pdf 2007-2021

14 (10)
26 Νοεμβρίου 2021
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Κώστας Μάρκου
Βουλευτής Αχαΐας
ΣΥΡΙΖΑ
Προοδευτική
Συμμαχία
Κώστας Πελετίδης
Δήμαρχος Πατρέων
Χτίζοντας το αύριο:
Ο ρόλος της Έρευνας
Η συζήτηση για την σύνδεση της έρευνας με την ανάπτυξη συνέχεται άρρηκτα με την
γενικότερη προβληματική περί του τύπου του παραγωγικού μοντέλου μιας χώρας και την
ένταξή του σε ένα σκληρά ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Όταν όμως γίνεται λόγος
για «ανάπτυξη», στην αριστερά φροντίζουμε να ξεκαθαρίζουμε πάντα ποιες θα είναι οι
κοινωνικές ομάδες, που ωφελούνται από το εκάστοτε παραγωγικό μοντέλο, για το οποίο
συζητάμε.
Κατά την διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης μέχρι και τις μέρες μας επικρατούσε
το μοντέλο της παραγωγικής συγκεντροποίησης, δηλαδή μεγάλα παραγωγικά σχήματα
που αφομοιώνουν ή καταστρέφουν τα μικρά. Η υπόθεση ότι τα σχήματα αυτά θα διέχεαν
σε δεύτερο στάδιο την ωφέλεια που συσσώρευαν με τρόπο ώστε το βιοτικό επίπεδο των
ανθρώπων να βελτιώνεται έχει κατά την γνώμη μας καταρρεύσει. Οι μεγάλες παραγωγικές
μονάδες συγκεντρωμένες σε ισχυρά και απομακρυσμένα από την κοινωνία συμφέροντα
δεν επέστρεψαν την παραγωγική ωφέλεια πίσω στον άνθρωπο. Επομένως, εμείς
καλούμε τον κόσμο όταν ακούει για «ανάπτυξη» να κρατάει μικρό καλάθι.
Κάτω από ένα τέτοιο τύπο αντίληψης του αναπτυξιακού μοντέλου, η έρευνα και η καινοτομία
αποκτούν το ανάλογο περιεχόμενο. Σε αυτό το πλαίσιο γίνονται παράμετροι που
παρακολουθούν την ζήτηση των μεγάλων παραγωγικών ομάδων. Η επιστήμη χάνει την
αυτονομία της και καθίσταται παρακολούθημα των μεγάλων κυριάρχων του διεθνούς
ανταγωνισμού, η κυριαρχία των οποίων με αυτόν τον τρόπο εδραιώνεται έτι περαιτέρω
εις βάρος της κοινωνικής ωφέλειας.
Η Ελλάδα, ούσα μια μικρή χώρα μπορεί δύσκολα να ακολουθήσει αυτόν τον διαρκή
αγώνα μεγέθυνσης μεγάλων παραγωγικών μονάδων. Το υψηλό επίπεδο των νέων επιστημόνων
της και η ποιότητα της δεξιοτεχνίας των εργαζομένων της πρέπει να διατηρηθούν
και να ενισχυθούν.
Εμείς οφείλουμε, λειτουργώντας ανάστροφα, να δημιουργήσουμε το μεγάλο από την
ευφυή σύνθεση του μικρού, ανάγοντας σε υπέρτατη αξία τη μικρή και πολυποίκιλη περιφερειακή
πραγματικότητα του τόπου μας.
Μια διαφορετική βιομηχανία για μας, σημαίνει μια μηχανή-εργαλείο συγκρότησης
εναλλακτικών παραγωγικών σχέσεων, στην υπηρεσία της κοινότητας και της περιφέρειας,
με την πλήρη αντιστροφή της κλασικής της σημασίας. Σε έναν τόπο σαν τον δικό
μας, η τεχνολογική επανάσταση μπορεί να στηρίξει το όραμα μιας εν δυνάμει κοινωνίας
ελεύθερων παραγωγών, έναν σύγχρονο, υγιή μικροϊδιοκτητικό τρόπο παραγωγής, τρόπο
ακόμη εμπεδωμένο στη μεγίστη πλειοψηφία της κοινωνίας.
