Arthur-Conan-Doyle-Sherlock-Holmes-Kızıl-Soruşturma

Makalenin, biraz gösterişli olan başlığında ‘Hayat Kitabı’ yazılıydı ve gözlemci bir insanın, hayatta
karşısına çıkanları doğru ve sistematik bir şekilde incelemesi sonucu ne kadar çok şey öğrenebileceğini
anlatmaya çalışıyordu. Makale, zekice ve anlamsız fikirlerin olağanüstü bir karışımıydı. Açıklamalar
ilginç ve etkileyiciydi ama sonuçlarını, konudan uzak ve abartılı buldum. Yazar, insanın yüzünde meydana
gelen anlık bir ifade, bir kasın gayri ihtiyari oynaması ya da normal olmayan bir bakış sayesinde insanın
en gizli düşüncelerini etraflıca anlayabileceğimizi iddia ediyordu. Yine yazara göre, iyi gözlem ve analiz
etme becerilerine sahip birini aldatmak imkânsızdı. Vardığı sonuçlar, Öklit’in [13] önermeleri kadar
hatasızdı. Cahil insanlara bu sonuçlar öyle ürkütücü gelecekti ki, bu sonuçlara varmak için yaşadığı
süreçleri anlatana kadar yazarın, bir büyücü olduğunu bile düşünebilirlerdi.
“Bir su damlasından,” diyordu yazar, “Atlantik Okyanusunun ya da Niagara Şelalesi’nin gerçek
olduğunu, ikisini de görüp duymamış olmanıza karşın, çıkartabilirsiniz. Tüm hayat büyük bir zincirdir,
doğada her gördüğümüz de bu zincirin bir halkasıdır. Diğer tüm sanatlar gibi, Tümdengelim ve Analiz
Bilimi de uzun ve sabırlı bir çalışma sonucu öğrenilir ama hayat, hiçbir ölümlünün bu bilimi en
mükemmel şekilde öğrenmesine izin verecek kadar uzun değildir. Konunun en büyük güçlüklerini anlatan
bu ahlâkî ve zihinsel yönlerine dönmeden önce, bırakalım da araştırmacı, daha önemli sorunların
üstesinden gelsin. Bırakalım, bir ölümlüyle tanıştığında adamın, geçmişini ve ne işle veya sanatla
uğraştığını daha ilk bakışta anlasın. Bunlar basit bir egzersiz gibi görünebilir fakat, gözlem yeteneğini
geliştirir ve bir insana, neden, nereye bakması gerektiğini öğretir. Bir adamı, tırnaklarından, ceketinin
kolundan, çizmesinden, pantolonunun dizlerinden, işaret ve başparmaklarından, yüz ifadesinden, gömlek
kolundan - tüm bunların her biri sayesinde ne iş yaptığını kolaylıkla anlayabiliriz. Tüm bunlar bir arada
düşünüldü mü, işinin uzmanı olan araştırmacının yanılgıya düşmesi hiçbir şekilde mümkün değildir.”
“Ne saçma ve boş lâflar!” diye bağırdım, gazeteyi masaya fırlatarak; “Hayatımda bu kadar saçma bir
şey okumamıştım.”
“Sorun nedir?” diye sordu Sherlock Holmes.
“Ne mi? Bu makale,” dedim, yumurta kaşığımla makaleyi işaret edip, gelen kahvaltımın başına
otururken.
“İşaretlemiş olduğunuza göre okumuş olduğunuzu da düşünüyorum. Zekice yazıldığını inkâr etmiyorum.
Yine de beni sinirlendirdi. Besbelli, bu teori, inzivaya çekilip kendini çalışmalarına vererek bu küçük
paradoksları geliştirmiş, koltuğundan kalkmayan bir tembele aittir. Düşünceleri hiç pratik değil. Onu,
metroda üçüncü sınıf bir vagona tıkarak, içerdeki tüm yolcuların ne iş yaptığını söylemesini isterdim. Ve
söyleyemeyeceğine dair de bire on bahse girerdim.”
“Paranızı kaybederdiniz,” diye cevap verdi Holmes, sakince. “Makaleye gelince, onu ben yazdım.”
“Siz!”
“Evet; gözlem ve tümdengelimde bulunma yeteneğim var. Bu makalede açıkladığım ve size göre
gerçeklikten uzak olan teorilerim aslında oldukça pratiktir - öyle pratik ki ben, bunlardan ekmeğimi
çıkartıyorum.”
“Peki nasıl?” diye sordum elimde olmadan.
“Aslında, benim kendime ait bir mesleğim var. Sanırım, dünyada bu işi yapan tek kişiyim. Ben bir
danışman dedektifim, bunun ne anlama geldiğini umarım anlamışsınızdır. Burada, Londra’da, Devlete
bağlı ve özel birçok dedektif vardır. Bu insanlar hata yaptı mı, bana gelirler ve ben de onları doğru ize
yöneltirim. Tüm kanıtları önüme koyarlar ve genellikle, suç tarihi bilgimin de yardımıyla sorunlarını