytwińskaNowa koncepcja wir
- Page 86 and 87: Anna GrabowskaPolitechnika Gdańska
- Page 89 and 90: E-warsztaty w projekcie Grundtvig P
- Page 91 and 92: E-warsztaty w projekcie Grundtvig P
- Page 93 and 94: E-warsztaty w projekcie Grundtvig P
- Page 95 and 96: Ocena efektywności dydaktycznej e-
- Page 97 and 98: Ocena efektywności dydaktycznej e-
- Page 99 and 100: Ocena efektywności dydaktycznej e-
- Page 101 and 102: Olga BiaduńSzkoła Główna Handlo
- Page 103 and 104: Kafeteria edukacyjna - przykład pr
- Page 105 and 106: Kafeteria edukacyjna - przykład pr
- Page 107: Kafeteria edukacyjna - przykład pr
- Page 111 and 112: Marta Dziubińska, Politechnika Ł
- Page 113 and 114: Sposoby przezwyciężania trudnośc
- Page 115 and 116: Sposoby przezwyciężania trudnośc
- Page 117 and 118: Sposoby przezwyciężania trudnośc
- Page 119 and 120: Sposoby przezwyciężania trudnośc
- Page 121 and 122: Instrumenty wsparcia prowadzących
- Page 123 and 124: Instrumenty wsparcia prowadzących
- Page 125 and 126: Instrumenty wsparcia prowadzących
- Page 127: Instrumenty wsparcia prowadzących
- Page 131 and 132: Projekt najmniejszej jednostki dyda
- Page 133 and 134: Projekt najmniejszej jednostki dyda
- Page 135 and 136: Wykorzystanie technologii informacy
- Page 137 and 138: Wykorzystanie technologii informacy
- Page 139 and 140: Wykorzystanie technologii informacy
- Page 141 and 142: Wykorzystanie technologii informacy
- Page 143 and 144: Piotr WachowiakSzkoła Główna Han
- Page 145 and 146: E-learning jako metoda wspierająca
- Page 147 and 148: E-learning jako metoda wspierająca
- Page 149 and 150: E-learning jako metoda wspierająca
- Page 151 and 152: Nauka języka w Second Life? Tak! A
- Page 153 and 154: Nauka języka w Second Life? Tak! A
- Page 155 and 156: Nauka języka w Second Life? Tak! A
- Page 157 and 158: Nauka języka w Second Life? Tak! A
- Page 159 and 160: Mirosław MarchlewskiUniwersytet Ka
- Page 161 and 162: Wspomaganie kształcenia językoweg
- Page 163 and 164: Wspomaganie kształcenia językoweg
- Page 165 and 166: Wspomaganie kształcenia językoweg
- Page 168: Książka jest bardzo ciekawa, wart