Κάτω από έναν τέτοιο τύπο αναπτυξιακού μοντέλου η έρευνα και η καινοτομία συνδιαμορφώνουν
την παραγωγική διαδικασία, με τρόπο που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες
και τα πλεονεκτήματα του τόπου μας, ενώ η διάχυση αυτής της σύνδεσης σε μικρότερα
σχήματα είναι ικανή να διαμορφώσει τον χώρο για καινοτόμες προσπάθειες που δεν
έχει συλλάβει ο διεθνής παράγοντας.
Η ενίσχυση της επιστημονικής ερευνητικής κοινότητας με στελεχιακό δυναμικό, επιστημονικές
δράσεις (ίδρυση Ινστιτούτων και ερευνητικών κέντρων), αλλά και αναπτυξιακές
δράσεις (σύνδεση βιομηχανίας, εμπορίου, ενέργειας και πρωτογενούς τομέα με
πανεπιστημιακές δράσεις), θα βοηθήσουν ώστε να ανταποκριθεί πληρέστερα και αποτελεσματικότερα
στον σύνθετο ρόλο του, όπως επιτάσσει η ακριτική θέση του και οι διεθνείς
προκλήσεις και συγκυρίες ανάπτυξης
Δυστυχώς, η πρώτη ενέργεια που έκανε η νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ήταν
να διώξει τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας από το υπουργείο Παιδείας, διασπώντας
ουσιαστικά την έρευνα από τον ενιαίο χώρο της εκπαίδευσης και με μία εργαλειακή
αντίληψη να τη μεταφέρει στο υπουργείο Ανάπτυξης.
Οι πόροι στο Ταμείο Ανάκαμψης που έχουν προβλεφθεί για τη στήριξη της βασικής
και εφαρμοσμένης έρευνας είναι συνολικά, για όλα τα πέντε χρόνια, 140 εκατομμύρια,
που σημαίνει κάπου 35 εκατομμύρια το χρόνο. Αν αυτό συγκριθεί με τα προηγούμενα
χρόνια, που μόνο για το Έλληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας για τις χρονιές 2017
έως 2021 είχαν δοθεί 300 εκατομμύρια ευρώ, αποδεικνύεται η πρόθεση της συγκεκριμένης
πολιτικής.
Ήρθε η ώρα να μπει
στη ζωή ο άλλος δρόμος
Ίσως να μην υπάρχει πιο πολυσυζητημένο θέμα τα τελευταία χρόνια, σε όλη την Ελλάδα,
αλλά και στην Πάτρα, από την ανάπτυξη, πώς αυτή θα επιτευχθεί, εάν θα είναι «δίκαιη»,
εάν θα είναι «για όλους» κ.ο.κ. Όταν τελικά αποδεικνύεται άδικη, όταν, παρά τους
εκάστοτε πανηγυρισμούς, η ζωή του λαού δε βελτιώνεται, ξοδεύεται αντίστοιχο μελάνι,
για να διερευνηθεί τι πήγε στραβά, ποια «παρέκκλιση» από το αρχικό σχέδιο εμπόδισε
τους εργαζόμενους να γίνουν κοινωνοί των αποτελεσμάτων της οικονομικής ανάπτυξης.
Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές που η ευθύνη αποδίδεται στους ίδιους τους εργαζόμενους,
στους άνεργους, στους μικρούς επαγγελματίες και τους αγρότες. Πότε δεν είναι
όσο καταρτισμένοι θα έπρεπε, πότε αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους, πράγμα που δεν
κάνει την πόλη «ελκυστική» για τους επενδυτές, πότε δεν είναι «ανοιχτοί» στην καινοτομία
και τη συνεχή αλλαγή αντικειμένου εργασίας και ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό.
Σε κάθε περίπτωση, κρύβεται επιμελώς η αλήθεια, το γεγονός πως η καπιταλιστική
ανάπτυξη, δηλαδή η ανάπτυξη για τους μεγαλοεπιχειρηματίες, τους βιομηχάνους, τους
ξενοδόχους, τους τραπεζίτες, προϋποθέτει τα χαμηλά δικαιώματα της μεγάλης πλειοψηφίας,
προϋποθέτει την ύπαρξη των ανέργων, τους οποίους η ίδια παράγει και μετά τους
αξιοποιεί ως μέσο εκβιασμού όσων εργάζονται ακόμα.
Ειδικά στην Πάτρα, με το μεγάλο ποσοστό ανεργίας, η συζήτηση για την ανάπτυξη συνδέεται
αντικειμενικά, κυρίως με την εύρεση εργασίας και γίνεται συντονισμένη προσπάθεια,
οι στόχοι του κεφαλαίου να συνδέονται με τις αγωνίες των ανέργων και των εργαζομένων,
ώστε να γίνονται ενεργητικοί υποστηρικτές τους, αλλά και να υπομένουν όσα τους
συμβαίνουν σήμερα, με την ελπίδα πως κάτι θα επωφεληθούν αύριο.
Αν σκεφτούμε όλα τα θέματα, για τα οποία έγινε και γίνεται προσπάθεια να εκβιαστεί
ο πατραϊκός λαός, θα δούμε ότι η επιχειρηματολογία είναι λίγο – πολύ η ίδια και ακολουθεί
τη συλλογιστική πως πρέπει να ανεχτούμε τα πάντα, ώστε να γίνουν πάση θυσία
τα εκάστοτε «έργα», γιατί αλλιώς θα χαθεί το «τρένο» της ανάπτυξης και θα χειροτερεύσει
η ζωή των πατρινών.
Ενδεικτικά θα αναφέρουμε τη διέλευση του τρένου από την πόλη, τη χωροθέτηση αποθηκών
φυσικού αερίου στο λιμάνι, τις ανεμογεννήτριες που έχουν γεμίσει όλα τα βουνά,
την εγκατάσταση πυρηνικών στον Άραξο, τα σούρτα – φέρτα του πρέσβη των ΗΠΑ στην
Πάτρα, για όλα υπήρξε το επιχείρημα «ας κάτσουμε στ’ αυγά μας, για να έρθουν λεφτά
στην πόλη».
Η δημοτική αρχή, έχει αποδείξει ότι δεν υποκύπτει σε αυτούς τους εκβιασμούς και έχει
και αποτελέσματα. Τα μέτρα ανακούφισης που είμαστε σε θέση να παίρνουμε σήμερα, το
γεγονός πως έχουμε πραγματοποιήσει και είναι σε εξέλιξη μία σειρά έργα πρωτόγνωρα
για την πόλη μας, προς όφελος των λαϊκών αναγκών, είναι απόρροια της συνολικής μας
αντίληψης, του γεγονότος πως γνωρίζουμε ότι στο σημερινό σύστημα, η σύγκρουση είναι
η μόνη λύση για να αποσπαστούν ακόμα και οι ελάχιστες κατακτήσεις.
Εκ του αποτελέσματος κρίνοντας, ο δρόμος ανάπτυξης που ακολουθεί το σύστημα με
τις κυβερνήσεις που γνωρίσαμε, δε δίνει θετικά αποτελέσματα για το λαό. Ήρθε η ώρα να
μπει στη ζωή ο άλλος δρόμος, που κουμάντο θα κάνουν οι εργαζόμενοι, οι αυτοαπασχολούμενοι,
αυτοί που κτίζουν την πόλη μας. Ήρθε η ώρα να οργανωθεί η οικονομική ζωή
με κεντρικό σχεδιασμό, που θα αξιοποιεί την τεχνική, την επιστήμη, τις ικανότητες του
λαού, ώστε να ικανοποιούνται οι σύγχρονες ανάγκες του.